Ləzgi atalar sözləri
| A | B | C | Ç | D | E | Ə | F | G | H | X | İ | J | K | Q | L | M | N | O | Ö | P | R | S | Ş | T | U | Ü | V | Y | Z |
A
[redaktə]- Ac adam yuxusunda da bir xurcun çörək görər.
- Aciz eşşəyə hər kəs minər.
- Açıq ağız ac qalmaz.
- Axmaq başın cəfasını ayaqlar çəkər.
- Axmaq dediyini deyir, eşidən ağıllı olsun.
- Ağsaqqalsız evdə xeyir — bərəkət olmaz.
- Axmaq öz axmaqlığını heç vaxt boynuna almaz.
- Alçalıb qalmaqdansa, yüksəlib ölmək yaxşıdır.
- Allah bunun qoluna verəsini dilinə verib.
- Allah vara baxmır, ürəyə baxır.
- Arifə bir söz bəsdir, eşşəyə bir əsa.
- Atı qamçı aparmaz, arpa aparar.
- Aysız gecədə ulduzlar daha gur şölə saçar.
B
[redaktə]- Baha qoyunun dərisindən papaq qoymaqla ağıllı olmazsan.
- Bala baldan şirindir.
- Balalı qoyun sürüdən ayrılmaz.
- Bir ağacı kəsirlər, bütün meşə eşidir.
- Bir qotur keçi sürünün adını batırar.
- Bir qoyundan iki dəri soyulmaz.
- Borc ilə çaxır içən iki dəfə keflənər.
- Buynuzdan ötrü getdi, qulağını da itirdi.
- Buz layı nazilən yerdən sınar.
C
[redaktə]- Cahil sərvət yığar, aqil hikmət.
- Cavanliqda qorunan can, payızda qorunan (ərzaq yığılan) ev kimidir.
Ç
[redaktə]- Çaya çatmamış şalvar çıxarmazlar.
- Çox and içən — çox aldadar.
- Çox danışan — çox çaşar.
- Çox şeyə dözən, çox şey öyrənər.
- Çörəklə paltarın ağırlığı olmaz.
D
[redaktə]- Davasız bişən xörək şirin olar.
- Dayanan su tez iylənər.
- Dərdimə iki göz ağlayır, işimi iki əlim görür.
- Dərdini dərd çəkmişə de.
- Dəvətsiz qonağı köpək qarşılar.
- Dili bal, işi bəla.
- Donuz xortlamağı böyüyündən öyrənər.
- Dost gözə baxar, düşmən yerə.
- Dosta borc vermə, hər ikisi əldən gedər.
- Dostlaşmaq asandır, dostluğu saxlamaq çətin.
- Düşmənlə göz-gözə gələndə cəsarətli tərpən.
E
[redaktə]- Eyni yaylaqda otlayanların ya tükləri, ya da xasiyyətləri oxşar olar.
Ə
[redaktə]- Əcəl aman verməz.
- Əsl kişini xəncərdən betər söz ağrıdar.
- Əcələ macal yoxdur.
- Əl mərd olar, göz namərd.
- Ər-arvadın savaşı, yaz-baharın yağışı.
F
[redaktə]- Fərsiz oğul atanın papağını yerə salar.
G
[redaktə]- Gördün ki, sənə qulaq asan yoxdur, yaxşısı budur dinməz otur.
- Gözdən uzaq olan, könüldən də uzaq olar.
- Gözlə görmədiyin işə inanma.
- Gücün çatmayan işə girişmə.
- Günəşin nə günahı ki, yapalaq gündüz görmür.
H
[redaktə]- Hamının un dərdi, dəyirmançının da su dərdi.
- Hansı barmağı kəssən, ağrısı birdir.
- Həmişə eyni məhlədə toy olmaz.
- Hər qamışdan qənd qayırmazlar.
- Hər papaqlı kişi deyil.
- Hətta keçi də oturmaq istədiyi yeri ayağı ilə eşib düzəldir.
- Həyasız pişik şirin də üstünə atılar.
- Hiyləğər tülkü tələyə düşəndə dörd ayağından düşər.
X
[redaktə]- Xəncər ləzgiyə yaraşar.
İ
[redaktə]- İgidin qədrini igid bilər, Gülün qədrini bülbül.
- İki göz də bir-birilə yola getməzdi, aralarında burun olmasaydı.
- İki xəncər bir qına sığışmaz.
- İki köpək süpürləşəndə kənara çəkil.
- İlanın da yadında qalır ki, onun quyruğunu kim tapdayıb.
- İlanın özünü öldürüb, balasını sağ qoyma.
- İstəyə hər şey bağışlanar.
- İt — sahibini unutmaz, pişik — evi.
K
[redaktə]- Kasıb hamama gedər, isti su buz bağlayar.
- Kasıblayanın adını dostları unudurlar.
- Keçinin tullandığı yerdən çəpiş də tullanar.
- Keşik növbəsi kasıba çatanda gecə də uzanar.
- Kəmağılın dili uzun olar.
- Kəndin xəbərini böyükdən soruş, özgə evinin xəbərini uşaqdan.
- Kor kora xox gələr.
- Kora hər yer zülmətdir.
- Küləklə gələn küləklə də gedər.
Q
[redaktə]- Qabağa keçirsən — başına vururlar, dala qalırsan — dabanına.
- Qan düşməninə rəhm etmə, düşmən dönüb dost olmaz.
- Qapağan itə ya sümük gərək, ya da çomaq.
- Qarında olan görünmür, çiyində olan görünür.
- Qıfılsız dil baş ağrıdar.
- Qonşu ilə dostluq elə, amma çəpəri götürmə.
- Qonşu ilə mehriban davranmaq istəyirsənsə — ondan borc alma.
- Qonşu yaxşı olsa, çolaq qız da ərə gedər.
- Qorxaq həmişə daşın böyüyündən yapışar.
- Qulaq çox şey bilsə də, qulaqdır ki qulaq.
M
[redaktə]- Marala buynuzu ağırlıq etməz.
- Meyvə qurdu meyvədən çıxar.
- Mədə bircə bıçağı xoşlamır.
- Məhəbbətin məkanı ürəkdir.
- Molla sədəqə verməz.
N
[redaktə]- Namərdin qanadı altında olmaqdansa, qartalın caynağında olmaq yaxşıdır
- Namus ləkəsini qan təmizləyər.
- Növbə kasıba çatanda hamam buz bağlayar.
O
[redaktə]- O düşmən qorxuludur ki, özünü dost kimi göstərir.
- Oğru öz yatağında ölməz.
- Oğul sənindir, qız özgənin.
- Oğurluq çörəyin dadı olmaz.
- Oğurluq heyvanın ətini yeyən də, şorbasını içən də eyni cür günahkardır.
- Olmayan canı Əzrayıl da ala bilməz.
- Otlayan ölməz (xəstəlikdən sonra).
Ö
[redaktə]- Ölən adamın dadına Yasin yetişməz.
- Ölsün o dost ki, axır tikəni necə bölüşdüyünü yaddan çıxarıb.
- Öz yuvasında siçan da aslandır.
- Özgə əli ilə kirpi tutmaq istəyir.
- Özgəsini eşit, öz fikrini açma.
- Özgəsinin eybini sənə deyən, sənin də eybini özgəsinə deyəcək.
P
[redaktə]- Payız cücəsindən xoruz çıxmaz.
- Pinti arvada kor ər gərək.
- Pişiyin qanadı olsaydı, bütün quşları tutardı.
- Plov bişirməyə söz yox, düyü ilə yağ gərəkdir.
- Pul azdır — qayğı azdır; pul çoxdur — qayğı çoxdur.
- Pula tək mollanı yox, bütün şəriəti ala bilərsən.
- Pulun var — ağıllısan, pulun yox — ağılsız.
S
[redaktə]- Sağ əl boş olsa, sol əldən ona dost olmayacaq.
- Sağlam olası cücə yumurtadan bəllidir.
- Sən görən kolda dovşan qalmayıb.
- Səni xəncərlə vuranı sən çörəklə vur.
- Sözə inanma, işdə yoxla.
- Sözü bişir, sonra de.
- Su axıb gedəndən sonra köpüyünə əl atma.
- Su içəndə nəinki insana, heç ilana da dəymə.
T
[redaktə]- Təki baş sağ qalsın, papaq tapılar.
U
[redaktə]- Ulağa arxadan, xana qabaqdan yaxınlaşma.
- Uşağın xətası səni düşmənin qapısına aparar.
Ü
[redaktə]- Üç yüz illik bataqlıqda içməli su axtarma.
- Ürəkdən gələn söz ürəklərə yatar.
V
[redaktə]- Vaxtında düşməni göz açmağa qoyma.
- Varlı kişi ya təzə ev tikər ya da təzə arvad alar.
- Vətən eldir, xalq — ailə.
Y
[redaktə]- Ya gərək çox pulun olsun, ya da şirin dilin.
- Yaxşı atın arxasından toz qalxar.
- Yaxşı qonşu pis qardaşdan yaxşıdır.
- Yalanın ömrü qısa olar.
- Yatmış aslandansa, ayıq çaqqal qorxuludur.
- Yayda ilan sancan, qışda ala çatıdan qorxar.
- Yekəpər papaq gözün qarşısını kəsər.
- Yersiz gülməyin axırı ağlamaq olar.
- Yuxarıda öküzün ayağı sürüşəndə aşağıda eşşək ağlayar. (Yıxılsa, leşini mən daşımalıyam.)
Z
[redaktə]- Zəhmətə qatlaşmayan adam rahatlığın qədrini bilməz.
- Zülmlə abad olan, qarğışla bərbad olar.
Mənbə
[redaktə]- İradə Məlikova. Azərbaycanda yaşayan xalqların atalar sözləri və deyimləri. Bakı, 2016.