Gürcü atalar sözləri

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Ac köpək yiyəsini də qapar.
• Acdan soruşdular ki, ən ağır nədir? - Dedi: "Boş mədə".
• Aclıq gələndə - abır gedər.
• Aclıq gələndə utancaqlıq yox olur.
• Adam yoxdursa, ocaqla danış.
• Adı itirməkdənsə, başı itirmək yaxşıdır.
• Axmaq qonşudan od da götürmə.
• Axmaz su iylənər.
• Aqilin "Mənə elə gəlir ki" deməsi, səfehin "Sizi inandırıram ki" deməsindən daha inandırıcıdır.
• Ağac kökü ilə güclüdür, insan - dostları ilə.
• Ağac kömürü ilə güclüdür, insan dostları ilə.
• Ağac yıxılanda - baltalı, baltasız, hamı qaçır üstünə.
• Ağacın kökü suda qurumaz.
• Ağıllı ilə vuruşmaq, axmaqla yeyib-içməkdən yaxşıdır.
• Ağıllı, lakin savadsız insan, əli qandallı aslan kimidir.
• Ağılsız adam dostu ancaq özü çətinə düşəndə salar.
• Ağlın yüngüllüyündən ayağa ağırlıq düşər.
• Araba aşanda yol görünər.
• Arxanı kimə söykəyirsən, dalına daş yükləyir.
• Arvad alanda gözlərindən çox, qulaqlarına inan.
• Atdan düşən, eşşəyə minməz.
• Atının başı balın içindədir, yenə də bal axtarır.
• Ayı meşəyə hirslənib, meşə onu heç görməyib.
• Ayı min cür atılıb-düşür, ancaq cır almanın altında.
• Ayı uşaqlarını böyütmüş, duru su içməyə vaxtı olmamış.

B

• Bacı qardaşdan ötrü öldü, qardaş bacıdan ötrü yox.
• Bal olsa, milçək Bağdaddan gələr.
• Balığa çayda qiymət verməzlər.
• Balığın yavası elə su bulandırar.
• Balina həzm edə bilmədiyini udmur.
• Barmağın ağrısını ürək bilər, ürəyin ağrısıni heç kəs.
• Barmağın birini bükərsən, o birilər də bükülər.
• Başqasının xoşbəxtliyinə həsəd aparacaqsan - öz xoşbəxtliyini görməyəcəksən.
• Batan günəş, doğan aya çəpəki baxar.
• Bazarda şamın bahalaşmağının dərdi kora qalmayıb.
• Bərəni - keçəndən sonra tərifləyərlər.
• Bilik puldan baha, qılıncdan iti, topdan güclüdür.
• Bir ağacdan kürək də düzəlir, bel də.
• Bir it iki dovşanı birlikdə tuta bilməz.
• Bir kədər o birini unutdurar.
• Bir kişi bir nal tapdı və dedi: "Mənə yalnız bir at və üç nal lazımdır."
• Bir şey demək istəyirsənsə , əvvəlcə səni kimin dinləyəcəyini yoxla.
• Borcun heç səsi çıxmaz, ancaq yatmağa da qoymaz.
• Boş yerə oturmaqdansa, boş yerə işləmək yaxşıdır.
• Böyük ağac güclü küləyi sevir.
• Böyük ağrıya kiçik dərman kömək edir.
• Böyük yelkənləri ancaq güclü küləklər aça bilər.
• Bu dünyada bircə şey dilsiz danışır - vicdan.
• Bu dünyada yalnız bir şey dilsiz danışır - dürüstlük.
• Buynuzlayana - arxadan yaxınlaş, təpikləyənə - qabaqdan.
• Bütün quyulara tüpürsən, suyu haradan içərsən?!

C

• Cahilin ağlı başında yox, gözündə olar.
• Canavar apara bilmədiklərinə heyfslənir, mal yiyəsi - aparılana.
• Canavar canavarın dərisini cırmır.
• Canavar itə dedi: "Hünər o deyil ki, mən qaçıram, sən isə dalımca gəlirsən; hünər odur ki, mən geri dönəndə sən quyruğunu göstərməyəsən".
• Canavar ovlayar, canavarı da ovlayarlar.
• Canavardan çoban edə bilmədiyin kimi, oğrudan da müqəddəs edə bilməzsən.
• Cavanlıqda bədxərclik edən qocalıqda acından ölər.

Ç

• Çağrılmamış qonaq taundan pisdir.
• Çay öz yatağını itirməz.
• Çərənçilikdən baş ağrıyar, qarınqululuqdan - mədə.
• Çiçəyin yaxşısı haradasa, arı da ora uşur.
• Çinar çəkib boy verər, bar verməz.
• Çınqıdan - qığılcımdan böyük ağaclar yanar.

D

• Dahi vaxtından qabaq qaçar, müdrik onun ardınca gedər, axmaq çaşar.
• Dartılan ip tez qırılar.
• Daş nə qədər ki, yerindədir - ağırdır, tərpətdin - yüngül gələcək.
• Deyən eləmir, eləyən deyir.
• Dələ getdi ova - dərisiz qayıtdı.
• Dəli dağıdar, ağıllı yığar.
• Dəmir od içində bərkiyər, insan ehtiyac içində.
• Dəniz döndü xəşil oldu - uğursuza qaşıq çatmadı.
• Dəvə oğurlayan da oğrudur, iynə oğurlayan da.
• Dəvədən soruşdular: ərəb atı xoşuna gəlirmi? Dedi: "Qozbel olsaydı, lap yaxşı olardı".
• Dəyməmiş meyvəni dərmə; yetişər, özü düşər.
• Dilin sümüyü yoxdur.
• Dişlər dilin qəsridir.
• Dişsiz qonağı xoşlayıram.
• Doğru danışan, öz qatilidir.
• Dostu üzünə qınayarlar, düşməni - arxada
• Dövlətli ölüyə ağladı, kasıb xərcin dərdini çəkdi.
• Döyürlər, ağlamağa da qoymurlar.
• Dözəninki gətirir.
• Dünyada ən çətin iş - yaxşı ad qazanmaqdır.
• Düşmənimin düşməni dostumdur mənim.

E

• El gedirsə - sən də tələs, dayanırsa - dayan.
• Eşitdiyini deyil, gördüklərini danış.
• Eşşəkdən yıxılmaqdansa, atdan yıxılmaq yaxşıdır.
• Eşşəyin qulağını mişar ilə kəsirmişlər, bu nə səsdi deyirmiş.
• Ev yiyəsi şad olmayanda, qonaq da bikef olar.
• Evi tikən Allah deyilsə, bünövrəni bəzəməyin nə faydası var?
• Eyibsiz dost axtaran tək qalar.

Ə

• Ədalət ölünü dirildər.
• Əgər canavar səni dəvət etsə, onun yanına get, amma itini də özünlə apar.
• Əgər pis qonşudan xilas olmaq istəyirsənsə, ona borc ver.
• Əldə cəmi beş barmaq var, hətta onlar da bərabər deyil.
• Ən ağır daşı su damcı-damcı damıb dələr.
• Ən uzaq yolu adam addım-addım gedib gələr.

F

• Fənd ilə mığmığalar şirə üstün gəlib.
• Fırçalasan da qara qarğa ağarmaz.

G

• Gecə oğrusunu gündüz tutarlar.
• Gəlmək - qonağa baxır, getmək - ev sahibinə.
• Gəncliyi təzə paltar kimi qorumaq lazımdır.
• Göz neyləsə qaşdan yuxarı çıxa bilməz.
• Gözlə bir dəfə görülən (şey) yüz dəfə eşitdiyindən yaxşıdır.
• Gözlər ürəyin aynasıdır.
• Gözlərini yumsan belə, əl ağzın harada olduğunu tapacaq.
• Gözün içinə tərifləyən adam - şeytanın göndərməsidir.
• Güclü qəhqəhə çəkir, zəif şikayətlənir.
• Gül zibillikdə də bitər.
• Günəş vahiddir, amma hərəni bir cür isidir.
• Günəş yeri, dostluq qəlbi isidər.
• Günəşə kim çirkab atsa, öz başına düşər.
• Günəşsiz gün gecə kimidir.

H

• Haqq ağacını daşda da əksən qurumaz.
• Haqqı itirən öz ömrünü qısaldar.
• Haray-həşirdən düşmən qorxmaz.
• Havayı oturmaqdansa, havayı işləmək yaxşıdır.
• Həddindən artıq müqəddəslik Yunanıstanı məhv etdi.
• Həm döyürlər, həm də ağlamağa qoymurlar.
• Hər quş öz yuvasını tanıyır.
• Hər tülkü öz quyruğu ilə fəxr edir.
• Hətta Yerusəlimdə də itlər hürür.

X

• Xəstə sağalır - həkimi görmək də istəmir.

İ

• İblisə barmağını göstər, yapışsın biləyindən.
• İki dayəli uşaq acından ölər.
• İki nəfər desə ki, korsan, gözünü yum.
• İlan qabığını dəyişər, ürəyini yox.
• İlanın çölü ala-buladır, insanın - içərisi.
• İnək duza aldanar, insan sözə.
• İnsan dünyaya gələndə ağlayır, dünyadan gedəndə ah çəkir.
• İnsan etiqadını dəyişər, adətini yox.
• İnsan insana can atar, heyvan meşəyə.
• İnsan nə qədər ki, ölməyib işi gözə görünmür.
• İnsan üçün ən çətin iş - özünü öyrənməkdir.
• İnsanın bütün xoşbəxtliyi yaxşı at, daha yaxşı it və əla şahin sahibi olmaqdan ibarətdir.
• İnsanın gücü ürəyində, ağacın gücü kökündədir.
• İstiot yeməmisən ağzın niyə yanır?
• işi bir ay fikirləş, bircə anda gör.
• İt də duz-çörəyi yadda saxlayır.
• İt olmayan vilayətdə pişiklər hürər.
• İtin quyruğu yeddi il qəlibdə qaldı, düzəlmədi ki düzəlmədi.
• İtlər savaşdı - dilənçininki gətirdi.

K

• Karlar üçün zənglər iki dəfə çalınmır.
• Kasıb gündə on dəfə ölür.
• Keçəl gileyləndi ki, daraq bahalaşıb.
• Keçiyə arxadan, ata qabaqdan, insana hər tərəfdən yanaş.
• Kəl ilə kəlləyə gələn buğa buynuzsuz qalar.
• Kəndin alt başında yalandır dedim, üst başına gəldim mən də inandım.
• Kəndirin uzunu yaxşıdır, sözün qısası.
• Kim haqqı sevməzsə, haqqa nifrət edər.
• Kişi ev tikdi, arvad dağıtdı; arvad tikdi - şeytan da dağıda bilmədi.
• Kişi fəhlədir, arvad bənna; kişi kərpic daşıyır, arvad tikir.
• Köhnə dostla köhnə yolu tez itirmək olar.
• Köhnənin cırılması bitməz, qoca inləməyi bitirməz.
• Külək gətirdiyini külək aparar.

Q

• Qabaqda duran düşmən, dalda duran dostdan yaxşıdır.
• Qaçan da Allaha yalvarır, tutan da.
• Qadın var ki, ağıllı kişidə nöqsan axtarar, axmaq kişidə - ləyaqət.
• Qala içəridən ələ keçirilir.
• Qanı qanla yumaq olmaz.
• Qapmayan it uzaqdan hürər.
• Qar da ağdır, amma bütün aləm onu tapdalayır.
• Qaranlığı görməmisinizsə, işığın qədrini bilməyəcəksiniz.
• Qardaşına da inanma, özünün çəp gözlərinə inan.
• Qarışqanın gözü yox idi, allahdan kiprik diləyirdi.
• Qarğanı xanım kimi böyütdülər, ancaq o, qarıldamağından qalmadı ki, qalmadı.
• Qarışqanı ayağa qoy, başa çıxacaq.
• Qartalın balası ikidən çox olmur.
• Qəfil rasta çıxan kötük, araba çevirər.
• Qılınc kömək etməyən yerdə, dil də gücsüzdür.
• Qırıq qanadla qartal da uça bilməz.
• Qırmaqdan qaçan balıq böyük görünər.
• Qız ərə getmək istəyəndə evdəkilərlə çətin yola gedər.
• Qızılın əli yoxdur, amma hər işi görür.
• Qocalar xatirəylə yaşayır, cavanlar ümidlə.
• Qocalıq Rüstəmi də yendirdi.(Rüstəm - xalq eposunun qəhrəmanı, pəhləvan).
• Qonaq qonağı dəvət etdi, ev sahibi ikisini də qovdu.
• Qonşu qonşunun aynasıdır.
• Qonşun səndən duz istəyəndə, duzun olmasa belə, heç olmasa ona duzlu bir söz de.
• Qorxaq gedəndə öyünər, cəsarətli - qayıdanda.
• Qorxmuş it doqquz il ağaca hürər.
• Qoyunu olmayanın bıçağı küt olar.
• Qozbeli qəbir düzəldər, ancaq bəzən o da bacarmaz.
• Qul olmaq asandır, insan olmaq çətin.
• Quduz iti harada öldürsələr, orada da basdırarlar.
• Qurd qonaq çağırsa get, amma köpəyi də özünlə apar.
• Qurd ölür, minlərlə qurd balası qoyub gedir.
• Qurd sürüyə cumanda vay o adamın halına ki, qoyunu təkdir.
• Qurda dedilər: "Səni qoyunun yanına, oğlunu da quzunun yanına göndərək", qurd dedi: "Quzunun da yanına, qoyunun da yanına özüm gedərəm".
• Qurda "İncil" oxuyurlar, amma onun ürəyindən meşə keçir.
• Qurdla canavar kimi, tülkü ilə tülkü kimi görüş.
• Qurdu ayaqları yedirər.
• Qurdu - qurd kimi, tülkünü - tülkü kimi qarşıla.
• Quş qanadıyla öyünər, qadın - əriylə.

L

• Lazımsızı alsan, çox çəkməz ki, lazımlını satarsan.

M

• May yağışı qızıldır, iyun yağışı - gümüş, iyul yağışı - od.
• Məhəbbət gül axtarar, qısqanclıq - tikan.
• Məhəbbət utancaqlıq bilməz.
• Məhəbbəti, odu və öskürəyi camaatdan gizlədə bilməzsən.
• Mənim amanımı kəsən vicdanımdır.

O

• O qədər yağış yağmadı, nə qədər ki, göy guruldadı.
• Odla oynamaq olmaz, suya - inanmaq.
• Odu elə söndür ki, tüstüsü çıxmasın.
• Odunu çox-çox yandıran meşəyə tez-tez gedər.
• Oğru özü varlanmaz, özgəni var-yoxdan çıxarar.
• Oğrunu üç gün dərə gizlədi, üç yüz gün - dağ, ancaq axır ki, tapdılar.
• Oğrunun dilədiyi qaranlıq gecə olar.
• Oğrunun əlinə heç nə keçmədi, öz papağını oğurladı.
• Oğul özümün, ağıl özünün.
• Oğurluq malı saxlayanın günahı oğrudan çox olur.
• On beş atlını qonaq saxlamaq asandır, nəinki bir döş uşağını.
• On dərviş bir həsir üstə yatar, amma iki şah bir səltənətə sığmaz.
• On qadının ağlı bir qoz qabığına sığar və hələ də yer qalar.
• Otuz iki dişin dibindən çıxan söz otuz iki dağ aşar.

Ö

• Ölü aslandansa diri it yaxşıdır.
• Ölüm məni qətiyyən qorxutmur, kaş utanc məndən uzaqlaşsaydı.
• Öyrənmək bilik toxumudur, bilik isə xoşbəxtlik toxumudur.
• Öz fikrini gizləyə bilməyəndən hökmdar olmaz.
• Özgə eləyir - ürəyim ağrıyır, özüm eləyirəm - kürəyim.
• Özgənin səadətinə qısqanan, özü səadət görməz.

P

• Paxıllar ölür, paxıllıq qalır.
• Peyinlikdə nə qədər dərin qazsan, bir o qədər çox iy verər.
• Pis dil torpaqdakı ilanı öldürür.
• Pis gözətçi oğrudan da pisdir.
• Pis insan bütün insanların onun kimi olduğuna inanır.
• Pişiyin başına kolbasa gurultayla düşdü, dedi: "İlahi, məni həmişə belə ildırımlar vursun".
• Pulun dəyərini kasıbdan soruş.

S

• Sarı qızıl - qara gün üçündür.
• Sarımsağın iyi sirkədə də üç il qalar.
• Sevgi olmayan yerdə sevinc də yoxdur.
• Səadər qapını üç dəfə döyür, açmasan gedir başqa qapıya.
• Səbr gümüş, səbirsizlik isə oddur.
• Sərvətin qiymətini qazananda bilərlər, dostun qiymətini ... itirəndə.
• Sirr olar iki nəfər arasında, üçüncü bildi - aləm bildi.
• Sovqata sovqat gərəkdir.
• Söz nə qədər çox olsa, iş o qədər az olar.
• Sözü deməmiş, gör qulaq asan kimdir.
• Sözün düzü xoşa gəlməz, xoşa gələn də təkdənbir düz olar.
• Su axıb gedər, qum qalar.
• Su ilə hər şey yuyulur, namusdan başqa.
• Süd daşdı, nənənin xəbəri yox.
• Sünbülün dolusu aşağı baxar, boşu yuxarı.

Ş

• Şadlığa gecik, ehtiyaca tələs.
• Şahın qəzəbinə gəlsən - xalqa üz tut, xalğın qəzəbinə gəlsən - qaç.
• Şahlığı dövran edir, şahlar yox.
• Şalvar geyinən hər kəs kişi adlanmağa layiqdirmi?
• Şamsız yatsan, heç olmasa yuxudan borcsuz duracaqsan.
• Şanslı adamın arvadı ölər, şanssız adamın atı ölər.
• Şeytanlar öz aralarında didişirlər, insanlarla vuruşanda birləşirlər.
• Şərab ağlı da alır, xeyirxahlığı da.
• Şiri caynağından tanıyarlar.
• Şirin dillə dağ maralını da sağmaq olar.
• Şirin söz dəmir qapını da açar.

T

• Taleyə tabe olan qul ölür.
• Tənbəl çoban sürünü uzaqdan qaytarar.
• Tənbəllik - kasıblığın açarıdır.
• Tənbəllik - yamanlığın anasıdır.
• Təzə dost qazan, köhnəni də unutma.
• Tox qırğı ələ qonmaz.
• Tox molla ac qurddan pisdir.
• Tülkü öləndə də başını toyuq hininə çevirdi.
• Tülkü öz quyruğunu şahid apardı.
• Tülkü özü hara, quyruğu da ora.

U

• Ulağa yüklənən hər şey onun özünə verilmir.
• Ulağı toya çağırdılar - su daşıtdırmağa.
• Uşaqla dəlini mühakimə etməzlər.
• Uşağa demə kökə verəcəksən, deyibsən, ver.
• Uşağınızı cəzalandırırsınızsa, axmaqsınız.

Ü

• Üzü küləyə tüpürən adam öz üzünə tüpürər.

V

• Var-dövlət Allah yanında günahdır, kasıblıq - camaat yanında.
• Var-dövlət milçək kimidir: gah peyinə qonar, gah gülə.
• Vicdan əzabı qamçıdan güclüdür.
• Vicdanın dişi yoxdur, amma dişləyib-didir.
• Vurağan öküzə allah buynuz verməz.

Y

• Yaxşı atın arpasını artırarlar, pis atın qamçısını.
• Yaxşı bir iş görsən - daş qoyursan, yeriməyə davam et - qarşında ona rast gələcəksən.
• Yaxşı danışan yaxşı dinləyici istəyir.
• Yaxşı qonşunu gündən qabaq görmək gərək.
• Yaxşı ovçunun tüfəngi pas atmaz.
• Yaxşı səndən qaçırsa, dalına düş; yaman sənə tərəf gəlirsə, kənara çəkil.
• Yaxşıyla - yaxşı, yamanla - yaman.
• Yatanı ilan da çalmaz.
• Yel gətirəni yel də aparar.
• Yemək yeyəndə it də susur.
• Yiyəsiz qoyunu qışda da qırxarlar.
• Yıxılanı döyməzlər.
• Yuyulmamış üzlə hətta bacı da qardaşa görünməz.

Z

• Zibillikdə göbələk tez yetişər, amma tez də qopub düşər.
• Zorla almaq olar, zorla bağışlamaq olmaz.

Mənbə

• Dünya xalqlarının atalar sözləri. Bakı,2015.