Mao Tszedun
| Mao Tszedun | |||
.jpg) | |||
| Doğum tarixi | 26 dekabr 1893 | ||
| Doğum yeri | Şaoşan | ||
| Vəfat tarixi | 9 sentyabr 1976 | ||
| Vəfat yeri | Çjunnanhay | ||
| Dəfn yeri | Mao Tszedun türbəsi | ||
| |||
Mao Tszedun (26 dekabr 1893– 9 sentyabr 1976, Çjunnanhay) — Çin Xalq Respublikasının ilk lideri. ÇXR-nın qurucusu. Tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.
| A | B | C | Ç | D | E | Ə | F | G | H | X | İ | J | K | Q | L | M | N | O | Ö | P | R | S | Ş | T | U | Ü | V | Y | Z |
A
[redaktə]- Aktiv müdafiə hücum müdafiəsi və ya həlledici döyüşlərlə müdafiə kimi də tanınır. Passiv müdafiə həm də sırf müdafiə və ya təmiz müdafiə kimi tanınır. Passiv müdafiə əslində saxta müdafiədir; aktiv müdafiə yeganə həqiqi müdafiədir, əks-hücum və hücuma keçmək üçün yeganə müdafiədir. Bildiyimə görə, strateji və ya taktiki baxımdan passiv müdafiəyə qarşı çıxmayan qədim və ya müasir, çinli və ya əcnəbi, heç bir dəyərli hərbi təlimat yoxdur, ağlabatan ağıllı hərbi ekspert yoxdur. Yalnız ən böyük axmaq və ya dəli sehrli silah kimi passiv müdafiəni saxlaya bilər.
B
[redaktə]
- Bilik nədir? Sinifli cəmiyyət yaranandan bəri dünyada yalnız iki növ biliyə, istehsal mübarizəsi biliyinə və sinfi mübarizəyə dair biliyə malik olmuşdur. Təbiətşünaslıq və ictimai elm bu iki növ biliyin kristallaşması, fəlsəfə isə təbiət haqqında biliklərin ümumiləşdirilməsi və yekunlaşdırılmasıdır.
- Burada köhnə Çin deyimini tətbiq edə bilərik: "Bir qığılcım çöl yanğınını başlada bilər.
Ç
[redaktə]- Çinin uzun sürən müharibəsi Çin xalqından böyük fədakarlıqlar tələb etdi və tələb edəcək, lakin eyni zamanda bu müharibə onları sakitləşdirdi. O, Çin xalqını son yüz ildəki bütün böyük mübarizələrindən daha böyük dərəcədə oyatdı və birləşdirdi. Çin xalqı təkcə nəhəng milli düşmənlə deyil, həm də əslində düşmənə kömək edən güclü daxili mürtəce qüvvələrlə qarşılaşır; bu şəklin bir tərəfidir. Lakin digər tərəfi odur ki, Çin xalqı nəinki əvvəlkindən daha çox siyasi şüurludur, həm də güclü Azad edilmiş ərazilər və gündən-günə böyüyən ümummilli demokratik hərəkat qurdu. Bunlar əlverişli daxili şərait yaradır. Əgər Çin xalqındakı məğlubiyyətlər və uğursuzluqlar nin son yüz ildəki mübarizələri müəyyən zəruri beynəlxalq və daxili şəraitin olmaması ilə bağlı idisə, bu gün vəziyyət başqadır — bütün lazımi şərait mövcuddur. Məğlubiyyətdən qaçmaq və qələbə qazanmaq üçün hər cür imkan var. Əgər biz bütün xalqı qətiyyətli mübarizədə birləşdirə bilsək, ona lazımi rəhbərlik verə bilsək, qalib gələcəyik.
D
[redaktə]- Diktaturanın həm də ikinci funksiyası var, yəni: dövləti təxribatçı fəaliyyətdən və xarici düşmənlərin mümkün təcavüzündən qorumaq.
- Dünyadakı bütün cisim və hadisələr ikiliyə xas olduğu kimi (bu, ziddiyyətlərin vəhdət qanunudur), imperializmə və bütün irticaçılara da ikilik xasdır — onlar həm real, həm də kağız pələnglərdir. Keçmişdə quldarlar sinfi, feodal mülkədarlar sinfi və burjuaziya hakimiyyəti ələ keçirməzdən əvvəl və onu ələ keçirdikdən sonra bir müddət canlı qüvvə ilə dolu idi, inqilabi və mütərəqqi idi, əsl pələng idi. Sonrakı dövrlərdə özlərinə zidd olan qulların, kəndlilərin və proletariatın getdikcə böyüyüb gücləndiyini nəzərə alaraq, onlara qarşı mübarizə getdikcə daha da kəskinləşdi, quldar sinfi, feodal mülkədarları sinfi və burjuaziya tədricən əks istiqamətdə dəyişərək irticaçılara, geridə qalmış insanlara, kağız pələnglərə çevrilir, axırda xalq tərəfindən devrilmiş və ya yıxılacaq. Belə ikilik mürtəce, geridə qalmış, çürüyən siniflərə xasdır, hətta xalq onlarla ölüm-dirim mübarizəsinə girəndə belə. Bir tərəfdən, onlar milyonlarla, on milyonlarla insanları yeyən əsl pələnglərdir. Xalqın mübarizəsinin səbəbi böyük çətinliklər dövründən keçir, onun yolunda çoxlu kəskin dönüşlər və ziqzaqlar var. Çin xalqına 1949-cu ildə qalib gələnə qədər Çində imperializmin, feodalizmin və bürokratik kapitalizmin hökmranlığını devirmək üçün yüz ildən çox və on milyonlarla insan lazım oldu. Bax, biz burada canlı, dəmir, əsl pələnglərlə məşğul olmadıqmı? Lakin onlar sonda kağıza çevrildilər, öldülər. Bunlar tarixi faktlardır. Belə faktları görməmisiniz, eşitməmisiniz? Bəli, həqiqətən minlərlə və on minlərlə var! Odur ki, əgər məsələyə mahiyyət etibarilə, uzun müddət, strategiya nöqteyi-nəzərindən yanaşsaq, onda imperializmi və bütün irticaçıları əslində olduğu kimi — kağız pələng kimi qəbul etmək lazımdır.
- Mao Tszedun. ÇKP MK Siyasi Bürosunun Vuçan iclasındakı çıxışı (1 dekabr 1958)
Ə
[redaktə]- Əgər bizim düzgün bir nəzəriyyəmiz varsa, ancaq onun haqqında yalvarırıqsa, onu ört-basdır edirik və praktikada tətbiq etmiriksə, bu nəzəriyyə nə qədər yaxşı olsa da, heç bir əhəmiyyət kəsb etmir. Bilik təcrübədən başlayır, nəzəri biliklər təcrübə ilə əldə edilir və sonra təcrübəyə qayıtmalıdır. Biliyin aktiv funksiyası təkcə qavrayışdan rasional biliyə aktiv sıçrayışda təzahür etmir, həm də — bu daha vacibdir — o, rasional bilikdən inqilabi təcrübəyə sıçrayışda özünü göstərməlidir. Dünya qanunlarını qavrayan biliklər dünyanı dəyişdirmək təcrübəsinə yönləndirilməli, istehsal praktikasında, inqilabi sinfi mübarizə və inqilabi milli mübarizə praktikasında və elmi təcrübə təcrübəsində yenidən tətbiq edilməlidir.
F
[redaktə]- Fakt budur ki, heç bir ziddiyyətli cəhət ayrılıqda mövcud ola bilməz. Qarşı tərəfi olmasa, hər biri öz mövcudluq şərtini itirir.
- Faşistlər və imperialistlər müharibələrin sonu olmadan davam etməsini istəyirlər. Bizə gəlincə, biz çox da uzaq olmayan gələcəkdə müharibələrə son qoymaq istəyirik.
H
[redaktə]- Hər bir eqoizm düşüncəsinə qarşı şiddətlə mübarizə aparın!
- Hər bir fəaliyyət dövrü istirahət dövrü ilə izlənməlidir.
X
[redaktə]- Xalq və yalnız xalq dünya tarixini yaradan hərəkətverici qüvvədir.
İ
[redaktə]- İnqilab şam yeməyi deyil , esse yazmaq, şəkil çəkmək və ya tikmə tikmək deyil. O, bu qədər zərif, bu qədər sakit və mülayim, bu qədər mülayim, xeyirxah, nəzakətli, təmkinli və mərhəmətli ola bilməz. İnqilab üsyandır, bir sinfin digər sinfi devirdiyi zorakılıq aktıdır.
K
[redaktə]- Keyfiyyətcə fərqli ziddiyyətləri ancaq keyfiyyətcə fərqli üsullarla həll etmək olar.
- Kommunizm həm proletariatın tam ideoloji sistemi, həm də yeni ictimai sistemdir. Hər hansı digər ideologiyadan və hər hansı digər ictimai sistemdən fərqli olaraq, kommunizm bütün bəşər tarixində ən mükəmməl, ən qabaqcıl, ən inqilabi və ən rasional sistemdir. Feodalizmin ideologiyası və sosial sistemi indi yalnız tarix muzeyində özünə yer tapır.
Q
[redaktə]
- Qətiyyətli olun, fədakarlıqdan qorxmayın, qələbə qazanmaq üçün hər cür çətinliyin öhdəsindən gəlin.
L
[redaktə]- Liberalizm inqilabi kollektivdə son dərəcə zərərlidir. Bu, birliyi yeyən, birliyi pozan, laqeydliyə səbəb olan və nifaq yaradan aşındırıcıdır. O, inqilabi sıraları yığcam təşkilatlanma və ciddi nizam-intizamdan məhrum edir, siyasətin həyata keçirilməsinə mane olur və partiya təşkilatını partiyanın rəhbərlik etdiyi kütlədən uzaqlaşdırır. Bu, çox pis tendensiyadır.
M
[redaktə]- "Müharibə siyasətin davamıdır". Bu mənada müharibə siyasətdir, müharibənin özü isə siyasi fəaliyyətdir; qədim zamanlardan siyasi xarakter daşımayan müharibə olmamışdır.
S
[redaktə]- Silahlar vacibdir, lakin müharibədə həlledici amil deyil. Həlledici amil şey deyil, insandır. Qüvvələr nisbəti təkcə hərbi və iqtisadi gücün nisbəti ilə deyil, həm də insan resursları və mənəviyyat nisbəti ilə müəyyən edilir.
- Sinifli cəmiyyətdə hər bir insan müəyyən sinfin fərdləri kimi yaşayır və elə bir ideologiya yoxdur ki, orada sinfi möhür dayanmasın.
- Siyasət qansız müharibədir, müharibə isə qanlı siyasətdir.
- Siyasi güc silahın lüləsindən gəlir.
T
[redaktə]- Tarix göstərir ki, müharibələr ədalətli və ədalətsiz olmaqla iki növə bölünür. Mütərəqqi olan bütün müharibələr ədalətlidir, tərəqqiyə mane olan bütün müharibələr ədalətsizdir. Biz kommunistlər tərəqqiyə mane olan bütün ədalətsiz müharibələrə qarşıyıq, lakin mütərəqqi, ədalətli müharibələrə qarşı deyilik. Nəinki biz kommunistlər ədalətli müharibələrə qarşı deyilik; biz onlarda fəal iştirak edirik. Ədalətsiz müharibələrə gəlincə, Birinci Dünya Müharibəsi hər iki tərəfin imperialist maraqları üçün vuruşduğu bir nümunədir; ona görə də bütün dünya kommunistləri o müharibəyə qəti şəkildə qarşı çıxdılar. Bu cür müharibəyə qarşı çıxmağın yolu, mümkün olduqda, onun başlamazdan əvvəl qarşısını almaq üçün mümkün olan hər şeyi etmək və bir dəfə başlayanda müharibə ilə müharibəyə qarşı çıxmaq, ədalətsiz müharibəyə ədalətli müharibə ilə qarşı çıxmaqdır.
- Təcrübə həqiqətin meyarıdır.
- Təsəvvür edilən şey mümkündür.
U
[redaktə]- Uşaqlar yeni cəmiyyətin ağalarıdır.
Z
[redaktə]- Zülm olan yerdə üsyan da olur.