Nikolay Kopernik

Nikolay Kopernik - (Toruń, Prussiya; 19 fevral 1473 - Frombork, Prussiya; 24 may 1543) - polyak astronomu.

Nikolay Kopernik

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Adətən krallıqlara, bəyliklərə və respublikalara ziyan vuran saysız -hesabsız fəlakətlər olsa da, ən təhlükəli, mənim fikrimcə, dörddür: ixtilaf, ölüm, torpaq səmərəsizliyi və sikkə azalması. İlk üçü o qədər açıqdır ki, bundan xəbəri olmayan heç kim yoxdur, lakin sikkəyə aid olan dördüncünü az adam və yalnız ən dərin düşüncəli insanlar fərq edir, çünki bu dərhal və şiddətə səbəb olmur. Dövlətlərin çöküşü, onları tədricən görünməz hala gətirir.
• Alimin düşüncələri geniş ictimaiyyətin mühakiməsindən asılı deyil - çünki alimin istəyi, Tanrı insan düşüncəsinə icazə verdiyi müddətcə, hər şeydə həqiqəti axtarmaqdır.

E

• Ehtimal ki, riyaziyyatdan bixəbər olanlarla birlikdə bu mövzuda qərar verməyi öz üzərinə götürən və Müqəddəs Yazılarda onların məqsədinə uyğun kobud şəkildə təhrif olunmuş yer üzündə bu işimə qarşı çıxmağa cəsarət edən ağılsız natiqlər tapılsa, onlar mənim üçün heç bir əhəmiyyət kəsb etmir, mən onların mühakimələrini tələsik hesab edirəm. Çünki riyaziyyatdan az -çox başı çıxan Laktansius, yerin top şəklinə malik olduğunu bəyan edənlərə lağ edərkən yerin formasından bir qədər uşaqcasına danışırdı. Buna görə də tələbələrin bizə gülməsi təəccüblü deyil. Riyaziyyat riyaziyyatçılar üçün yazılmışdır və kimlərəsə bizim bu zəhmətlərimiz, səhv etmirəmsə, hətta müqəddəsinizin hazırda rəhbərlik etdiyi kilsə dövlətinin işinə də qarışmaq kimi görünür.

G

Günəşin yaxınlığında kainatın mərkəzi yerləşir. Üstəlik, günəş hərəkətsiz qaldığına görə, günəşin hərəkəti kimi görünən hər şey əslində yerin hərəkəti ilə bağlıdır.

• Günəş qızıl taxtın üstündə oturur, uşaqlarını, onun ətrafında fırlanan planetləri idarə edir.
• Günəşin yaxınlığında kainatın mərkəzi yerləşir. Üstəlik, günəş hərəkətsiz qaldığına görə, günəşin hərəkəti kimi görünən hər şey əslində yerin hərəkəti ilə bağlıdır.

H

• Hər şeyin ortasında Günəşdir. Doğrudan da, belə ən möhtəşəm məbəddə kim bu çırağı hər şeyi eyni anda işıqlandıra bildiyi yerdə olmasa da, başqa və daha yaxşı yerə qoya bilərdi. Axı, boş yerə deyilmir ki, bəziləri Günəşi dünyanın çırağı, bəziləri onun ağlı, bəziləri isə hökmdar adlandırırlar. Hermes Trismegistus onu görünən tanrı, Sophocles Electra isə hər şeyi görən adlandırır. Təbii ki, Günəş sanki kral taxtında oturaraq onun ətrafında dövr edən korifeylər ailəsini məhz belə idarə edir. Həmçinin, Yer Ayın xidmətindən məhrum deyil, lakin Aristotelin “Heyvanlar haqqında” kitabında dediyi kimi, Ay Yerlə ən böyük yaxınlığa malikdir. Eyni zamanda, Yer Günəşdən hamilə qalır və hər il hamilə qalır. Beləliklə, bu təmayüldə biz dünyanın heyrətamiz nisbətini və orbitlərin hərəkəti ilə ölçüləri arasında müəyyən ahəngdar əlaqəni tapırıq, başqa cür tapmaq mümkün deyil.

İ

• İnsan daha çox lazımsız və ya yararsız bir şey etməkdən qorxduğu, amma digər tərəfdən çox vaxt bir şeyi çoxlu hərəkətlərlə zənginləşdirən təbiətin müdrikliyinə riayət etməlidir .

M

• Mürəkkəb hərəkətləri sözlə kifayət qədər yaxşı izah etmək asan deyil, xüsusən də gözlər görmürsə, qulaq daha pis qəbul edir.

R

• Riyaziyyat riyaziyyatçılar üçün yazılır.
• Riyaziyyatçılar aşiqlər kimidir. Onlardan birinə ən kiçik bir qanunu verin, o ondan bir nəticə çıxaracaq, təbii ki bu nəticəni qəbul etməniz lazım olacaq, o da bu nəticədən başqa bir nəticə çıxaracaq.

S

• Səma hərəkətlərinin tarixini diqqətlə və ekspert araşdırması ilə tərtib etmək astronomun vəzifəsidir.

T

• Təbiətin müdrikliyi elədir ki, artıq və ya yararsız heç nə istehsal etmir.