Qautama Budda

Qautama Budda
Doğum tarixi	1. millennium BCE
Doğum yeri	Lumbini
Vəfat tarixi	1. millennium BCE
Vəfat yeri	Kushinagar
Vikipediya məqaləsi

Qautama Budda

Siddhartha Qautama Budda — Buddizmin banisi.

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Axmaq şərlə dolur, hətta onu yavaş-yavaş yığır.
• Ağıllı və düşünən bir adamın bir günü, nə müdrikliyi, nə də özünə hakimiyyəti olmayan bir insanın yüz ilindən daha yaxşıdır.
• Ağlınla və sağlam zehninlə uzlaşmayan heç bir şeyə inanma, onu mən demiş olsam belə.
• Ana öz uşağının üstündə necə əsirsə biz də öz dostlarımız üçün o cür əsməliyik.

B

• Bağlılıqdan kədər doğulur, Bağlanmadan qorxu yaranır; bağlılıqdan azad olanın kədəri yoxdur, qorxu haradan gəlir?
• Başqasına həsəd aparmayın, əksinə başqalarının uğurlarına sevinin.
• Başqalarının qüsurları asanca görülər, amma öz qüsurumuz görülməz; adam qonşusunun qüsurlarını ayırd edər, öz qüsurlarını isə qumarda hiylə ilə pərdə saxlayar kimi saxlayar.
• Başqalarının qüsurlarını görmək asandır, ancaq öz qüsurlarınızı görmək çox çətindir.
• Başqalarının səhvlərinə, başqalarının etdiklərinə və etmədiklərinə deyil, özünün etdiyinə və etmədiklərinə bax.
• Başqasının sizi xoşbəxt və ya bədbəxt edə biləcəyini düşünmək gülüncdür.
• Bəziləri ana bətninə qayıdır, pislik edənlər yeraltı dünyaya, salehlər cənnətə, istəklərdən məhrum olanlar Nirvanaya çatır.
• Bir adamın öz özünü məğlub edərək qazandığı zəfər, bir başqasının döyüşdə min adamı min dəfə məğlub edərək qazandığı zəfərdən daha yaxşıdır.
• Bizdən nifrət edənlərdən nifrət etmədən yaşayaq. Gəlin, bizdən nifrət edənlər arasında nifrətdən xilas olmuş olaraq yaşayaq.
• Bir dərdin varsa, dərman tapmağa çalış tapa bilmirsənsə də, onu dərd etmə.
• Bir döyüşdə biri min nəfəri min dəfə məğlub etdi, digəri isə tək başına özünü məğlub etdi, döyüşdə ən böyük qələbə qazanan da məhz o bir idi.
• Bir küpə damla-damla dolur.
• Bir şamdan minlərlə şam yandırmaq olar, Şamın ömrü qısalmaz. Xoşbəxtlik heç vaxt paylaşılmaqla azalmaz.
• Birlikdə gəzməyə yaxşı yoldaş tapa bilmirsinizsə, cəngəllikdə gəzən fil kimi tək gəzin. Sizin irəliləyişinizə mane olacaqlarla birlikdə olmaqdansa, tək qalmaq daha yaxşıdır.
• Böyük çaydan keçməkdən, səndən güclü adamla düşmənçilikdən və qara camaatla mübahisədən qorx.
• Böyük zəka sahibləri üç şeydən birinin qurbanı olurlar: ya ehtiyac içində yaşayır, ya gənc ikən ölür, ya da dünyadan sonsuz köçürlər.
• Bu dünyanı yaradan, zehninizdir.
• Bu gün mövcud olmağımız dünənki düşüncələrimizin nəticəsidir və bugünkü düşüncələr sabahın həyatını yaradır. Həyat ağlımızın məhsuludur.
• Budda dənizinin sahilləri yoxdur.
• Budda olsam da, nə birisindən əməlləri yuya, nə də varlıqların əzabını əlimlə silə bilərəm. Ancaq başa düşdüyümü başqalarına çatdıra bilməsəm də, təbii vəziyyətin sakitliyi barədə Təlimimlə onları Qurtuluşa apara bilərəm.
• Bütün varlıqlara qarşı xeyirxahlıq həqiqi dindarlıqdır.
• Bütün yaxşı şeylər həqiqətin xeyrindən əvvəl heç bir şey deyildir; bütün şirniyyatlar həqiqətin şirinliyindən əvvəl heç bir şey deyildir; həqiqətin səadəti bütün sevinclərini ölçülməz dərəcədə üstələyir.

C

• Ciddilik ölümsüzlüyə, qeyri-ciddilik ölümə aparan yoldur. Ciddi ölməz, qeyri-ciddi ölü kimidir.
• Cismani gücsüzlük böyük düşüncələrə mane ola bilməz.

D

• Dünyada bir çox təlim var, ancaq özünü qandallayan insana heç bir təlim kömək edə bilməz.
• Dünyada elə bir insan olmayıb və olmayacaq, indi də yoxdur ki, yalnız qarğışa, yaxud da yalnız alqışa layiq olsun.
• Düşüncələrdə özünüzü izləyin, sözlərinizi izləyin, hərəkətlərinizi bütün pisliklərdən qoruyun. Bu üç yolun saflığını müşahidə edərək Müdrikin göstərdiyi yola girəcəksiniz.

Ə

• Əgər insan özü kimisini, yaxud, özündən yaxşısını tapa bilməsə, qoy tənhalığa çəkilsin: axmaqla dostluq tutmaz.
• Əl zədələnməyibsə, əlinizdə zəhər gəzdirə bilərsiniz. Zəhər, yarası olmayan birinə zərər verməz. Özü pislik etməyən, pisliyə tabe olmaz.
• Ən əsası sevən bir ürəkdir.
• Əvvəllər qeyri-ciddi olan, sonra ciddiləşən, bu dünyanı buludlardan azad olan bir ay kimi işıqlandırır.
• Əziyyətinizə səbəb ola biləcək heç bir şey etməyin.

G

• Gəzmək onun kimi və ya daha yaxşı birisi ilə qarşılaşmırsa, qoy təklikdə özünü gücləndirsin: axmaqla dostluq yoxdur.
• Göydən qızıl yağsa insanın arzuları bitməz. İstəyin kiçik bir zövq verdiyini və əslində ağrıya səbəb olduğunu bilən adam, müdrik adamdır.
• Güclü bir qayanı külək tərpədə bilməyəcəyi kimi, müdriklər də küfr və təriflər arasında sarsılmazdırlar.

H

• Hamınız müxtəlif yollarla həqiqətə gedin və mən yol ayrıcında durub sizi gözləyirəm.
• Heç kim başqasını aldatmasın, başqasını alçaltmasın, qəzəb və ya incikliklə zərər istəməsin.
• Heç kimə qarşı kobud davranma; kobud danışdığınız insanlar sizə eyni cür cavab verəcəklər. Axı qıcıqlanan nitq xoşagəlməzdir və intiqam sənə toxuna bilər.
• Həqiqətən, kiçik bir quşun qanadından düşmüş bir lələk uzaq dünyalara göy gurultusu gətirir.
• Həqiqəti yalanda düşünən və yalanı həqiqətdə görən heç vaxt həqiqəti dərk etməyəcək və xəyallarda boş yerə tələsəcəkdir. Ancaq yalanı yalanda görən və həqiqətdəki həqiqəti bilən, onsuz da həqiqətə yaxındır və yolu düzdür.
• Həqiqi dinin əlamətləri sevgi, doğruluq, saflıq, səxavət, xeyirxahlıqdır.
• Həqiqi iman, ibadətgahlarda adət və ənənələrdə təzahür edən, lakin ürəklərdə gizlənmiş, əməllərdə yetişmiş möhtəşəm bir iman deyil.
• Hər kəs cəzadan əvvəl titrəyir, hamı ölümdən qorxur — özünüzü başqasının yerinə qoyun. Siz nə öldürə, nə də öldürməyə məcbur edilə bilərsiniz.
• Hər səhər yenidən doğuluruq. Və bu gün etdiyimiz ən böyük əhəmiyyətə sahib olacaqdır.
• Hirsiniz üzündən cəzalandırılmayacaqsınız, hirsiniz tərəfindən cəzalandırılacaqsınız. Nifrət heç bir zaman nifrətlə yox edilə bilməz. Nifrət sevgiylə yox edilər, bu ölümsüz qanundur.
• Hörmətli və həmişə köhnəyə hörmət edən biri üçün dörd dhamma böyüyür: həyat, gözəllik, xoşbəxtlik, güc.

X

• Xoş sözlə cavab verin və ya heç bir şəkildə cavab verməyin. Şərə, pisliyə cavab verərsənsə, pislik daha çox olur.

İ

• İçindəki boşluq olduğu zaman bizə əzəmətli görünüşünü göstərməyə çalışan bir insanın nə faydası var?
• İnsan mübahisələri sonsuzdur, ona görə deyil ki, həqiqəti tapmaq mümkün deyil, mübahisə edənlər həqiqəti yox, özünü təsdiq axtarırlar.
• İnsanın digər canlılardan daha yüksək olması, ürəksizcə onlara əzab verməsi deyil, bütün canlılara mərhəmət göstərməsidir.
• İnsanın sözünə əməl etmirsə, onun danışıq qabiliyyətindən nə faydası var?

K

• Kanal inşaatçıları suyun axmasına icazə verirlər, oxçular oxu özlərinə tabe edərlər, dülgərlər ağacı özlərinə tabe edərlər, müdriklər özlərini alçaldırlar.
• Keçmişdə kim olduğunu bilmək istəyirsənsə, bu an kim olduğuna bax. Kim olacağını bilmək istəyirsənsə, nə etdiyinə bax.
• Keçmişdə qalmayın, gələcək haqqında xəyal qurmayın, ağlı indiki məqamda cəmləyin.
• Kimsə çatışmazlıqlara işarə edən və onları qınayan bir müdrik görsə, qoy bir xəzinə göstərmiş kimi bir müdrikin ardınca getsin. Bunu izləyən üçün pis deyil, daha yaxşı olacaq.
• Kin saxlamaq yanan bir kömür parçasını başqasına atmaq üçün əlinə almaq kimidir. Yalnız özünü yandırarsan.

Q

• Qadın hər şeyi fitrətən bilir, kişi kitablardan öyrənir.
• Qəzəb düşüncələri unudulan kimi qəzəb yox olacaq.
• Qəzəb qəzəbin olmaması ilə, şərin — yaxşılığınla, nifrətin səxavətinlə, həqiqətin — yalan ilə mübarizədə qalib gəlsin.
• Qoy hər kəs başqalarının səhvlərinə, başqalarının etdiklərinə və etmədiklərinə deyil, özünün etdiyinə və etmədiklərinə baxsın.

M

• Min ayə əvəzinə Gözəlliyi göstərən bir ayə tapsanız daha yaxşı olar.
• Min mahnı əvəzinə Sevinc bəxş edəcək bir mahnı tapsanız daha yaxşı olar.
• Mülkiyyət şeylər deyil, düşüncələrdir. Sahibi olmadan şeylərə sahib ola bilərsiniz.

N

• Narahat olma, pis söz dodaqlarından çıxmamalı; xeyirxah, təmiz bir ürəklə, sevgi ilə dolu olmalı, gizli bir pislik içində olmamalısan.
• Necə ki oxçu oxların düz olmasına diqqət göstərər, usta da dağınıq düşüncələrini elə yığışdırıb istiqamətləndirər.
• Nə ana, nə ata nə də hər hansı bir qohum insana yaxşı idarə olunan bir ağıldan daha çox faydalı ola bilər.
• Nə qədər hikmətli sözlər oxusan da, nə qədər danışsan da, onları həyata keçirməsən, sənə nə faydası var?
• Nə yerdə, nə göydə, nə okeanda, nə də dağlarda ölümün insanı məğlub edə bilməyəcəyi heç bir yer tapıla bilməz.
• Nəyi düşünsən, o olarsan. Nəyi hiss etsən onu cəzb edərsən. Nəyi xəyal etsən, onu yaradarsan.
• Nifrət nifrəti aşa bilməz. Nifrəti yalnız sevgi fəth edə bilər. Bu əbədi bir qanundur.
• Nifrət nifrətlə bitmir, amma nifrətin olmaması nifrəti dayandırır.

Ö

• Öhdəsindən gələ bilməyəcəyimiz ən çətin iş arzuları cilovlamaqdır.
• Ölümsüzlük yalnız davamlı xeyirxahlıq hərəkətləri ilə əldə edilə bilər; kamilliyə mərhəmət və yalnız mərhəmət sayəsində nail olmaq olar.
• Öz axmaqlığını bilən axmaq beləliklə onsuz da müdrikdir və özünü ağıllı hesab edən axmaq həqiqətən də necə deyərlər, axmaqdır.
• Özünüz üçün pis və zərərli işlər görmək asandır. Yaxşı və faydalı olanı etmək son dərəcə çətindir.
• Özünüzü fəth edin və minlərlə döyüş qazanın.
• Özünüzü yaxşılığa bağlayın, özünüzü ən yaxşı insanlara bağlayın.

S

• Sakitliyə bərabər bir xoşbəxtlik yoxdur.
• Seçilənləri tanımaq yaxşıdır və onlarla yaşamaq əsl xoşbəxtlikdir; axmaqlarla ünsiyyət qurmaq məcburiyyətində qalmayan xoşbəxtdir.
• Səbir hirsin dərmanıdır.
• Sizi özünüzdən başqa heç kim qurtara bilməz. Öz-özünüzə işıq olun.

Ş

• Şər küləyə atılan ən yaxşı toz kimi geri qayıdır.

T

• Tarazlıq zehnini inkişaf etdirin. Həmişə təriflər və qınaqlar alacaqsınız, ancaq zehnin sabitliyinə təsir etməyə imkan verməyin: sakitliyə, qürurun olmamasına əməl edin.
• Tək bir şamdan minlərlə şam yandırıla bilər və ömrü qısalmayacaq. Paylaşdıqda xoşbəxtlik azalmaz.
• Tərifləmək və ya tənqid etmək müdrik adamın tarazlığını poza bilməz.

Ü

• Üç şey uzun müddət gizlənə bilməz: Ay, Günəş və Həqiqət.

V

• Varlığın o biri sahilinə çatdığında əvvəl, sonra və ortada olandan imtina et.
• Və yox idi və olmayacaq və indi yalnız günahlandırmağa və ya yalnız tərifə layiq olan bir insan yoxdur.

Y

• Yaxşı bir iş, yaxşı bir düşüncədən daha yaxşıdır.
• Yaxşılıq barədə yüngül düşünməyin: "Mənə gəlməz." Axı, küp də düşən damcılardan doldurulur.
• Yaxşılığa tələsməyən insanın ağlı pislikdən həzz alır.
• Yağış qarşısıalınmaz dərəcədə zəif örtülü bir binaya nüfuz etdikdə, ehtiraslar əks olunmaqla qorunmayan ürəyə asanlıqla nüfuz edir.
• Yağış nazik bir damı olan bir evə nüfuz etdiyi kimi, şəhvət də zəif inkişaf etmiş bir ağıla hopur.
• Yaradılan hər şey məhv qanununa tabedir. Həyatınıza səylə nail olun.
• Yaranmanın sirri qorxusuz olmaqdır. Nə olacağınızdan qorxmayın, heç kimə güvənməyin. Yalnız bütün köməklərdən imtina etdiyiniz an azad biri olarsınız.
• Yaşayan varlıqların hamısı; zəif, güclü, uzun, qısa, böyük, orta və ya kiçik görünən, görünməyən; doğulmuş olan və ya doğulmaqda olan, hamısı xoşbəxt olsun! Kimsə kimsəni aldatmasın, kimsə kimsəni kiçik hesab etməsin, kimsə kimsəyə hirs ilə, incinmə ilə zərər vermək istəməsin.
• Yol göydə deyil; Yol ürəkdədir.
• Yuxusuzun gecəsi uzundur. Yorğun üçün birlik uzundur; uca Həqiqəti bilməyən səfehlərin ömrü uzundur.
• Yüksək və aşağı şəxsiyyət doğuşla təyin olunmur, lakin bir şəxs bu mənsubiyyəti əməlləri ilə təsdiqləyir.

Z

• Zəfər nifrəti doğurur; məğlub olan kədər içində yaşayır. Sükunət qələbə və məğlubiyyəti rədd edən xoşbəxtlik içində yaşayır.

Xarici keçidlər

• Mənbə ilə Orijinal Budda Sitatları