Yuqoslaviya

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

B

Bizim qurbanlarımız dəhşətlidir. Əminliklə deyə bilərəm ki, dünyanın Yuqoslaviya qədər böyük miqyasda dağıdılmış ikinci hissəsi yoxdur. Düşmənlərimizdən silah-sursat almağa, paltarsız donmağa və dərmansız ölməyə məcbur olduğumuz bu mübarizədə hər onuncu Yuqoslav həlak olub. Buna baxmayaraq, nikbinliyimiz və inamımız özünü doğrultdu. Demokratiya ilə faşizm arasındakı bu qarşıdurmanın ən böyük qazancı ondadır ki, o, insanlıqda yaxşı olan hər şeyi bir yerə toplayıb. ABŞ, Sovet İttifaqı və Böyük Britaniyanın birliyi dünya xalqları üçün ən yaxşı təminatdır ki, nasistlərin törətdikləri dəhşətlər bir daha təkrarlanmayacaq. İosip Broz Tito

H

Heç bir xalq demokratiyası ölkəsində bu ölkədəki qədər çox millət yoxdur. Yalnız Çexoslovakiyada iki qohum millət var, bəzi digər ölkələrdə isə yalnız azlıqlar var. Ona görə də bu xalq demokratiyası ölkələrində bizim burada məskunlaşmalı olduğumuz kimi ciddi problemlərin həllinə ehtiyac yox idi. Onlarda sosializmə gedən yol burada olduğundan daha az mürəkkəbdir. Onlarda əsas amil sinif məsələsidir, bizdə isə həm millət, həm də sinif məsələsidir. Millət məsələsini bu qədər dərindən həll edə bilməyimizin səbəbini ölkədəki bütün millətlərin iştirak etdiyi Qurtuluş Müharibəsi zamanı inqilabi yolla həll olunmağa başlamasında axtarmaq lazımdır ki, hər bir milli qrup öz imkanlarına uyğun olaraq işğalçıdan azad olmaq üçün ümumi səylərə öz töhfəsini verirdi. Nə makedoniyalılar, nə də o vaxta qədər zülmə məruz qalan hər hansı digər milli qrup fərmanla öz milli azadlığını əldə etmədi. Əllərində tüfənglə milli azadlıqları uğrunda vuruşurdular. Kommunist Partiyasının rolu ilk növbədə, həmin mübarizəyə rəhbərlik etməsi idi, bu da müharibədən sonra milli məsələnin kommunistlərin müharibədən xeyli əvvəl və müharibə zamanı düşündüyü kimi qəti şəkildə həll olunacağına zəmanət idi. Kommunist Partiyasının bu baxımdan bu gün sosializm quruculuğu mərhələsində rolu müsbət milli amillərin ölkəmizdə sosializmin inkişafına əngəl deyil, stimul olmasından ibarətdir. Bu gün Kommunist Partiyasının rolu ondan ibarətdir ki, milli şovinizmin heç bir millətdə meydana çıxmaması və inkişaf etməməsi üçün diqqətli olmaq lazımdır. Kommunist partiyası həmişə çalışmalıdır və çalışır ki, millətçiliyin bütün mənfi hallarının aradan qalxması, insanların beynəlmiləlçilik ruhunda tərbiyə olunmasını təmin etsin. Millətçilik fenomenləri hansılardır? Onlardan bəziləri bunlardır: 1) Millətçiliyin bir çox digər mənfi xüsusiyyətlərindən qaynaqlanan milli eqoizm, məsələn: yadelli işğalı arzusu, başqa millətləri sıxışdırmaq istəyi, başqa millətlərə iqtisadi istismar etmək istəyi və s.; 2) milli nifrət, başqa xalqları aşağılamaq, onların tarixini, mədəniyyətini, elmi fəaliyyətini, elmi nailiyyətlərini aşağılamaq və s. kimi millətçiliyin bir çox digər mənfi xüsusiyyətlərinin mənbəyi olan milli-şovinizm; öz tarixlərində mənfi olan və marksist nöqteyi-nəzərimizdən mənfi hesab edilən hadisələrin tərənnümü. Və bu neqativ hallar nədir? İstila müharibələri, başqa xalqların tabe və zülmü, iqtisadi istismar, müstəmləkə əsarətinə çevrilmə və s. Bütün bunlar marksizm tərəfindən mənfi hesab edilir və pislənir. Keçmişin bütün bu hadisələri, doğrudur, izah oluna bilər, lakin bizim nöqteyi-nəzərimizdən onlara heç vaxt haqq qazandırmaq olmaz. Sosialist cəmiyyətində belə hadisələr yox olmalıdır və yox olacaq. Köhnə Yuqoslaviyada böyük serb kapitalist qruplaşmasının milli zülmü məzlum xalqların iqtisadi istismarını gücləndirmək demək idi. Bu, milli zülmdən əziyyət çəkən hər kəsin qaçılmaz taleyidir. Yeni, sosialist Yuqoslaviyada mövcud hüquq bərabərliyi bütün millətlər bir milli qrupun digərinə iqtisadi istismar tətbiq etməsini qeyri-mümkün etmişdir. Çünki bu ölkədə bir milli qrupun digəri üzərində hegemonluğu artıq mövcud deyil. İstənilən belə hegemonluq istər-istəməz özü ilə bu və ya digər dərəcədə bu və ya digər formada iqtisadi istismarı da gətirməlidir; və bu, sosializmin söykəndiyi prinsiplərə zidd olardı. Yalnız iqtisadi, siyasi, mədəni və ümumbəşəri hüquq bərabərliyi cəmiyyətimizin bu böyük səylərində gücümüzü artırmağımıza imkan verə bilər. İosip Broz Tito
- Sloveniya İncəsənət və Elmlər Akademiyasında milli məsələ və sosial vətənpərvərlik nitqi ilə bağlı, 26 noyabr 1948-ci il, Lyublyana.
Hitlerizm “dost və mehriban qonşu” deyil, Yuqoslaviya xalqlarının azadlığı və müstəqilliyinin amansız düşmənidir. Hitler köhnə Alman İmperiyasını dirildir və Kayzer Vilhelmin ideyalarını - "Şərqə hücum" siyasətini davam etdirərək - şərqə itələyir. Bu yol həm də Yuqoslaviyadan keçərək Egey dənizinə aparır. Bu işdə ona Dalmatiyanı özü üçün istəyən Mussolini kömək edir... İosip Broz Tito

Y

Yuqoslaviya xalqları faşizmi istəmir. Onlar totalitar rejim istəmirlər, Almaniya və İtaliya maliyyə oliqarxiyasının quluna çevrilmək istəmirlər, çünki birinci imperialist müharibəsindən sonra qondarma Qərb demokratiyalarının onlara tətbiq etdiyi yarımmüstəmləkə asılılığı ilə heç vaxt barışmaq istəmirlər. İosip Broz Tito
Yuqoslaviyada biz göstərməliyik ki, azlıq və çoxluq ola bilməz. Sosializm çoxluq və azlıqlara icazə vermir. O, çoxluqla azlıq arasında bərabərlik tələb edir, sonra nə çoxluq var, nə də azlıq, bir xalq var, istehsalçı, işçi, sosialist. İosip Broz Tito
Yuqoslaviyanın üzləşdiyi siyasi problemlər iqtisadi problemlərdən heç də az deyil. İosip Broz Tito

İstinadlar