Məzmuna keç

Bernard de Mandevil

Bernard de Mandevil
Doğum tarixi 15 noyabr 1670
Doğum yeri Rotterdam
Vəfat tarixi 21 yanvar 1733
Vəfat yeri Hackney
Vikipediya məqaləsi

Bernard de Mandevil (20 noyabr 1670 - 21 yanvar 1733) — Hollandiyalı filosof, siyasi iqtisadçı və yazıçı.



A B C Ç D E Ə F G H X  İ   J  K Q L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z


  • Ancaq söhbət qoyun və inək kimi mükəmməl heyvanlara gəldikdə, ürəyi, beyni və əsəbləri bizimkindən çox az fərqlənir. Həyati vacib limfalar, qan, hiss orqanları və deməli, həssaslığın özü kişilərdə olduğu kimi, qan tökməyə, qırğınlara alışmamış bir adamın onların şiddətli ölümünün, əziyyət çəkmədən necə şahid ola biləcəyini təsəvvür edə bilmirəm. Buna cavab olaraq bir çox insan üçün, bunu demək kifayətdir ki, əgər hər şeyin insana xidmət etmək üçün yaradıldığı qəbul edilərsə, bütün canlılardan yaradıldıqları məqsəd üçün istifadə etməkdə heç bir qəddarlıq yoxdur, ancaq bu cavabı verən həmin insanlardır. Daxili vicdan iddia yalan olduğuna görə peşman olur.
  • Bəzi insanlar hər gün gördükləri bir heyvanı yeyə bilmirlər, bəziləri də quş ətindən kənara çıxmır və özləri yetişdirdikləri toyuqları yeməkdən imtina edirlər, amma öküz və ya qoyun ətini, bazardan alınmış toyuq ətini iştahla yeyirlər. Mənə elə gəlir ki, bu cür davrananların vicdanlarını günahkarlıq əzabından, sanki bir şəkildə iştirak etdiklərini bir cinayətin iştirakçısı olmaqdan xilas olmağa çalışırlar, bacardıqları qədər bu səbəbi aradan qaldırırlar; və mən bunda vərdişin zalım gücünü, iştahın və zövqün həddindən artıq gücünün hələ də tamamilə kökündən qurtara bilmədiyi ibtidai dindarlığın və məsumiyyətin güclü qalıqlarını görürəm.
  • Bilik arzularımızı genişləndirir və çoxaldır, kim nə qədər az istəsə, ehtiyaclarını daha asan təmin edə bilər.
  • Cəmiyyəti (əlbəttə ki, işçilərdən ibarət olan) xoşbəxt etmək və insanların ən acınacaqlı şəraitdə belə məmnun olması üçün böyük əksəriyyətin həm cahil, həm də kasıb olaraq qalması lazımdır.
  • İnsan məlumatının sərhədləri vardır.
  • Ölümü idmana çevirə bilən tək insan, nadinc insandır. Təbiət mədənizi Tərəvəzdən başqa heç nə istəməməyi öyrətdi; lakin sizin şiddətli dəyişməyə həvəsiniz və Yeniliklərdən sonra daha böyük həvəsiniz sizi ədalət və ya zərurət olmadan Heyvanların məhvinə sövq etdi, Təbiətinizi təhrif etdi və Qürurunuz və ya Dəbdəbənizin çağırdığı yoldan asılı olmayaraq, iştahınızı əydi.

Xarici keçidlər

[redaktə]

İstinadlar

[redaktə]