Fridrix Engels

Fridrix Engels
Doğum tarixi	28 noyabr 1820
Doğum yeri	Barmen
Vəfat tarixi	5 avqust 1895
Vəfat yeri	London
Vikipediya məqaləsi

Fridrix Engels (alm. Friedrich Engels; 28 noyabr 1820, Barmen, Prussiya – 5 avqust 1895, London) — fransız əsilli XIX əsr alman filosofu, sahibkarı, marksizmin yaradıcılarından biri, Karl Marksın yaxın dostu, köməkçisi və bir çox əsərlərinin həmmüləlifi. Adı tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Alimləri ancaq öz silahları ilə döymək olar — sitatlarla!
• Analiz olmadan sintez də olmaz.
• Ancaq sevgi əsasında kəsdirilən nikah əxlaqi nikah hesab edilirsə, yalnız sevgini yaşadan nikah məhz əxlaqi nikah olaraq qalır.
• Azadlıq təbiət qanunlarından xəyali müstəqillikdə deyil, bu qanunları bilməkdə və bu biliklərə əsaslanaraq, təbiət qanunlarını sistemli şəkildə müəyyən məqsədlər üçün hərəkət etməyə məcbur etmək imkanındadır.
• Azadlıq zərurətin etirafıdır.

B

• Başqa xalqa zülm edən xalq azad ola bilməz.
• Biz iki böyük siyasi möhtəkir dəstəsini tapırıq, onlar növbə ilə dövlət hakimiyyətini ələ keçirib onu ən korrupsioner məqsədlərlə istismar edirlər — xalq, guya onun xidmətçisi olan, amma əslində hökmranlıq edən və talan edən bu iki böyük siyasətçi kartelinin qarşısında acizdir.
• Bütün tarix sinif mübarizələrinin, ictimai inkişafın müxtəlif mərhələlərində istismar edən və istismar edilən, hökmran və ağalıq edən siniflər arasındakı mübarizələrin tarixi olmuşdur.

D

• Dövlət bir sinfin digər sinfə təzyiq alətindən başqa bir şey deyil — demokratik respublikada monarxiyadakından az deyil.

Ə

• Əmək bütün insan həyatının birinci əsas şərtidir, həm də o dərəcədə belə bir əsas şərtdir ki, biz müəyyən mənada deməliyik: insanın özünü əmək yaratmışdır.
• Əmək sərvətin atası, torpaq isə anasıdır.
• Ən nəcib, ən ülvi və ən fərdi əzab məhəbbət əzabıdır.
• Əvvəl siz atəş edin Mösyö Burjuaziya.

F

• Fikirlər tez-tez elektrik qığılcımları kimi bir-birini alovlandırır.

H

• Heç bir xalq başqa millətlərə zülm edərsə azad ola bilməz.
• Hər bir fərdi azad etmədən cəmiyyət özünü azad edə bilməz.

X

• Xristianlıq, xüsusən də protestantlıq əmtəə istehsalının üstünlük təşkil etdiyi cəmiyyət üçün uyğun dindir.

İ

• İqtisadi şəraitdən ordu və donanmadan asılı heç nə yoxdur. Silahlanma, tərkib, təşkilatlanma, taktika və strategiya ilk növbədə həmin anda əldə edilən istehsal mərhələsindən və rabitə vasitələrindən asılıdır.
• İlk gündən bu günə qədər tam acgözlük sivilizasiyanın hərəkətverici ruhu idi; sərvət və yenə də var-dövlət və bir daha var-dövlət, cəmiyyətin yox, tək bir sərvətin sərvəti — burada onun yeganə və son məqsədi var idi. Əgər eyni zamanda elmin mütərəqqi inkişafı və ali sənətin dəfələrlə çiçəklənməsi onun qucağına düşürdüsə, bu, yalnız ona görə idi ki, onlar olmadan müasir sərvət öz nailiyyətlərini tam həyata keçirə bilməzdi.
• İndiyə qədər mövcud olan bütün cəmiyyətin tarixi sinfi mübarizələrin tarixidir.
• İnsanlar yaşadıqları kimi düşünərlər.
• İstismarın ən bariz forması fahişəlikdir: burjuaziya hətta proletariata belə fiziki hücum edir… Qadın kişi şəhvətinin obyekti və uşaq yetişdirmək üçün maşın kimi istismar olunur.

K

• Kommunizm nədir? Kommunizm proletariatın qurtuluş şərtləri haqqında təlimdir. Proletariat nədir? Proletariat cəmiyyətdə tamamilə öz əməyinin satışından yaşayan və heç bir kapitaldan mənfəət götürməyən sinifdir; kimin var-dövləti, kimin həyatı və ölümü, kimin yeganə varlığı əmək tələbindən asılıdır.

M

• Məhəbbətlə sıxılmayan əlin hərarətini anlamaq çətindir.
• Mənə mübarizə aparmaq müyəssər olmayan anda qismətim ölüm olsun.

N

• Nə xoşbəxt o yoxsullara ki, digər dünya onlara verilmişdir. Tez ya da gec bu dünya da onlara veriləcək.
• Nə qədər ki, proletariatın dövlətə ehtiyacı var, o, azadlıq maraqları üçün deyil, rəqiblərini sıxışdırmaq üçün lazımdır.

P

• Proletariat o ictimai sinifə deyilir ki, həyat vasitələrini ancaq öz əməyini satmaq yolu ilə əldə edir, müəyyən bir kapitaldan mənfəət götürmək hesabına yaşamır. O elə bir sinifdir ki, onun xoşbəxtlik və bədbəxtliyi, həyatı və ölümü, bütün varlığı əməyə olan tələbdən, yəni işlərinin yaxşı və ya pis getməsindən, qarşısı heç bir şeylə alınmayan rəqabətin artıb-azalmasından asılıdır. Proletariat, yaxud proletarlar sinfi XIX əsrin zəhmətkeş sinfidir.
• Pul hər qapını açar, lakin bağlaya bilməz.

S

• Siniflərin sinfə qarşı siyasi mübarizəsində həmkarlar ittifaqlarının təşkili ən mühüm silahdır.
• Sizcə, mövcud vəziyyətdən ümumi mülkiyyətə keçid necə həyata keçirilə bilər? Ümumi mülkiyyətin tətbiqinin birinci, əsas şərti demokratik konstitusiya vasitəsilə proletariatın siyasi azadlığıdır.

T

• Tam mülkiyyətsizlər sinfi, müqabilində öz dolanışığını təmin etmək üçün öz əməyini burjuaziyaya satmağa məcburdur. Buna proletarlar sinfi və ya proletariat deyilir.
• Tarixdə heç nə şüursuz şəkildə, arzuolunan məqsəd olmadan baş verməyib.
• Terror əsasən qorxmuş insanların özlərini sakitləşdirmək üçün etdikləri faydasız vəhşiliklərdən ibarətdir.
• Təbiət üzərində qələbələrimizə çox aldanmayaq. Hər belə qələbə üçün o, bizdən qisas alır.