Mor Yokai

Mor Yokai
Doğum tarixi	18 fevral 1825
Doğum yeri	Komarno
Vəfat tarixi	5 may 1904
Vəfat yeri	Budapeşt
Dəfn yeri	Kerepeşi məzarlığı
Vikipediya məqaləsi

Mor Yokai (mac. Jókai Mór; 18 fevral 1825, Komarno – 5 may 1904, Budapeşt) — Macarıstan dramatisti, romançı və inqilabçısı. Peşt şəhərində 1848-ci ildə başlanan Macarıstan Liberal İnqilabının fəal iştirakçısı və lideri olmuşdur. Yokainin romantik üslubda yazılan romanları Viktoriya dövründə İngiltərənin elit təbəqələri arasında məşhurlaşdı; ingilis mətbuatında onu Çarlz Dikkens ilə müqayisə edirdilər. Onun ən məşhur pərəstişkarlarından və heyranlarından biri də elə Kraliça Viktoriyanın özü idi.

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Ali Baş Komandanlıqların bülletenlərində itirilmiş döyüş haqqında sanki itirilməmiş və ya ən çox tərk edilmiş mövqeymiş kimi bildirmək qədim və müşahidə edilən vərdişdir. Əksinə, kiçik uğurlar böyük qələbələr kimi səslənir.
• Allahın nəzərində təvazökar zəiflik təkəbbürlü qüvvədən daha böyükdür.

B

• Bəxt ilahəsi əbəs yerə qadın deyil.
• Bəzi xoşbəxt düşüncəli insanlar var ki, sevmədikləri şeyə heç vaxt inanmazlar.
• Bir çox kişilərin beyni ölümə yaxınlaşanda pozulur.
• Bir insandan heç vaxt necə ölmək istədiyini soruşulmaması böyük bədbəxtlikdir, amma ondan necə yaşamaq istədiyini soruşmurlarsa, daha böyük bədbəxtlikdir.
• Bir millət, bir vətən, bəşəriyyət öz gələcəyini sizə əmanət edir; qocalar səninlə fəxr edir; qadınlar sizi sevir.
• Bir nəsil öz pisliyini digərinə ötürür; insan doğulduğu zaman əzab çəkir.
• Bircə xeyirxah əməlin xatirəsi yolumuzu min məşəlin məşəlindən daha yaxşı işıqlandırır.
• Biz zəngin olanların əzablara, cəmiyyətə, insanlığa qarşı çoxlu öhdəliklərimiz var.
• Bizim nəzərimizdə müharibə qisasdır, duel qisasdır, ölüm cəzası qisasdır, inqilab qisasdır.
• Böyüklüyün heçə çevrilmiş lənətlərindən biri də kiçik insanların olduğu kimi qaldığını görməkdir.
• Bu dostluq qanunu insana qonşusundan böyük şeylər tələb etmək hüququ verirdi və bu qanuna tabe olanlar hər hansı qohumluq bağlarından daha möhkəm bağlarla bağlanırdılar.
• Bu dünyada insanın gecə-gündüz ruhunda incidən, arxasınca gedən pis bir düşüncəni gəzdirib onu heç kimə söyləyə bilməməkdən böyük işgəncə yoxdur.
• Bu gün "kiçik tanrı" kimi idin, sabah "küçük" kimi olacaqsan.
• Bunu yalnız Transilvaniyanı tanıyanlar başa düşür; dörd dinin və dörd millətin vətəni, onların altında beşinci din və beşinci millət yer üzünü hərəkət etdirir, bu dördün birləşdiyindən daha çoxdur.
• Bütün ömrüm boyu ürəyimdə səndən başqa heç bir kişi obrazı olmayıb.

Ç

• Çünki ana sevgisi heç bir qiymətə alına bilməz, ancaq sevgi ilə əldə edilir.
• … çünki biz rus diplomatiyasını Macarıstan üçün təhlükəli hesab edirik: Azor xalqına qarşı nifrət təbliğ etməyi lazım görmürük. Millətlər millətlərə nifrət etməməlidir. Millətlərin bir-birinə nifrəti heç təbii deyil. Eqoist hökumətlər yalnız öz döyüşçülərini bir-birlərinin ölkələrini tabe etməyə apardıqları zaman sərxoş etmək üçün nifrəti qızışdırırlar; lakin sivilizasiyanın onları işıqlandırdığı gündəlik təmasda olan xalqların özləri bir-birinə nifrət edə bilməzlər. Ürəksiz diplomatlar xalqları bir-birinə qarşı qızışdırırlar; millətlər, irqlər, dini konfessiyalar; heç olmasa, Allahın lütfü ilə macar doğulan və öz ruhumuza uyğun olaraq libertar olaraq böyüyən bu təhrikdə iştirak etməməliyik. Biz rus diplomatiyasından çəkinirik, çünki o, soyuq mütləqiyyəti təmsil edir; onda rusu yox, hansı millətdən olmasından asılı olmayaraq bizim prinsiplərimizin düşməni olan mütləqiyyətçiliyi pisləyirik. Rusiya hökumətinin kançuka var, Sibir qurğuşun mədənləri var, qanla yazılmış ukazı var; lakin rus xalqının demokratik cəmiyyətlərinin dünyaya elan etməklə hədələdiyi azadlıq həsrəti var, onun nəhəng ədəbiyyatı var ki, onun yüksək ruhlu çempionları ümumi intellektual rifah, böyük ideallar uğrunda mübarizə aparır…

D

• Dünyada nə qədər az insan olsa, bir o qədər gözəl olacaq.

E

• Elm elə zəhərlərdəndir ki, onu yaxşı bir şəkildə sağaldır, amma bir az öldürür.

Ə

• Əgər məftunluq kişinin bağlana biləcəyi bağdırsa, niyə o özü bundan istifadə etmir?
• Əhval-ruhiyyə və işləmək istəyi əbədi gəncliyin təminatıdır.
• Əlində qılınc olan heç vaxt tək deyil, qılınc da insandır.
• Ən varlı adam üçün gün iki dəfə doğmaz və dünyanın bütün xəzinələri sahibinə rahatlıq, sevinc, sevgi, məmnunluq və təmiz vicdan verə bilməz.

G

• Geniş dünya bir zamanlar iki sevən ürək arasında özünü sıxışdıran sehrli bir sima qədər təsirli bir maneə deyil.
• Geniş dünyada varlının qızından daha bədbəxt məxluq yoxdur.
• Gəncin ya ürəyi var, ya da heç yoxdur. Ürəyi olsa, ya qızdan uzaqlaşar, ya da sevibsə, onun atası, anası kimdi, cehizi nədir deyə soruşmaz. O, onu öz dəyəri ilə qiymətləndirəcək — sadiq qadın. Ürəyi yoxdursa, qız daha çox şeyə sahib olmaq üçün görməlidir: özünü müdafiə etməlidir.
• Gördüyü insan üçün o biri dünyanın ən dəhşətli fantomu olduğuna şübhə etməyən canlı varlıq!

H

• Heç bir yerə və heç kimə aid olmayan şey itirilə bilməz.
• Həndəsi fiqurlar arasında ağlınıza gələn hər bir forma tapa bilərsiniz, lakin ürək şəklində heç bir şey yoxdur.
• Hər bir insanın öz bacarığı var.
• Həyatda həqiqi kişilər, şərəfə sadiq, pislik edənlər, allahsızlar yoxdur.
• Həyatın sirri yaxşı iştaha, sağlam yuxuya və yaxşı ürəkə sahib olmaqdır.

X

• Xanımlar düşüncələrini tamamilə fərqli bir şey məşğul edəndə ən çox öz cinsiyyətləri ilə yaxın yoldaşlığı sevirlər.
• Xəstəlik zamanı insan sağlam olanda unutduğu çox şeyi başa düşür.

İ

• İnsan həmişə öz münasibətlərinə yük olaraq qala bilməz; yalnız öyrəndiyim halda, əgər bir kasıb məni özünə arvad etsə, faydalı ola bilərəm.
• İnsanın borcudur ki, qarşısına çıxan hər bir vəziyyətdən istifadə etsin.
• İnsanların gözəlliyinizə görə sizi tərifləmələrini, sanki bir ləyaqət olduğunu düşünmə! Utanmalısan ki, səni qadın edən yalnız gözəlliyindir!
• İşçinin ruhunu poladlaşdıran şeylərdən biri də işverəninin onunla tər tökdüyünü görməsidir.

K

• Kişidən sağlamlıq, var-dövlət, güc və gözəllikdən başqa heç nə tələb etməyənlər, əlbəttə ki, qadını xoşbəxt etmək üçün onu layiqli və layiqli hesab edərlər.
• Kişilər həyatın ucuz olduğunu və uzun sürə bilməyəcəyini dərk edirlər.
• Kor necə bilsin ki, oyaqdır, yoxsa yuxu görür?

Q

• Qadın məişət çevrəsini gözəlləşdirmək üçün doğulur, qadın istər geyinib-keçinsin, istərsə də məişət zəminində həmişə cazibədardır, amma kişi evdə ən az cazibədardır.
• Qadın rəssam kişinin digər yarısından daha çox şeydir; o, özündə tamdır.
• Qadın üçün ən yaxşı şöhrət şöhrətin heç olmamasıdır.
• Qızlar ona görə yaradılmışdır ki, kişilərin onlara söyləmək istədiyi yalanlara inansınlar.

M

• Məgər iman Allahın verdiyi əmrlərdə ailə həyatını, son inkişafında vətən sevgisində tərənnüm olunan ata-ana sevgisini bərqərar etmədimi? İmanın əmri zəifi güclüdən, namusluları hiyləgərdən qorumurmu? Qadını heyvani tabeliyindən qaldıran imanın əmri deyilmi, çünki imansız qadın yalnız şəhvətə və kişiyə xidmət etməyə təyin edilmiş dişi heyvandır: iman ona insan hüquqlarını verdi, iman sevgini ucaltdı: yerinə yüksək bir çağırış qoydu.
• Mən nadir hallarda insanların müasirlərimiz kimi bu qədər yavaş qocaldığını görmüşəm.
• Mən sizin yazıq qardaşlarınızı inkar etmirəm və məsum elm dünyası bizi eyni etnik ailədə yerləşdirsə belə, mən də qohumluğu qəbul edəcəyəm, amma qəti şəkildə bildirirəm ki, macar və fin-uqor dillərində heç vaxt eyni mənşəli belə bir dil yoxdur və olmamışdır.
• Musiqi ilə məşğul olan hər zaman yaxşı əhval-ruhiyyə cəmiyyətində olur.
• Musiqi ruhu ucaldır, musiqi ruhun meyllərini sakitləşdirir.

N

• Niyə, bütün dünya pulun dalınca qaçır, puldan başqa heç nə yoxdur və pulu olanın alverdə namusu var. Dilənçi istədiyin qədər şərəfli ola bilər, amma heç kim ondan xəbər tutmur. Sən indi gəncsən və yaraşıqlısan və bunun gücü ilə nəsə ala bilərsən; amma gözəlliyiniz nə qədər davam edəcək?

O

• On yeddidən iyirmi yeddiyə qədər həyatın ən gözəl hissəsidir.
• Onunla evlənməyə məcbur olana qədər, onunla evlənmə. Heç bir məhkum məhbus, təqib olunan borclu yoxdur ki, onun taleyi evli kişinin taleyindən aşağı olsun. Qadın evlənənə qədər bütün incəlik və sevgidir; bundan sonra hər şey şıltaqlıqdır. Evlənən kişi kişi olmaqdan çıxır; danlanan bir it olacaq; yəhərlənən eşşək; danışmağa ehtiyacı olan tutuquşu və ip fırlayan ipək qurdu. Ən yaxşı qadın üçüncü günün soyuqluğuna bənzəyir: onu tərk edəndə özünü yaxşı hiss edirsən.
• Oyanıqkən əlinə çata bilmədiyi pərəstişkarı onu yuxusunda görməyə və istədiyi kimi görünməyə məcbur edir. Xəyal ən pis hasardır.

Ö

• Ölüm qorxunc bir perspektivdir. Nə qədər dəhşətli olsa da, insanın ondan qaçmaq üçün getməyəcəyi yol yoxdur.

R

• Rəssam yeganə xoşbəxt insandır. Onun qorxuya ehtiyacı yox, sürgün; hər torpaq onun evidir.

S

• Səmimi sevən qadın nə pis, nə də vəfasız ola bilər.
• Sən heç sevginin nə olduğunu bilmirsən! Gəncin sevgisi pələngdir; amma qocanın sevgisi boa ilanıdır.
• Sən pis adam deyilsən, şübhəsiz ki, yoxsa məni sevməzdin.

Ş

• Şeytan heç vaxt yatmaz, xüsusən də gözəl qızlar olanda.
• Şillənin intiqamını öpüşlə almaqdan daha nəcib cavab ola bilərmi?
• Şöhrətpərəst adamdan ədalət gözləməyin.
• Şübhə gözü, bayquşun gözü kimi qaranlıq və qaranlığa ehtiyac duyur; bu işıqda yaxşı görə bilmir.

T

• Tale ədaləti şərin iki əlinə verir ki, sağı ilə canını söndürsə də, sol əli ilə canını boğsun.

Y

• Yalan zəiflərin silahıdır.
• Yuxu sevgidən daha yaxşıdır, çünki yuxu sakitlikdir; Sevgi qəlbin iztirabıdır.

Z

• Zaman illərlə deyil, onlar ərzində çəkdiklərimizlə hesablanır.