Corc Oruell

Corc Oruell
Doğum tarixi	25 iyun 1903
Doğum yeri	Motihari
Vəfat tarixi	21 yanvar 1950
Vəfat yeri	London
Dəfn yeri	Oksfordşir
Vikipediya məqaləsi

Siyasi dil - və bu, mühafizəkarlardan tutmuş anarxistlərə qədər bütün siyasi partiyalara aiddir - yalanı doğru və cinayəti hörmətli etmək və saf küləyə möhkəmlik görüntüsü vermək üçün nəzərdə tutulmuşdur.

Corc Oruell (İng. George Orwell; 1903-1950) - İngilis yazıçısı və publisist. O, 1984 -cü il tarixli kult distopiya romanının və Heyvan ferması hekayəsinin müəllifi kimi tanınır. O, siyasi dilə “soyuq müharibə” terminini daxil etdi, sonralar bu termin geniş istifadə olundu.

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Avropada kommunizm kapitalizmi məhv etmək üçün yarandı , lakin bir neçə ildən sonra Rusiya xarici siyasətinin alətinə çevrildi.
• Azad söz mənim eşitmək istəmədiyini söyləmək hüququmdur.
• Azadlıq insanlara onların duymaq istəmədiklərini deyə bilməkdir.

B

• Bəzi fikirlər o qədər axmaqdır ki, onlara ancaq ziyalılar inanır.
• Biz bilirik ki, heç kim hakimiyyəti əldən vermək niyyəti ilə ələ keçirmir.
• Biz indi elə bir dərinliyə qərq olmuşuq ki, aşkar olanı yenidən ifadə etmək ağıllı insanların birinci vəzifəsidir.
• Bu qədər cahil insanların bu qədər təsir sahibi olması qorxuludur.
• Bu qədər solçu düşüncə, odun isti olduğunu belə bilməyən insanların bir növ odla oynamasıdır.
• Bütün dövrlərdə olan bütün hökmdarlar öz ardıcıllarına dünya haqqında yanlış təsəvvür yaratmağa çalışıblar.
• Bütün heyvanlar bərabərdir, amma bəzi heyvanlar o birilərdindən daha da bərabərdir.
• Bütün müharibə təbliğatı, bütün qışqırıqlar, yalanlar və nifrət həmişə döyüşməyən insanlardan gəlir.
• Bütün tiranlıqlar fırıldaqçılıq və güc yolu ilə hökm sürür, lakin saxtakarlıq ifşa edildikdən sonra onlar yalnız gücə arxalanmalıdırlar.

C

• Cəmiyyət həqiqətdən nə qədər uzaqlaşarsa, onu danışanlara bir o qədər nifrət edər.
• Cəmiyyət o zaman totalitar olur ki, onun strukturu açıq-aşkar süniləşsin: yəni onun hakim sinfi öz funksiyasını itirib, güclə və ya saxtakarlıqla hakimiyyətdən yapışmağa müvəffəq olduqda.

Ç

• Çağımızda “siyasətdən uzaq durmaq” deyə bir şey yoxdur. Bütün məsələlər siyasi məsələlərdir, siyasətin özü isə yalan, yayınma, axmaqlıq, nifrət və şizofreniya kütləsidir.

D

• Despotik hökumətlər inəklər evə gələnə qədər “mənəvi gücə” dözə bilər; qorxduqları şey fiziki gücdür.
• Dindarların və əxlaqsızların təbii olaraq bir-birlərini tapdıqları bir gerçəkdir.
• Dostlar, kitab oxumaq üçün heçdə gec deyil...Sadəcə, güclu olun..
• Düşüncə azadlığı məhv olarsa, ədəbiyyat məhvə məhkumdur.
• Düşüncə cinayəti ölümlə nəticələnmir: düşüncə cinayəti ölümdür.
• Düşüncələrimiz axmaq olduğu üçün çirkin və qeyri-dəqiq olur, lakin dilimizin səliqəsizliyi axmaq düşüncələrə sahib olmağımızı asanlaşdırır.
• Düşüncənin korlanmasına dilin pozulmasından daha sürətli yol yoxdur.
• Düşünün. Nə qədər ki, icazə verilir.

Ə

• Əhəmiyyətli olan həyatda qalmaq deyil, insan qalmaqdır. Əsas odur ki, bir-birimizə xəyanət etməyək.
• Əksər inqilabçılar potensial mühafizəkardırlar.
• Əlində çubuqlu polisin adamı yerdə döydüyünü görəndə kimin tərəfində olduğumu soruşmağa ehtiyac qalmır.
• Əlli yaşında hər kəs layiq olduğu simaya sahibdir.
• Ən yaxşı kitablar sizə artıq bildiklərinizi söyləyən kitablardır.
• Əsl xarakter sınağı, sizə yaxşılıq etmək imkanı olmayan biri ilə necə davranmağınızdır.

F

• Faşizm sözünün indi "arzuolunmaz bir şey" mənasını verməsindən başqa heç bir mənası yoxdur.

G

• Gələcəyə ümidlə baxmaq üçün güclü olmalısan.
• Güc insan zehnini parçalamaq və onları öz seçdiyiniz yeni formalarda yenidən birləşdirməkdir.
• Güc vasitə deyil, məqsəddir. İnsan inqilabı qorumaq üçün diktatura qurmur; diktatura qurmaq üçün inqilab edir.

H

Hesab edirəm ki, Rusiyanı və Stalini tənqid etmək istəyi intellektual dürüstlüyün sınağıdır.

• Hakimiyyətin məqsədi gücdür.
• Hamımız həqiqətə uyğun olmadığını bildiyimiz şeylərə inanmağa qadirik və sonra, nəhayət, səhv olduğumuzu sübut etdikdə, haqlı olduğumuzu göstərmək üçün həqiqətləri təxribatla təhrif edirik.
• Hamımızı satın alıblar, özü də öz pulumuzla.
• Heç bir düşünən insanın bizim kimi cəmiyyəti dəyişmək istəmədən yaşaması mümkün deyil.
• Heç vaxt çapda görməyə alışdığınız metafora, bənzətmə və ya digər nitq fiqurlarından istifadə etməyin. Qısa sözün işləyəcəyi yerdə heç vaxt uzun sözü istifadə etməyin. Bir sözü kəsmək mümkündürsə, onu həmişə kəsin. Aktivdən istifadə edə biləcəyiniz yerdə heç vaxt passiv səsdən istifadə etməyin. Gündəlik İngilis dili ekvivalentini düşünə bilirsinizsə, heç vaxt xarici ifadədən elmi söz və ya jarqon söz istifadə etməyin. Açıqca barbarcasına danışmaqdan daha tez bu qaydalardan hər hansı birini pozun.
• Hesab edirəm ki, Rusiyanı və Stalini tənqid etmək istəyi intellektual dürüstlüyün sınağıdır.
• Həqiqi hakimiyyət o zaman əldə edilir ki, hakim sinif həyatın maddi əsaslarına nəzarət edir, onları imtiyazlar kimi kütlələrə bəxş edir və onlardan məhrum edir.
• Hər kəs heç vaxt dəlilləri araşdırmaqdan zəhmət çəkmədən düşmənin vəhşiliyinə inanır, öz tərəfinin zülmünə də inanmır.
• Hər nəsil özünü əvvəlkindən ağıllı, sonrakı nəsildən daha müdrik hesab edir.
• Hər rekord məhv edilmiş və ya saxtalaşdırılmış, hər kitab yenidən yazılmış, hər şəkil yenidən rənglənmiş, hər heykəl və küçə binasının adı dəyişdirilmiş, hər tarix dəyişdirilmişdir. Və bu proses günbəgün, dəqiqə-dəqiqə davam edir. Tarix dayandı. Partiyanın həmişə haqlı olduğu sonsuz indidən başqa heç nə yoxdur.

X

• Xarici ölkəyə qarşı müharibə ancaq o zaman baş verir ki, pullu təbəqələr bundan qazanc əldə edəcəklərini düşünürlər.
• Xəstəxana məzarın ön otağıdır.

İ

• İnsan inqilabı qorumaq üçün diktatura qurmur; diktatura qurmaq üçün inqilab edir.
• İnsanlar azadlıq və xoşbəxtlik arasında seçim etməli idi. Və əksəriyyəti xoşbəxtliyi seçdi.
• İnsanları məhv etməyin ən təsirli yolu, onların tarixi haqqında öz anlayışlarını inkar etmək və məhv etməkdir.
• İyerarxik cəmiyyət yalnız yoxsulluq və cəhalət bünövrəsi üzərində yüksələ bilər.

J

• Jurnalistika başqasının çap olunmasını istəmədiyini çap etməkdir: qalan hər şey ictimaiyyətlə əlaqələrdir.

K

Kişi özünü uğursuz hesab etdiyi üçün içki qəbul edə bilər, sonra isə içki içdiyi üçün daha da uğursuz ola bilər. İngilis dili ilə eyni şey baş verir.

• Katoliklər və kommunistlər rəqibin həm dürüst, həm də ağıllı ola bilməyəcəyini düşünürlər.
• Keçmiş silindi, silinən unudulub, yalan həqiqətə çevrildi.
• Keçmişə nəzarət edən gələcəyə də nəzarət edir. İndini idarə edən keçmişə nəzarət edir.
• Keçmişin imicini və məlumatını kim idarə edirsə, gələcək nəsillərin nə və necə düşünəcəyini müəyyən edir; İndiki zamanın məlumat və görüntülərinə kim nəzarət edirsə, o insanların keçmişə necə baxacağını müəyyən edir." "Keçmişə nəzarət edən gələcəyə əmr verir. Gələcəyə əmr edən keçmişə qalib gəlir.
• Kişi özünü uğursuz hesab etdiyi üçün içki qəbul edə bilər, sonra isə içki içdiyi üçün daha da uğursuz ola bilər. İngilis dili ilə eyni şey baş verir.

M

• “Millətçilik” dedikdə, ilk növbədə, insanların böcəklər kimi təsnif edilə biləcəyini, milyonlarla və on milyonlarla insanın bütün bloklarını əminliklə “yaxşı” və ya “pis” adlandıra biləcəyini düşünmək vərdişini nəzərdə tuturam... “Vətənpərvərlik” dedikdə: mən müəyyən bir yerə və müəyyən bir həyat tərzinə bağlılığı nəzərdə tuturam, hansı ki, insanın dünyada ən yaxşısı olduğuna inanır, lakin başqa insanlara məcbur etmək istəmir. Vətənpərvərlik həm hərbi, həm də mədəni baxımdan müdafiə xarakteri daşıyır. Milliyyətçilik isə hakimiyyət arzusundan ayrılmazdır.
• Müharibə qalib gəlmək deyil, davamlı olmaq üçün nəzərdə tutulub.
• Müharibə vəziyyətinin mövcudluğu və onun doğurduğu təhlükələr bütün hakimiyyətin kiçik qrupun əlində cəmlənməsini təbii hala, hətta labüd xilas yoluna çevirir. Müharibə uzun müddət davam edəndə təhlükəsizliyini itirir. Hədsiz uzanan müharibədə hərbi zərurət anlayını yoxa çıxır.
• Müharibənin mahiyyəti təkcə insan həyatının yox, həm də insan əməyinin bəhrələrinin məhv edilməsidir. Müharibə insanların həyatını yaxşılaşdıra və nəticədə onları daha ağıllı edə biləcək materialları parçalamaq, stratosferdə toz halına salmaq, dənizin dərinliklərində boğmaq üsuludur.

Ö

• Özünü tanıyandan bəri, ərzaq heç vaxt çox olmamışdı, heç vaxt bütöv corabı və altpaltarı olmamışdı, mebel həmişə sınıq-sökük, otaqlar qızdırıcısız, metroda gediş – basa-bas, evlər – rəngləri solmuş, çörək – qara, qəhvə – iyrənc, çay – nadir hallarda, siqaretlər – say hesabı olardı.

P

• Partiyanın bayrağı altına düşən hər bir yazıçı gec-tez seçim qarşısında qalır - ya təslim olmaq, ya da susmaq.
• Psixi azadlıq, gördükləriniz, eşitdikləriniz və hiss etdiyiniz şeyləri mənalandırmaq azadlığı deməkdir və təsəvvür edilən faktları və hissləri uydurmaq məcburiyyətində qalmamaqdır.

S

• Saxtakarlığın universal səviyyədə hakim olduğu dövrlərdə, gerçəyi söyləmək inqilabçı bir hərəkətdir.
• Savaşı ən tez bitirməyin yolu onu uduzmaqdır.
• Siyasətin korlanması dilin korlanmasından başlayır.
• Siyasi dil - və bu, mühafizəkarlardan tutmuş anarxistlərə qədər bütün siyasi partiyalara aiddir - yalanı doğru və cinayəti hörmətli etmək və saf küləyə möhkəmlik görüntüsü vermək üçün nəzərdə tutulmuşdur.
• Siz həqiqəti nə qədər inkar etsəniz də, həqiqət varlığını davam etdirir.
• Söz, yazı və fəaliyyət azadlığına qarşı təhdidlər, ayrı-ayrılıqda çox vaxt əhəmiyyətsiz olsa da, öz təsirləri ilə kumulyativdir və yoxlanılmadığı halda, vətəndaşın hüquqlarına ümumi hörmətsizliyə gətirib çıxarır.

T

• Terrorun obyekti terrordur. Zülmün obyekti zülmdür. İşgəncənin obyekti işgəncədir. Qətlin obyekti qətldir. Hakimiyyətin obyekti gücdür. İndi məni anlamağa başlayırsan?
• Tərəqqi illüziya deyil; olur, lakin yavaş və həmişə məyus olur.
• Totalitar baxımdan tarix öyrənməkdən çox yaradılmalı olan bir şeydir.

Ü

• Ümumdünya hiyləgərlik dövründə - həqiqəti söyləmək inqilabi bir hərəkətdir.

V

• Varlılar pulu olan kasıblardır.

Y

• Yaxşı əsər pəncərə şüşəsi kimidir.
• Yəhudiyə etibar edəcəyinə ilana etibar et, yunana etibar edəcəyinə yəhudiyə etibar et, lakin heç vaxt erməniyə etibar etmə.
• Yuxarı təbəqə belə qalmaq, orta təbəqə yuxarı təbəqəni devirmək, aşağı təbəqə isə sinifsiz sistem istəyir.

Z

• Zarafatda məqsəd insanı alçaltmaq deyil, onun artıq alçaldıldığını xatırlatmaqdır.
• Zorakılıqdan “imtina edənlər” bunu yalnız ona görə edə bilərlər ki, başqaları onların adından zorakılıq edir.