Yapon atalar sözləri

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Ac canavara mətbəxi tapşırmaq.
• Ac it ağacdan qorxmaz.
• Acı yedizdirmək istəyirsənsə, ona balıq ver. Onun heç vaxt ac qalmamasını istəyirsənsə, ona balıqçı toru ver.
• Adam sevdiyi işi yaxşı görər.
• Adamı brilyant edən çəkdiyi çətinliklərdir.
• Adət-ənənələr haqda mübahisə etməzlər.
• Adi insanlar olmadan dahilər də olmur.
• Adi insanlardan dahi insan alınmır.
• Adi yolla qeyri-adi get.
• Axar suda rəqəm yazmaqdan faydasız heç nə yoxdur.
• Axına qarşı gedən sazan (balıq) belə əjdaha ola bilər.
• Axmaq və dəlilərə yol ver!
• Axmaqdan da xeyir olur.
• Axmaqdan qorxulu heç nə yoxdur.
• Axmaqdan təhlükəli düşmən yoxdur.
• Axmaqlar kütlə ilə gəzərlər.
• Axmaqlar üçün dərman yoxdur.
• Axmağın sonrakı ağlı.
• Axşam sərxoş, səhər tənbəl.
• Ağ dəri kifirliyi gizlədir.
• Ağacdan meymun da yıxıla bilər.
• Ağacı çiçəkləyəndə tanıyarlar.
• Ağacın düz qalxmasını istəyirsənsə, onu hələ cavan ikən düzəlt.
• Ağası necədirsə, nökərləri da elədir.
• Ağcaqanadı vızıltısına görə yox, adamların qanını sorduqlarına görə öldürürlər.
• Ağıllı qırğı caynaqlarını gizləyər.
• Ağıllının yanında uşaqlar öyrənmədən də oxuya bilirlər.
• Ağılsızlığın hakim olduğu yerdə, ağıl gizlənər.
• Ağız - bütün bədbəxtliyimizə də, xəstəliyimizə də səbəbdir.
• Ağızda bal, qarında iynə.
• Ağızdan çıxan sözə dördatlı araba ilə də çata bilməzsən.
• Allah düzgün ürəklərdə yaşayır.
• Almaq üçün verirlər.
• Almazı cilalandırmasan, qiymətli daş kimi parıldamaz.
• Artıq əşya – artıq qayğı.
• Arvad ilə qazan, nə qədər köhnə olsalar bir o qədər yaxşıdır.
• “Arvaddan qorxmaq” xəstəliyinə tutulmaq.
• Arzu kisəsinin dibi görünməz.
• Asta gedən – çox gedər.
• Aşiqə min ri də bir görünər. (Ri - ölçü vahidi, 3,9 km-ə bərabərdir).
• Ata-ana sağdır - hörmət elə, ölüb - xatırla.
• Ata-ananın şöhrətinin şöləsi uşaqların da üstünə düşür.
• Ata işləyərkən oğul dincələrsə, nəvə dilənçi olar.
• Ata sevgisi dağlardan uca, ana sevgisi dənizlərdən dərindir.
• Atanın hissi dağlardan uca, ananın hissi ümmanlardan dərindir.
• Atı yolda, insanı ünsiyyətdə tanıyarlar.
• Atın biri götürüləndə - mini də ona baxıb götürülər.
• Atın dözümlülüyü yolda, insanın xasiyyəti – zaman ötdükcə bilinər.
• Avara boşboğaz olar.
• Ayağını isti tut, başını sərin.

B

• Bacardığın hər bir şeyi et, qalanını talehə həvalə et.
• Bağışlanan şeyə heyfsilənməzlər.
• Balıq istəsə su yol verər.
• Başqa yerlər – başqa əşyalar.
• Başqalarında güllər daha qırmızıdır.
• Başqalarında hər şey yaxşı görünür.
• Başqasının fundosisində* mübarizə aparmaq. (*Fundosi (褌 – bel sarğısı) və ya sitaobi (下帯 – alt obisi (obi – 帯 – kəmər)) – yapon kişi alt geyimi).
• Başları böyük olanlar uğurludurlar.
• Bayram axşamı bayram günündən yaxşıdır.
• Bədbəxtlik ardınca bədbəxtlik.
• Bədbəxtlik dostları bir-birinin halına acıyır.
• Bədbəxtlik gəldi, özünə güvən.
• Bədbəxtlik xoşbəxtliyə çevrildi.
• Bədbəxtlik tək gəlmir.
• Bədbəxtlik və xoşbəxtlik kəndirin lifləri kimi bir-birinə qarışır.
• Bəla ötən kimi geyin-keçin.
• Bəli, o, adamın gözündən girib burnundan çıxar.
• Bəzən qaçmaq qalib gəlməkdir.
• Bəzən qaçmaq qələbə sayılır.
• Bəzən usta da səhvə yol verir.
• Bilən danışmır, danışan bilmir.
• Bir adama şübhə eləməmiş yeddi dəfə yoxla.
• Bir adamdan şübhələnməmişdən qabaq onu yeddi dəfə yoxla.
• Bir az əyilməyə qorxma, düz dikələrsən.
• Bir cəhd - iki nailiyyət.
• Bir çürük ərik yüz safını da korlar.
• Bir dostunuz yemiş baxçasında gəzirsə, dalğın görünməyiniz ən böyük nəzakətdir.
• Bir durna qaqqıltısı min sərçə cikkiltisindən xoşdur.
• Bir durnanın qışqırtısı min sərçənin cikkildəməsindən daha yaxşıdır.
• Bir general ad qazanır, min əsgərin sümüyü çürüyür.
• Bir hərəkətə görə bütün iş barədə mühakimə yürüdürlər.
• Bir xoş söz üç soyuq qış ayını isidə bilər.
• Bir mona qızırğanan - yüzünü itirər. (Mon - xırda yapon sikkəsi)
• Bir nəfər dünyaya hakim ola bilməz, dünya hamıya məxsusdur.
• Bir tanrı unutsa, o biri kömək edər.
• Birənin başını balta ilə kəsmək.
• Birinci düyü məhsulu axırıncıdan ləzzətli olar.
• Birinci nəvə, adama doğma uşaqlarından əziz olar.
• Bizə nə qədər borclu olduqları yadımızda qalır, ancaq bizim nə qədər borclu olduğumuz yadımızda qalmır.
• Bolluqda dərman da zəhərdir.
• Boş çəllək bərk səs çıxarır.
• Boşboğazlığın sonu işin başlanğıcıdır.
• Böhtan cəmi yetmiş beş gün bəs eləyər.
• Böyük adam balaca işlərlə məşğul olmaz.
• Böyük ağıl yiyəsi olan adam ağılsıza oxşayar.
• Böyük balıq bataqlıqda olmaz.
• Böyük balıq göldə yaşamır.
• Böyük bədbəxtliklər kiçik səbəblərdən doğur.
• Böyük istedadlar gec püxtələşir.
• Böyük istedadlar gec yetişir.
• Böyük işə başlarkən kiçik nöqsanlara baxma.
• Böyük işlərdə xırda çatışmazlıqları fikirləşmirlər.
• Böyük satqınlıq sadiqliyə bənzəyir.
• Böyük uğur çoxlu xırda narahatlıqlar yaradır.
• Bu da kiçik balıqqulağının gətirdiyi xoşbəxtlik.
• Bu gün dəbdə olan sabah yararsızdır.
• Bu gün üçün əlli yaxşıdır, nəinki sabah üçün yüz.
• Budaq çəkəndə küləyin nəfəsini eşitmək lazımdır.
• Budda məbədində yaşayan oğlan, öyrənmədən sutraları* oxuyur. (*Sutra -Hindistan fəlsəfi məktəbi olan yoqanın əsas mətni)
• Bülbülə - gavalı, qaranquşa - söyüd. (Yaponiyada bülbülü gül ilə yox, gavalı ağacı ilə assasiasiya edirlər - əlaqələndirirlər).
• Bülbüllər yüz yaşacan hoppanırlar.
• Bülbüllərin onun üçün oxuduğu vaxtlar da olub.
• Bütöv məhəllədə ancaq əri xəbərsizdir.

C

• Canın qayğısına qalmaq ən yaxşı dərmandır.
• Cavab verməyi asandır, qaldırılması çətin.
• Cinayəti mühakimə et, canini yox.

Ç

• Çay bulandırmağı sevir.
• Çəkilmiş yay ya tez, ya gec boşalacaq.
• Çətiri islanmadan əvvəl götür.
• Çiçəklənən bir gün mütləq solacaq.
• Çılpaq insanın itirəcək heç nəyi yoxdur.
• Çox hürən it qapmaz.
• Çox nəzakət gözləyən həmişə ac olar.
• Çox yox, lakin geniş yaşa.
• Çoxlu il – çoxlu kin.

D

• Dahilərin sözləri yoxsullar üçün deyil.
• Daim gülən adamın ürəyində nə olduğunu demək çətindir.
• Danışmağı da, dinləməyi də gərək bacarasan.
• Danışmayan bilir, danışan bilmir.
• Daş da danışa bilər.
• Daşın da üstündə əgər üç il otursan, qızar.
• Dayaz çaylar səsli-küylü axar.
• Dedi-qodu yetmiş beş günə qədərdir.
• Demək asandı, eləmək çətin.
• Dəli qaçanda ardınca ağıllılar da qaçırlar.
• Dəlil mühakimədən yaxşıdır.
• Dəliyə də yol ver, səfehə də.
• Dəmir odda, insan təqsirdə sınanır.
• Dəniz quldurları dağ quldurlarını cinayətlərdə ittiham edirlər.
• Dərdi bir olanlar, bir-birinin halına yanar.
• Dərin çaylar səssiz axar.
• Dərk etməyə qısa yol olmur.
• Dəyirmi yumurtanı kvadrat şəklində də kəsmək olar.
• Dilənmə, əziyyət çək.
• Dinməzlərdən çəkin.
• Dinməzlərlə söhbətdə qulağını yaxşı aç.
• Dosta borc pul vermək dostu itirmək deməkdir.
• Dostluqda da sərhədi bil.
• Dostluq və sake nə qədər köhnə olsa, o qədər yaxşıdır.
• Döyüşdə hər iki tərəf günahkardır.
• Durmazdan qabaq hay ver.
• Dünəndən öyrən, bu gün yaşa, sabaha ümid et.
• Dünyada ən böyük sərvət uşaqlardır.
• Düşmən zəif də görünsə də saymazyanalıq etmə, güclü də görünsə - qorxma.
• Düşünərək qərara gəl, qərara gəldinsə, düşünmə
• Düyünün içindəki qara daşlardan qorxma, ağ olanlardan qorx.
• Düz adam düz bambuk kimidir, az rast gəlinər.
• Düz yolla alımayan dövlət və şöhrət buludb kimi dağılar.

E

• Edoda edilən yamanlığın intiqamını Naqasakidə alır. (Edo - Tokionun qədim adı).
• Ehtiramlı göyərçin öz ata-anasından üç budaq aşağıda oturur.
• Elə olur ki, kappa da batır. (Kappa - nağıllarda sularda yaşayan ruh).
• Elə olur ki, yarpaq batır, daş uçur.
• Elə təsadüf olmayıb ki, lüt bir şey itirə.
• Elm yolunda xərclənən pul gələcək üüçün qoyulan ən böyük sərmayədir.
• Elmdə qısa yol yoxdur.
• Elmin qısa yolları yoxdur.
• Erkən qalxma üç fəzilətə bərabərdir.
• Eşqdə susmaq danışmaqdan faydalıdır.
• Evdən yaxşı yer yoxdur.

Ə

• Əcinələr məbədin qarşısında yaşayırlar.
• Ədalətli adam özünə sərt, özgəyə yumşaq yanaşar.
• Ədavət evə kasıblıq səpər.
• Əgər indiyə qədər qarşına maneə çıxmayıbsa, deməli heç nə eləməmisən.
• Əgər qılınca ömründə cəmi 1 dəfə ehtiyacın olsa belə, onu daim özünlə götür.
• Əgər məharətlə davranılsa, axmaq da, küt qayçı da faydalı ola bilər.
• Əxlaqsızlığın ən böyüyü pozğunluqdur, xeyirxahlığın ən böyüyü oğul borcudur.
• Əks tərəfin də əks tərəfi var.
• Ələ götürülən uşaq belə götürülən uşaqdan əzizdir. (Yaponiyada uşaqları, adətən, belə götürürlər, ələ o uşağı götürürlər ki, onu ərköyün böyüdürlər)
• Əlində fənər tutanın ayağının altı həmişə qaranlıqdır.
• Ən qəddar ilanı çoxlu qarışqa məğlub edə bilər.
• Ən uzaq yol da ilk addımdan başlayır.
• Ən yaxşı güzgü də şeylərin o biri tərəfini göstərmir.
• Ən yaxşı çahin də uça bilməsə, heç nə ovlaya bilməz.
• Ər və arvad olmaq azdır. Dost və sevgili də olmaq lazımdır ki, sonra kənarda axtarmayasan.
• Ər - arvadın savaşı ilə qərb küləyi axşam düşəndə yatar.
• Ərlə arvad əkiz kimidir.
• Əsl döyüşçü odur ki, o, rəhmlidir.
• Əsl səbr o zaman olur ki, nə zaman ki səbr etməyə gücün çatmır.
• Əsl səbrlilik çox az adamlarda olur.
• Əşya olmasa, kölgə də olmaz.
• Əşya və kölgə bir-birilərinə rəğbət bəsləyirlər.
• Əvvəl - qulluq, sonra - dərman.
• Əvvəli varsa, axırı da olacaq.
• Əyri budağın, əyri də kölgəsi olacaq.
• Əyri yolla qazanılmış var-dövlət və ad-san bulud kimi yox olub gedir.
• Əzab sevincin mənbəyidir.
• Əziyyəti xərclədin, yorğunluğu aldın.

F

• Falçı öz gələcəyini bilmir.
• Fərsiz köpək bərkdən hürər.
• Fikirləş - qərara gəl, qərara gəldin - fikirləşmə.
• Fuqu balığının şorbasından yeyən də səfehdir, yeməyən də. (Fuqu - xeyli dadlı, ancaq çox halda zəhər verən balıqdır.).

G

• Gedən adam gündən-günə yad olur.
• Gedəni saxlama, gələni qovma.
• Geri çəkilmək qorxulu deyil, mübarizəni davam etdirməmək qorxuludur.
• Gələcək haqda danışmaq, iblisləri güldürməkdir.
• Gəlini evə gələn kimi öyrət.
• Gəmi limana girən kimi qəzaya uğradı.
• Gizlədilməli olan şeyi etmə.
• Gizli edilən xeyirxahlıq hamıya aşkar mükafatlandırılar.
• "Görməyə gözüm yoxdur" demək - "sevirəm" deməkdir.
• Görüş ayrılığın başlanğıc nöqtəsidir.
• Görüş ayrılmasının başlanğıcıdır.
• Göy susur, onun yerinə insanlar danışır.
• Gözəl güllər yaxşı meyvə gətirməz.
• Gözəl olmaq həmişə xoşbəxt olmaq deyil.
• Gözləmək həmişə uzun çəkir.
• Güclü qırğı caynaqlarını gizlədir.
• Gücün haqlı olduğu yerdə, haqqın gücü olmaz.
• Gülüş olan evə xoşbəxtlik gələr.
• Gündə üç dəfə özünə göz gəzdir.
• Gündüz doğulan uşaq atasına, gecə doğulan uşaq anasına oxşar.
• Gündüzün gözləri, gecənin qulaqları var.
• Günəş doğruları tanımır. Günəş yanlışları tanımır. Günəş kimisə isitmək məqsədi olmadan parlayır. Günəşdən nümunə götür.
• Günorta yanan fənər kimi faydasız.
• Güzəşt etsən, udarsan.

H

• Hakim və bonza nə qədər yaşlı olsalar, bir o qədər yaxşı olar. (Bonza- Yaponiyada və Çində budda kahini).
• Haqq həmişə qalib gələn ordunun tərəfində olar.
• Hava soyuduğunda kölgə verən ağacları unudarsan ...
• Heç bir vəzifə hissi və insan gözü olmayan yerdə hər şey mümkündür.
• Heç etməməkdənsə, gec etmək daha yaxşıdır.
• Heç kəs öz ağırlığını hiss eləmir.
• Heç kim çarpayıda uzanaraq büdrəmir.
• Heç olmasa dizlərinlə məsləhətləş.
• Heç öz başından milçəyi qova bilmir.
• Həddindən artıq dürüstlük axmaqlığa bərabərdir.
• Həddindən artıq güclü olan məhəbbəti, ondan yüz dəfə artıq qəzəb doğurar.
• Həddindən artıq nəzakət yaltaqlığa çevrilir.
• Həddindən artıq təvazökarlığın arxasında qürur gizlənir.
• Həqiqi nitq gözəl deyil, gözəl nitq həqiqi deyil.
• Həmişə gülən adamın qəlbində nə olduğunu demək çətindir.
• Hər bir insan pis və yaxşı xüsusiyyətlərinə görə dostlarına borcludur.
• Hər bir yadı oğru hesab et.
• Hər il daha yaşlı və daha ağıllı olursan.
• Hər kişinin öz Yan-szısı var. (Yan-szı - nağıllarda qədim Çin şahzadəsi).
• Hətta bədbəxtlik də üç ildən sonra kara gələ bilər.
• Hətta min illik yol da bir addımdan başlayır.
• Hətta oğru olmaq üçün on il oxumaq lazımdır.
• Hətta pişik və it də üç il yedirəndə yaxşılığı itirmir.
• Həyat var olduqca ümid də yaşayar.
• Həyatda sevinc və kədər başqalarından asılı olur.
• Hörmət bəslənilən məbəd darvazasından bilinər.

X

• Xarakteri yox, vücudu doğurlar.
• Xeyir də, şər də sənin qəlbindədir.
• Xeyir işi gecikdirmə.
• Xeyirxah tənha qalmaz, həmişə qonşusu olar.
• Xeyirxahlığı kindən tez unutma.
• Xəcalət hiss edən, məsuliyyət də hiss edir.
• Xəyal yoxsa, məyusluq da yox.

İ

• İblisin dəmir dirəyi olmaq.
• İçki içən adam şərabın zərərini, içməyən isə faydasını bilmir.
• İçməyən bilməz suyun sərxoşedici dadını.
• İki dəfə baş verən hadisə, üçüncü dəfə də baş verə bilər.
• İki qardaş iki qol kimidir.
• İlin planı, təzə ilin birinci günü utular, günün planı - səhər tezdən.
• İlk arvadı sənə Allah, ikinci qadını insanlar, üçüncüsünü isə şeytanlar göndərər.
• İlan izini, ilan o saat bilər.
• İlanı hətta bambukdan qayrılmış lüləyə də salsan yenə düz olmayacaq.
• İlanın uzunluğu bir supdan artıq deyıl, amma elə bil adamı indicə udacaq. (Sup - 3,8 sm-ə bərabər ölçü vahidi).
• İnsafsız uşaqlar ata evini söyərlər.
• İnsan ağlayan uşaqla torpaq sahibi qarşısında gücsüzdür.
• İnsan qəbirdə, ondan sonra dünyaya həqiqət.
• İnsan sevdiyi işi yaxşı görər.
• İnsanı tanımaq istəyirsənsə, onun dostlarını tanı..
• İnsanın xarici görünüşü aldadıcı olur.
• İnsanları sevən çox yaşayır.
• İnsanların qüssələndiyi yerdə sən də qüssələn.
• İrəli çıxanı vurarlar.
• İrəli gedən digərlərini də aparar.
• İstedadı miras qoymurlar.
• İstedadınızın yelkənlərini qaldırın.
• İstedadlı adam az yaşayar.
• İstər gül, istər ağla - bir ömürdən artıq yaşamayacaqsan.
• İstəyirsən sın, lakin çat.
• İsti keçdi, kölgə də unuduldu.
• İstiotun dənələri xırda olsa da, çox kəskindir.
• İş sözdən daha möhkəm danışar.
• İşıq sönməzdən əvvəl daha parlaq yanar.
• İşləyən dəyirman donmaz.
• İtin biri hürər, digərləri ciddiyə alıb qoşularlar.

K

• Kabo üçün hər qələm yaxşıdır.(Kabo - IX əsrdə yaşamış məşhur yapon xəttahı).
• Kağız fənərə mis zəng.
• Kasıb olan axmaqdır.
• Kasıbın dövləti uşaqlarıdır.
• Kef eləməyə yadlar, kədərlənməyə özününkülər.
• Kədər – cırılmış paltar kimidir, onu evdə qoymaq lazımdır.
• Kənardan baxanın səkkiz gözü olar.
• Kimdən pis iy gəlirsə, onun özü bunu hiss etmir.
• Kirpik də yaxındadır, amma görə bilmirsən.
• Kişi onu başa düşən adam üçün həyatını verər; qadın onu sevən adam üçün bəzənər.
• Kişi - şam ağacı, qadın - qlinisiyadır. (Qlisiniya - ətirli çiçəkləri olan, salxımşəkilli sarmaşan bitki. Şam ağacına sarmaşır).
• Kişi ürəyi payız səması kimi dəyişkən olur.
• Kişinin başı, qadının ürəyi.
• Kitab insan ruhuna məlhəmdir.
• Kitablar ruhun qidasıdır.
• Kobud səhvdən sonra miskincəsinə üzr istəmə.
• Konfutsinin* də bəxti həmişə gətirməyib ki. (*Konfutsi – e.ə. 551-479-cu illlərdə yaşamış çin mütəfəkkir və filosofu.)
• Kor dilənçi də heç olmasa çiçəklərin ətrini duyur.
• Kor ilan heç nədən qorxmaz.
• Kor sədaqətdən sədaqətsizliyə bir addım yol var.
• Kölgəsiz işıq yoxdur.
• Körpüsüz keçmək olmaz.
• Krab öz yuvasını qını boyda qazır.
• Külək əsir, lakin dağlar tərpənmir.
• Külək şam ağaclarından əsgik olmadığı kimi, fəlakət də hər yerdə olur.
• Külək və albalı çiçəyi yaxın dost ola bilməzlər.

Q

• Qaba tökülən su qabın şəklini alır, insan isə yaxşılığı, pisliyi dostlarından götürür.
• Qadın evin aşarı kimidir, gərək onu itirməyəsən.
• Qadın istərsə, qayaları belə yarıb keçər.
• Qadın kimonosunun qolu qurumaz. (Kimononun qolu ilə adətən göz yaşını silirlər).
• Qadın saçı fili bağlayıb saxlayacaq qədər möhkəmdir.
• Qadın sənə 7 uşaq bəxş etsə də, ürəyini ona açma.
• Qadın ürəyi - bahar havası.
• Qalxmazdan əvvəl xəbər elə.
• Qarabatdaq yolu gedən qarğa batar.
• Qaradinməz adamdan özünü gözlə.
• Qaranlıqda it nəcisi də tapılmaz.
• Qaranlıqda, uzaqdan və ya kağız çətir altında istənilən qadın gözəldir.
• Qardaş qardaşla öz aralarında savaşar, düşmən qarşısında birləşər.
• Qarışqalar da bəndi dağıda bilər.
• Qarmaqarışıqlıqdan istifadə edib öz şəxsi maraqlarını qoru.
• Qarnı tox, əynində paltar, deməli həm də nəzakətlidir.
• Qayğılar sağlamlıq üçün zəhərdir.
• Qaytarmaq mümkün olmayan bir şey üçün kədərlənməyə dəyməz. (Sonrakı peşmançılıq fayda verməz.)
• Qazların hündürdə uçmasından hətta tısbağalar da ayaqlarını döyürlər.
• Qetanın bəzəyi bağıdır, kişinin bəzəyi - arvad. (Qeta - qədim yapon akademiyası)
• Qələbə olsa - hökümət ordusu, məğlubiyyət olsa - qiyamçılar.
• Qələbə rəqibindən yarım saat daha çox səbr edənindir.
• Qələbədə — hökümət ordusu, məğlubiyyətdə — qiyamçılar.
• Qələbədən sonra dəbilqənin kəmərlərini bərkit.
• Qələm qılıncdan güclüdür.
• Qəzəbin sənin düşmənindir.
• Qidaya olan ehtiyac sevgidən güclüdür.
• Qiymətli daşlar da cilalanmasa parıldamaz.
• Qırx və əlli yaşlarında kişi hələ də oğlandır.
• Qırmancın çox uzunu atın qarnını tutmaz.
• Qısqanclıq məhəbbətin anasıdır.
• Qısqanclıq məhəbbbətin ürəyidir.
• Qıza baxmamış, anasına bax.
• Qızılın parıltısı buddanın şölələrindən işıqlıdır.
• Qoca ağaclar əyilməz.
• Qoca at yolu yaddan çıxarmaz.
• Qonşudakı arpa evdəki düyüdən dadlı olar.
• Qonşunun gülləri daha qırmızıdır.
• Qoy tərifləməsinlər, təki söyməsinlər.
• Qurbağaların gurultusu yağış yağdırar.
• Qurudulmuş sardina (balıq) ilə dişlərini xırçıldadır.
• Quş daha yüksəyi, balıq daha dərini axtarar.
• Quş olmayan kənddə yarasa da quşdur.
• Quyruq bulayana əl qaldırmazlar.
• Qüsurlardan ən böyüyü əxlaqsızlıq, fəzilətlərin ən yüksəyi isə oğulluq borcudur.
• Qüsursuzda yeddi pis vərdiş olur, qüsurluda qırx səkkiz.
• Qüsursuzluq yeddi pis vərdişdirsə, qüsurluluq qırx səkkiz.

L

• Lap qaçan ata da qırmanc gərəkdir.
• Lazım idi- pələng etdilər, ehtiyac olmadı - siçana çevirdilər.
• Lazımsız dərman da zəhərdir.
• Lüzumsuz nəzakət hiyləyə dönür.

M

• Mayakın altı həmişə qaranlıq olar.
• Məgər qaranquşlar və sərçələr hacıleyləyin düşüncələrini bilə bilərlərmi?!
• Məhəbbət aliqədrlə fəqir arasında sədd qoymur.
• Məğlub olmaq çox vaxt qalib gəlməkdir.
• Məğlub ordunun generalı dava haqqında danışmasa yaxşıdır.
• Məhşur əşyalar danışıldığı qədər də yaxşı olmurlar.
• Məsuliyyət və insani göz olmayan yerdə hər şey mümkündür.
• Məşhurların övladları nadir hallarda məşhur olurlar.
• Məşğul adamı xəstəlik belə dayandıra bilməz.
• Milçəklər pis qoxusu olana uçurlar.
• Min dəfə eşitməkdənsə, bir dəfə görmək yaxşıdır.
• Min ilin şöhrəti bir saatlıq davranışla müəyyən edilə bilər.
• Min rilik* yol da ilk addımdan başlayır. (*Ri — yapon ölçü vahidi. 1891-ci il İmperator qanununa əsasən 1 ri = 3927 km-dir.)
• Mindiyin gəmi geri dönməyəcək.
• Murdar vicdanlı hər şeydən qorxar.
• Musiqi dəyişəndə rəqs də dəyişər.
• Mübahisədə bərk qışqıran qalib gələr.
• Müdrik insan da mində bir dəfə səhv edir.
• Müftə başa gələn ən çox qiymətləndirilir.
• Müharibədən sonra dəbilqənin ipini bərk bağla.
• Müharibəni bilməyən sülhü də bilməz.
• Mülayimlik çox vaxt gücü qırar.

N

• Nə qədər ki, Pikkonu görməmisən, heç yerə "gözəl" demə. (Pikko - Yaponiyada gözəl ətraf yerləri və budda məbədləri ilə məşhur olan qədim şəhərdir).
• Nə qədər uzaq getsən, səni bir o qədər çox unudurlar.
• Nəyi ki, diqqətlə ört-basdır edirsən, bir o qədər sürətlə aşkar olur.
• “Nifrət edirəm” demək – “sevirəm” deməkdir.

O

• O biri dünyada min gün yaşamaqdansa, burda bir gün yaşamaq yaxşıdır.
• Od olmayan yerdən tüstü çıxmaz.
• Odunla alovu söndürməzlər.
• Oxuduğunuz hər şeyə inanırsınızsa, oxumasanız yaxşı olar.
• Oğlunu istəyirsənsə, səyahətə göndər.
• Oğru öz qapısını bağlayar.
• On min əsgər tapmaq bir general tapmaqdan daha asandır.
• On yaşında möcüzə, iyirmi yaşında dahi, otuz yaşdan sonra adi insan.
• Ordusu dağılmış general döyüşlər haqda danışmasa yaxşıdır.
• Ortaq bədbəxtliyi olan dostlar bir-birilərini əsirgəyirlər.

Ö

• Ölənlərin üstünlükləri ilə rəqabət aparmaq çətindir.
• Ölmək asandır, yaşamaq - çətin.
• Ömür sürmək, belindəki yüklə uzun yol qət etməkdir.
• Öz başını öz qılıncı ilə kəsmək.
• Öz evində hərə bir *Berkeydir. (*Berkey - əfsanəvi yapon pəhləvanı)
• Öz istəyinlə səyahətə çıxmısansa, min rilik yol belə bir addım kimi görünəcək.
• Öz iti tərəfindən dişlənilmək.
• Öz itin də hərdən qapar.
• Öz işini özün gör.
• Öz keçəlini üç ildir görmür.
• Öz səhvin – öz qayğın.
• Özgənin dərdinə istəsən lap üç il də dözmək olar.
• Özgənin xasiyyətinə fikir verə-verə öz xasiyyətini düzəlt.
• Özü qabağa gedən başqalarına istiqamət verər.
• Özü özünə tabe olmayan, özgəsinə də hökm edə bilməz.
• Özün haqda başqalarından soruş.
• Özün - özünə əgər hörmət eləməsən, özgələri də sənə hörmət eləməyəcək.
• Özünə ədalətli olan digərlərinə qarşı ciddi olar, mərhəmətlə.
• Özünü sanc, onda bilərsən özgəsini necə incidər.
• Özünü tanımaq istəyirsənsə, başqalarından soruş.

P

• Pas içəridən çıxar.
• Payız səması yeddi dəfə yarım dəyişər.
• Pərvanə belə bütöv həyat yaşayır.
• Pis bir insanın dostu olmaqdansa, yaxşı insanın düşməni olmaq daha yaxşıdır.
• Pis sədaqətdən xəyanətə bir addımdır.
• Pis sənətkardan mükəmməl güldan çıxmaz.
• Pişiyə qurudulmuş tunesi həvalə etmək. (Qurda quzunu tapşırmaq.)
• Pişiyi də üç il yedizdirsən, heç vaxt unutmaz.
• Pişiyin pula ehtiyacı olduğu qədər ehtiyacım var.
• Porsuqlar eyni yuvadandırlar. (Porblemi həll etmək mümkündürsə, ona görə narahat olmağa dəyməz, əgər həll etmək mümkün deyilsə, onda ona görə də narahat olmaq mənasızdır).
• Problemi həll etmək mümkündürsə, bu haqda narahat olmağa dəyməz. Yox əgər onu həll etmək mümkün deyilsə, onun barəsində narahat olmaq faydasızdır.
• Pul adamları bir-birinə yad eləyər.
• Pul bitər, sevgi də bitər.
• Pul cəhənnəmdə də güclüdür.
• Pul düşməndir.
• Pul insanları özgələşdirir.
• Pul qurtaranda məhəbbət də qurtarar.
• Pul, pul gətirər.
• Pul üçün zamin dur, insan üçün – heç vaxt.
• Puldan Buddanın da siması parıldayır.
• Pulun sayəsində axmaq da ağadır.
• Pulun var - pulun olmayacaq gün haqqında fikirləş.

R

• Rəhm insansevərliyin başlanğıcıdır.
• Rəhmdillik önündə qılınc da gücsüzdür.
• Ruhən yaxın olanları həmişə bir-birinə çəkir.

S

• Sabah sabahki külək əsəcək.
• Sadə işi də dolaşdırmaq olar.
• Sadəlik hamıya yaraşıqdır.
• Sake qədəhinin birincisini insan içir, ikincisini sake içir, üçüncüsü insanı içir. (Sake düyü arağı)
• Sake və ağır yuxu yoxsulluğa gedən ən qısa yoldur.
• Sakit pişik tutur siçanı.
• Samuray yeməsə də, diş çöpü ilə dişlərini qurdalayır.
• Savaşan sərçələr adamdan qorxmaz.
• Savaşanda hər iki tərəfin günahı olar.ə?
• Sevimli övladını uzaq səyahətə göndər.
• Sevincdə qəm toxumu var, qəmdə - sevinc.
• Səbr - bir ömürlük xəzinədir.
• Səbrini basa bilməyəndən müdrik olmaz.
• Səhər qırmızı sifət, axşam ağ sümük.
• Səhər yeməyindən öncəki iş asandır.
• Səhvini düzəltməyə utanma.
• Səksən yaşında hətta nəhəng də cazibədardır, opis çayının ilk dəmi də ətirlidir.
• Səma susur, əvəzinə camaat danışır.
• Səmimiyyət ən yaxşı siyasətdir.
• Səmimiyyət fələyə də çatar.
• Səmimiyyət- insanın qiymətli keyfiyyətidir.
• Sən gələcək haqda danışanda çardaqdakı siçovullar gülürlər.
• Səni tərifləyən adama etibar eləmə.
• Səni tərifləyənlə ehtiyatlı ol.
• Sənin qəzəbin – sənin düşmənin.
• Səpki kimi şöhrətpərəstliyə hamı məhkumdur.
• Sərçələr yüz yaşına kimi atılırlar.
• Sərkərdəni öldürmək istəsən, əvvəlcə atını öldür.
• Siçovul da pələngə dönər, vaxtı gələndə.
• Sifət - ürəyin güzgüsüdür.
• Sifətin ağ olmağı yeddi ayıbı gizləyər.
• Sınıqlığa düşəndə də çalış ki, udasan.
• Soruşmaq bir dəqiqəlik utanc, bilməmək isə ömürlük utancdır.
• Soyuq çay və düyü dözüləndir, lakin soyuq baxışlar və sözlər dözülməzdir.
• Sözləri Budda kəlməsi, qəlbi ilan qəlbi.
• Stəkandakı spirtli içkidə boğulanlar dənizdə boğulanlardan çoxdur.
• Su, töküldüyü qabın şəklinə düşər.
• Sudzumusini nəğmə oxuduğuna görə qəfəsdə saxlayırlar. (Sudzumusi - quş civiltisinə oxşar səslə oxuyan bir həşəratdır).
• Susmaq gözəl çiçəkdir.
• Suyu inək içir, süd əmələ gəlir, ilan içir - zəhər.
• Sübut mülahizədən irəlidir.
• Sünbül yetişəndə başını əyir, insan varlananda başını qaldırır.
• Sürətli gedən maşın yana yuvarlanar.

Ş

• Şaftalı və şabalıd - üç il, xurma - səkkiz il." ~ Hər şey öz sürəti ilə yetişir.
• Şahin kimi nökəri də yedirtmək lazımdır.
• Şahin uçuşuna, xeyirxah adam hərəkətinə görə tanınır.
• Şam özü yanıb camaata işıq verir.
• Şanagüllə palçıqlı yerdə bitər.
• Şəffaf suda balıq yaşamaz.
• Şən xasiyyəti olan dəmirin içindən də keçə bilər.
• Şər xeyirə qalib gələ bilməz.
• Şərab içən onun ziyanı haqda bilmir, içməyən xeyiri haqda.
• Şirin bir şey axtarır, lakin kökə rəfdədir.

T

• Tacir tacirin düşmənidir.
• Tanımadığın hər kəsə inanma.
• Tanışlıq arxadan təpiklə başlayır.
• Tanrı vicdanlı qəlbdə olur.
• Tazı əldən düşür, amma yemək qismət olur şahinə.
• Tez qızan, tez soyuyar.
• Tez yetişən tez də xarab olar.
• Təbəssüm heç kəsə zərər verməz.
• Təbəssüm olan evə xoşbəxtlik qonaq gələr.
• Tələsən usta ola bilməz.
• Tənbəl adam ağzıboş olar.
• Tərbiyə soykökdən vacibdir.
• Tərəfin də öz tərs tərəfi var. (裏には裏がある ura niwa ura ga aru)
• Təşnə də olsan, özgə bulağından gizli içmə.
• Təvazökarlıq müdrikliyin yaraşığıdır.
• Top atəşində doğulan güllə səsindən qorxmaz.
• Tündməcazlıq xeyir gətirməz.
• Tüpürcəyi geri qaytara bilməzsən.

U

• Ucuz almaq pulu itirmək deməkdir.
• Uşaqlar ata-anasız da böyüyər.
• Uşağı böyüdən onu doğandan irəlidir.
• Uşağı ərköyün böyütmək onu atmağa bərabərdir.
• Uşağı əzizləmək onu atmaq deməkdir.

Ü

• Üç arvad bir yerə yığılsa, bazar olar.
• Üç baş bir yerdə olar Mondzu ağlı (Mondzu - müdriklik allahı).
• Üç daşınma, bir yanğına əvəzdir.
• Üç gün dilənən adətkar olar.
• Üç gün dilənən heç vaxt tərgitməz.
• Üç günlük bonza*. (*Bonza -Asiya ölkələrində məbəddə əsas kahin)
• Üç qız – müflislik.
• Üç yaşında qəlbi necədirsə, yüz yaşında da elədir.
• Ürək narahat olanda yol da narahat olur.
• Üzə bilən bata da bilər.
• Üzməyi bacaran boğula da bilər.

V

• Vaxt insanı gözləmir.
• Valideynləri əziyyət çəkir, övladları keyf edirlər, nəvələri dilənirlər.
• Varlı külqabı kimidir: nə qədər dolu olsa, o qədər də çirkli olar.
• Varlı və əsilli olmaq yadları da yaxınlaşdırar, yoxsul və bədəsil olmaq qohumları da uzaqlaşdırar.

Y

• Yaxınlıqda yanğın var, o isə öz xeyrini güdür.
• Yaxşı adamın düşməni olmaq, pis adamın dostu olmaqdan yaxşıdır.
• Yaxşı iş qapıdan qırağa çıxmaz, yaman iş min illik yerə yayılar.
• Yaxşı quş yuva qurmağa yaxşı ağac seçər.
• Yaxşı tacir bütöv malı bir dəfəliyinə qoymur.
• Yaxşı üzgüçülər adətən batırlar.
• Yaxşılığı sonraya qoyma.
• Yağın hisini yağla təmizləyərlər.
• Yağış damcısı daş dələr.
• Yağış qurtarar, çətir unudular.
• Yağış yalnız islanmaq istəmirsinizsə problemdir.
• Yalan da dada çatır.
• Yalan dörd nalla gedər. Həqiqət isə addım-addım yeriyər, lakin yenə də vaxtında çatar.
• Yalan - oğurluğa atılan ilk addımdır.
• Yalanda da bir həqiqət olur.
• Yalanın ayağı olmasa da, qalmaqallı qanadları var.
• Yalnız bir tərəfi dinləyib qərar vermə.
• Yalvarma, çalış.
• Yaman arvad altmış illik qıtlığa bənzər.
• Yamanlıqda güclü olan, yaxşılıqda da güclü olar.
• Yamanlığa yaxşılıq elə.
• Yaraya duz tökür.
• Yaşlı adamla atan kimi davran.
• Yavaş irəliləyişdən qorxmamalısan, yerində durmaqdan qorxmalısan.
• Yayın yaxşı olması, onu çəkən əldən asılıdır.
• Yazmağı öyrənmək həştad yaşında da geç deyil.
• Yeddi dəfə yıxıl, səkkiz dəfə qalx.
• Yemiş gövdəsində badımcan bitməz.
• Yeni işçinin çalışqanlığı iyirmi günə bəs edər.
• Yeni şərabı yeni xəzə süz.
• Yetişmiş düyü sünbülünü yerə əyər.
• Yıxılmağım azmış kimi, üstəlik də ayaqladılar.
• Yolda cığırdaş, həyatda isə dost lazımdır.
• Yolda yoldaş gərəkdir, həyatda - həmdəm.
• Yuxarı tüpürmürlər.
• Yumurta kvadrat, küçə qadını səmimi olmaz.
• Yüz sənətə əl atan heç birini yaxşı bilməz.

Z

• Zahirən ilahə, daxilən ifritə.
• Zəhərdən də dərman olur.
• Zəhərlənəni zəhərlə sağalt.
• Zərərdən fayda götür.
• Zorakılıq həyətə girəndə, ədalət həyəti tərk edir.