Demokrit

Demokrit
Doğum tarixi	e.ə. 460 illər
Doğum yeri	Abdera
Vəfat tarixi	e.ə. 360 illər
Vəfat yeri	Yunanıstan
Vikipediya məqaləsi

Demokrit (e.ə. 460–370) — yunan materialist filosofu.

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Ata-ananın mehriban münasibəti övlad üçün ən yaxşı tərbiyədir.
• Ata övladları üçün ən gözəl nümunədir.
• Ağıllı adamların ümidləri cahillərin sərvətindən daha etibarlıdır.
• Ağıllı bir insanın dostluğu bütün ağılsızların dostluğundan daha qiymətlidir.
• Ağıllı o adamdır ki, sahib olmadığına görə kədərlənmir və əksinə sahib olduğuna görə şaddır.
• Ağılsızların müəllimi söz deyil, bədbəxtlikdir.

B

• Başqalarından yox, daha çox özündən utanmağı öyrən.
• Başqalarını günahlandırmağı sevənlər dostluqdan acizdirlər.
• Başqasının səhvlərini açmaqdansa, öz səhvlərini üzə çıxarmaq daha yaxşıdır. -
• Bayramsız həyat, səyahətçiləri təravətləndirən və dincələ biləcəkləri meyxanələr olmayan uzun bir yola bənzəyir.
• Bədbəxtlik anında da borcuna sədaqətli olmaq böyük hünərdir.
• Bir işi gördükdən sonra deyil, işi görməzdən əvvəl fikirləş.
• Birlik dostluq yaradır.
• Biz heç bir şeyi bilə bilmərik. Doğru ancaq gerçəyin dərinliyində tapıla bilər.
• Biz insanıq. Bizə insanların ağrı-acılarına gülmək yaraşmaz. Bizə insanların ağrı-acılarına kədərlənmək yaraşar.

C

• Cəsur təkcə düşmənlərinə qalib gələn deyil, həm də ehtiraslarına qalib gələndir.
• Cinsi birlik kiçik bir vuruşdur.

D

• Danışmağı sevənlər dostluğa qadir deyillər.
• Dil insana öz fikirlərini gizlətmək üçün verilməmişdir.
• Doğruçuluq — borcu yerinə yetirmək deməkdir.
• Dost bildiyin bir çoxları, əslində, heç dost deyil və əksinə, dost bilmədiyin bir sıra adamlar, əslində sənin dostundur.
• Dövlətlilərin çoxu öz sərvətlərinin sahibi deyil, qaravulçularıdır.
• Düşmən o kəs deyil ki, pislik edir, düşmən o kəsdir ki, pisliyi qəsdən edir.

E

• Ehtiyatsızlıq fəlakətin anasıdır.

Ə

• Əgər uşaqlara işləmək öyrədilməsəydi, onlar nə savad, nə musiqi, nə gimnastika, nə də fəziləti ən çox gücləndirən şeyləri — ayıbı öyrənə bilməzdilər. Çünki utanc adətən bu şeylərdən yaranır.
• Ən böyük qələbə öz üzərində çaldığın qələbədir.
• Ən böyük məğlubiyyət özünü itirmək, özünü ələ ala bilməməkdir.
• Ən əsası hərtərəfli bilik deyil, hərtərəfli anlamaq bacarığıdır.
• Əsl xeyixah adam elədiyi yaxşılığa muzd almaz.

F

• Faydalı olmayan hər zövqdən imtina edin.

G

• Gəncləri yetişdirməyin ən pis yolu onlara hər cür şərait yaratmaqdır. Çünki asanlıq ləzzətlər doğurur və hər bir pislik ondan gəlir.
• Güc və gözəllik gəncliyin hədiyyələridir.
• Güclü iradə insan üçün qiymətli keyfiyyətdir.
• Gülərüz və ciddi qocanı hamı sevir.

H

• Heç kimi sevməyəni heç kəs sevməz.
• Həddini keçəndə ən xoşagələn ən xoşagəlməz olur.
• Həkimlik bədənin xəstəliklərini, müdriklik isə ruhun xəstəliklərini sağaldar.
• Həqiqi dostu olmayanın yaşaması da mənasızdır.
• Hər bir hərəkət hərəkətsizlikdən yaxşıdır.
• Hər bir insan görə bildiyi və görə biləcəyi qədər işin qulpundan yapışmalıdır. Bu həddi, ölçünü aşan hər bir kəs isə kədərə qərq olur.
• Hər şeyi bilməyə çalışmayın, əks halda cahil olaraq qalacaqsınız.
• Həyatda heç bir güzəştə getməmək ehtiyatsızlığın əlamətidir.

X

• Xalq və həqiqət hamı üçün eynidir, ancaq onlardan müxtəlif şəkildə zövq almaq olar.
• Xarakteri yaxşı olan adamın həyatı da qaydasında olur.
• Xoşbəxt o adam deyil ki, böyük var-dövləti var, o adamdır ki, heç bir var-dövlətə ehtiyacı yoxdur.
• Xoşbəxt o kəsdir ki, az pulla xoş əhval-ruhiyyə qazanır, bədbəxt o kəsdir ki, böyük imkanla mənəvi sevinci yoxdur.
• Xoşbəxt olmaq üçün insan düzlüyə riayət etməli, ağıllı və gözəl olmalıdır.
• Xoşbəxt var-dövləti olan deyil, sərvətə ehtiyacı olmayandır.
• Xoşbəxtlik qızıl toplamaqda deyil, sağlam bədəndə və ailə səadətindədir.
• Xoşbəxtlikdə dost tapmaq asandır, bədbəxtlikdə çox çətindir.

İ

• İgidlik taleyin zərbələrini heçə endirir.
• İgidlik təkcə o deyil ki, düşmənlərə qalib gələsən, öz ehtiraslarına hakim olmaq da adamdan igidlik tələb edir, yoxsa bəziləri şəhərlər üzərində hakimlik etsələr də, özləri qadınların kölələridir.
• İnsan öz gözündə deyil, başqalarının gözündə yüksəlməlidir.
• İnsan səhvlərini unudanda cəsarətli olur.
• İnsanın bədbəxtliyi və xoşbəxtliyi sərvət və qızılda deyildir. Səadət və fəlakət mələyi insanın özündədir.
• İnsanlar bəxt obrazını öz acizliklərinə bəhanə kimi yaratmışlar. Çünki bəxt nadir hallarda müdrikliklə mübarizə aparır, əksər hallarda isə ağıllı fikir həyatı istiqamətləndirir.
• İnsanlar tanrılardan sağlamlıq diləyirlər. Ancaq heç bir insan sağlamlığını saxlamağın öz əlində olduğunu düşünmür.
• İnsanları yaxşı edən təbiət deyil, onların məşğuliyyətləridir.
• İstənilən iş istirahətdən daha xoşdur.

K

• Kainatda mövcud olan hər şey təsadüf və zərurətin bəhrəsidir.
• Kədər pisliyin əlamətidir, ona görə də insanlar ondan uzaq durmalı, xoş əhvalda yaşamalıdırlar.
• Kim özü heç kimi sevmirsə, onu mənə elə gəlir ki, heç kim sevmir.
• Kimin rastına yaxşı kürəkən çıxıbsa, o, yaxşı oğul qazanıb, pis kürəkən çıxıbsa, qızını da itirib.
• Kitablar beyin üçün dərmandır.

Q

• Qəbahətli iş görən ilk əvvəl öz vicdanından utanmalıdır.
• Qısqanc özünü incidir.
• Qocalıram, ancaq öyrənirəm.
• Qohumlarla düşmənçilik, yadlarla düşmənçilikdən çox çətindir.

M

• Mərdlik taleyin zərbələrini heçə endirir.
• Monarxiyada var — dövlət içərisində yaşamaqdansa, demokratik dövlətdə kasıb olmaq daha yaxşıdır.

N

• Namuslu və namussuz adam, yalnız əməlləri ilə deyil, arzuları ilə də tanınır.
• Nə bədənin gücü, nə də pul yox, haqlı olmaq və hərtərəfli müdriklik insanları xoşbəxt edir.

Ö

• Özünü çoxbilmiş hesab edənlərin çoxunun ağlı yoxdur.
• Özünü idarə edə bilməyən adam başqasına ağıl verə bilməz.

P

• Paxıl insan öz bədbəxtliyinin səbəbkarı və öz düşmənidir.
• Paxıllıq insanlar arasında nifaq üçün zəmin yaradır.
• Pis, ağılsız ömür sürmək yaşamaq deyil, tədriclə ölməkdir.
• Pis işlərdən qorxu üçün deyil, öz borcunu başa düşmək üçün çəkinməlisən.
• Pul hərisliyi, əgər doyumsuzdursa, ehtiyacdan qat-qat ağrılıdır, çünki istəklər çoxaldıqca ehtiyaclar da bir o qədər çox olur.
• Pulun köləsi heç vaxt namuslu adam olmayacaq.

S

• Sınanmış dostları itirən adam tündməcazdır.
• Söz işin kölgəsidir.

Ş

• Şərait dəyişildikcə, bəzi hallarda qüdrətli şəxslər zəiflərdən dalda qalırlar.

T

• Taleyin zərbələri igidliyi heçliyə çevirir.
• Təbabət bədən xəstəliklərini sağaldır, hikmət isə ruhu əzablardan azad edir.
• Təbabət fəlsəfənin bacısıdır.
• Təkcə düşmənlərinə qalib gələn igid deyil, özünü ələ almağı bacaran da igiddir.
• Tərbiyə xoşbəxt günlərdə insanın bəzəyi, bədbəxt günlərində siğinacaq yeridir.
• Tibb fəlsəfənin bacısıdır

Ü

• Ümid qızıl kimidir, heç bir mühitdə paslanmaz. Ümid almaz kimidir, onu heç nə kəsə bilməz.
• Ürəklə mübarizə aparmaq çətindir, lakin ağıllı adam ona qalib gələ bilər.

Y

• Yaxşı adam o şəxs deyildir ki, yalnız pislik etməsin, o. gərək heç pislik barədə düşünməsin də.
• Yalnız o sevgi dürüstdür ki, incitmədən gözəlliyə can atır.
• Yaramaz adam bir anda, təmiz adam isə illər ötdükdən sonra tanınar.
• Yaralar içərisində ən pisi xərçəng xəstəliyi olduğu kimi, pula malik olmaqda da ən pisi — onları daim artırmaq niyyəti, həvəsidir.
• Yataq sevgililərin mübahisəsinə son qoyur.
• Yoxsulluq və zənginlik – ehtiyac və bolluq anlayışlarını ifadə edən sözlər. Kimin ki ehtiyacı var – o zəngin deyil, kimin ki ehtiyacı yoxdur – o yoxsul deyil.
• Yoxsulluğu ədəblə daşımaq özünə hakim olmağın əlamətidir.

V

• Varlı ilə kasıb arasında fərq ondan ibarətdir ki, varlı ürəyi istəyəndə yeyir, kasıb isə əlinə fürsət düşəndə.
• Varlıların bir çoxu – öz zənginliklərinin sahibi deyil, sadəcə sərvət qoruyucularıdır.
• Vay o adamların halına ki, özləri öz gözlərinə müdrik, alim görünürlər.

Z

• Zənginlik və yoxsulluq ehtiyac və bolluğu bildirən sözlərdir. Buna görə ehtiyacı olan zəngin deyil, ehtiyacı olmayan kasıb deyil.

Mənbə

• Aforizmlər və hikmətli sözlər. Bakı,2005