Kəlilə və Dimnə

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Ağıllı adam həmişə sənət və hünər əldə edib yaxşı ad qoymağa çalışar.
• Ağıllı adamlar kin və ədavəti alovlandırmır, onu boğub məhv etməyi üstün tuturlar.
• Ağıllı adam odur ki, əcdadlarının həyatından ibrət dərsi götürüb onların təcrübəsindən istifadə edə.
• Ağıllı adamların ən layiqli cəhəti - yersiz danışmamaqdır.
• Ağızdan çıxan sözü, yaydan çıxan oxu, tüfəngdən çıxan gülləni geri qaytara bilməzsən.
• Alicənablığın şərti yaxşılıq etməyə yol tapmaqdır.
• Anlamayana yaxşılıq eləməkdən, qulaq asmayana nəsihət söyləməkdən, ağzı boşa sirr verməkdən daha böyük səhv ola bilməz.
• Arx və çay suyu dənizə tökülənnə qədər şirin olur.
• Arvadın hörməti ərinə görə, oğlun izzəti atasına görə, şagirdin biliyi müəlliminə görə, ordunun gücü sərgərdəsinə görə müəyyən edilir.

B

• Bir dana minlərlə inək arasında necə gəlib anasını tapırsa, insanın etdiyi yaxşılıq və pisliklər də gec-tez gəlib onu tapır.
• Böyük rütbəyə çatmaq üçün üç şərt var. 1.Zəhmət çəkmək. 2.Dövlət sərf etmək. 3.Güzəştə getmək.
• Bu sirri qəlbində elə gizlə ki, Qəlb özü axtarsa, tapa bilməsin.
• Büdrəyib yıxılanda, bədbəxtlik üz verəndə əqldən başqa heç nə insana kömək edə bilməz.
• Bütün bəlaların mənbəyi tamahkarlıq, bütün cəfaların səbəbi hərislikdir.
• Bütün işlər yalnız çalışmaqla və səy göstərməklə yerinə yetirilə bilər.

D

• Dəf edilməsi mümkün olmayan dərdə dözməkdən başqa çarə yoxdur.
• Dilini saxlasan, başın salamat olar.
• Düşmənlə həmdəm olan ağıldan da kəm olar.
• Düz və təmiz adamlar arasındakı dostluq möhkəm olur.
• Düzgün fikirləşib doğru tədbir tökmək, ağıl və təmkinlə hərəkət etmək hər şeydən üstündür.
• Düzgün rəy deyilmişləri nəzərdən keçirib, deyilməmişləri dərk etmək yolu ilə meydana çıxır.

Ç

• Çox danışmaq əqlin azlığına, yalan danışmaq iradənin zəifliyinə dəlalət edir.
• Çox zaman dostluq və düşmənçilik uzun sürüb əbədi olmur. Dostluq da, düşmənçilik də bahar buludu kimi gah yağar, gah da kəsər.

E

• Ehtiyac ən böyük bədbəxtlik, əsl müsibətdir, insanı həyasızlaşdırır, insafı və mürvəti əlindən alır, qüvvət və iradəsini zəiflədir.
• Ehtiyatlı adam həm özündən aşağı, həm də özündən yuxarı vəzifəli adamlarla məsləhətləşməlidir.
• Elm o dünyaya aparılacaq ən böyük sovqatdır.

Ə

• Əhdə vəfa, dərdə şəfa.
• Əql xeyir qapılarının açarıı, səadət xəzinələrinin kilididir.
• Əql ilə həya ən yaxın və ayrılmaz dostdur, bunlardan biri itdikdə o birisini tapmaq olmur.
• Əql və təcrübə sahibləri açıq günah üstündə gizlin cəza verməyi məsləhət görməzlər.
• Əqlinlə məsləhətləşməmiş danışma.
• Ən kamil ağıl - ola biləcək və ola bilməyəcək şeyləri bir-birindən ayıra bilməkdir.

F

• Fəthin, zəfərin, qələbənin, xoşbəxtliyin, səadətin açarı ehtiyatlı olmaqdır. Ehtiyatlılığın birinci şərti isə məşvərətdir.
• Fikir və əqidədə tək qalan adam məhv olar, özünə köməkçi tapa bilməz.

H

• Heç bir sübut olmadan, yalnız ehtimala əsasən yaxşı adamları məhv etmək, öz kökünə balta vurmaq kimi bir şeydir.
• Hikmət sahibləri öz işlərini həmişə həyatın tələbinə görə qururlar.
• Hikmət sahibləri yalnız o zaman yaşamağı arzu edirlər ki, ömür xoş və mənalı keçsin. Rüsvayçılıq və bədbəxtlik olan yerdə onlar ölümü üstün tuturlar.
• Hiylə və xəyanət ağacının barı müsibət və fəlakət olar.
• Hünər sahibinin olan yoldaşı,
  Çatar məqsədinə hər addımbaşı.

X

• Xain adamları əfv etmək sadiq adamları öldürmək deməkdir.
• Xoşbəxtlik zəhmət və iradənin, əmək və səyin nəticəsində əldə edilir.

İ

• İnsan hər şeydən çox dilindən bəlaya düşür.
• İnsan öz əqlilə məsləhətləşməmiş sözə başlamaz.
• İnsan zəhərli ağac əkdiyini o zaman bilir ki, onun meyvəsini özünə yedirirlər.
• İnsanı dünya sirlərinə vaqif edən dörd şeydir: Hikmət - yəni alimlik, savad və hər şeyi ətraflı düşünə bilmək. Əql - yəni tədbir, səbr, nəzakət, mərhəmət. Təmkin - yəni həya, alicənablıq, özünü ələ almaq və özünü dərk etmək. Ədalət - yəni doğruluq, vədi yerinə yetirmək, yaxşı işlər görmək, xoşxasiyyətlilik.
• İstedad, əql və kamal iki növdür: 1.Fitri - yəni anadangəlmə. 2.Əməli - yəni təcrübə vasitəsilə əldə edilən.
• İşlərini əql, təmkin, təcrübə, ehtiyat, iradə və mətanətlə qurmayan adam axırda peşmançılıq çəkər.

K

• Kim sitəm qılıncı qaldırsa əgər,
  Həmin qılıncla da məhv olub gedər.

Q

• Qarşılıqlı mehribançılıq nə qədər çox olsa, o qədər məhəbbət artar.
• Qəşəng sözlər yalnız işlə möhkəmləndikdə gözəl nəticə verər.

L

• Lal olmaq yalan danışmaqdan, pəltək olmaq söyüş söyməkdən, yoxsulluğa dözmək oğurluqla mal toplamaqdan yaxşıdır.

M

• Malı gedənin hörməti də onunla gedər.

N

• Nə qədər çalışsalar da, yenə hünər və istedadı gizli saxlamaq olmaz.
• Nəfsə tabe olmaq əql və kamala nöqsan gətirir və düzgün qərar çıxarmağa mane olur.
• Nəzəriyyə təcrübəsiz, forma məzmunsuz fayda verməz.

P

• Padşahlar üçün kin saxlamaq və yalan danışmaqdan böyük eyib ola bilməz.
• Pis adamlla qonşu olan kəs, dəniz səyyahı kimidir: batmaqdan yaxasını qurtarsa da, daima qorxu altında olar.

S

• Sözü hə qədər ki, deməmisən, o sənin qulundur, dedinsə, oldu ağan.

V

• Var olan yerdə xəsislik etmə.

Y

• Yaxşılıq elə yaxşılıq bilənə,
  Eyləmə haqq yeyib, nahaq deyənə.
• Yersiz danışmağın sonu peşmançılıqdır.

Z

• Zorla boyuna qoyulan vəzifə layiqincə yerinə yetirilə bilməz.
• Zülm qılıncı işlədən elə həmin qılıncla da məhv olar.
• Zülm örtüyü xeyirli işi dərk etməyə mane olduğu kimi, cəhalət pərdəsi də xoşbəxtliyi görməyə əngəl törədir.