Azərbaycan atalar sözləri/X

←H

Azərbaycan atalar sözləri Müəllif: Şifahi xalq ədəbiyyatı

İ→

Həmçinin baxın: Haqqında • < Mündəricat

• Xain adam xoflu olar, kor ürkəyən.
• Xain dost, dəli düşmən, göz tikər ölən günə.
• Xain gözdən, mərd üzdən bilinər.
• Xain xəyanətinin cəzasını mütləq çəkər.
• Xain xofli olar, kor hürkən.
• Xain qorxaq olar.
• Xain suçlu olar
• Xainə sürü göndər, yenə cibin güdər.
• Xal üzün bəzəyidir.
• Xala evinə dadanan, ər evində dayanmaz.
• Xalam bildi - aləm bildi.
• Xala, xala təndiri qala, aşı bişirib, nimçəni yala.
• Xala, xala təndiri qala, kösövü götür, odu qurdala.
• Xalam gəzəyən olsa idi, bizə də gələrdi.
• Xalam kişi olsa idi, ona dayı deyərdim.
• Xalamdan bir dilək dilərəm, versə də xalamdır, verməsə də.
• Xalamın saqqalı olsaydı, mən ona dayı deyərdim.
• Xalça salan özü oturar.
• Xalçalı gəl, xalçalı get.
• Xalına bax, xalı toxu.
• Xalını xovuna sığallarlar.
• Xalının tozu tükənər, dəlinin sözü tükənməz.
• Xalq gedər quş gətirər, Xanalı bayquş gətirər.
• Xalq kəsən barmaq qanamaz.
• Xalq qız verib quda qazandı, biz qız verib qada qazandıq.
• Xalq necə, biz də elə.
• Xalqa adətdir, bizə bidət?.
• Xalqa it hürəndə, bizə də çaqqal ulayar.
• Xalqa qarın ağrısı gələndə bunun tuman bağı əlindədi.
• Xalqın ağzı faldır.
• Xalqın ağzına qıfıl vurmaq olmaz.
• Xalqın ağzını bağlamaq olmaz.
• Xalqın eybini söyləyən, özü eyibli olar.
• Xalqın fikrini çəkib qocalmaqdansa, öz dərdini çək, ucal.
• Xalqın qapısını el döyür, bizim qapımızı - yel.
• Xalqın sədası, haqqın nidasıdır.
• Xalqınkı ipək olur, bizimki köpək.
• Xallı üz göyçək olar.
• Xaltanı aslan boynuna vurmazlar.
• Xalvar sənin evində, talvar sənin evində, daş vurarsan toz çıxar, nə var sənin evində?
• Xam atı minməkdən, çullamağı çətindir.
• Xam dəmir döyülməz.
• Xam yer axtarır bostan atmağa.
• Xamın gözü böyük olar.
• Xamır yeyənə etibar yoxdu.
• Xan arıqlayanda rəiyyətin canı çıxar.
• Xan evi - bəla evi.
• Xan eylər xan divanı.
• Xan qapısında işləyənin ayağını daş aparar.
• Xan qulluğuna gedən atlı gedər, piyada qayıdar.
• Xan məni dindirdi.
• Xana nökər olanın börkü haça olar.
• Xana yaradı, bəyə yaradı, keçəl Xondi, sənə yaramadı?!
• Xandan gələn nökərəm, dişlərini tökərəm.
• Xanəndə məclisin bəzəyidir.
• Xanım-xanım dedilər, axçacığım yedilər, eylə ki, axşam qurtardı, zır tut xanım, dedilər.
• Xanım xanım dedilər, var-yoxunu yedilər.
• Xanım qırsa - qəza, nökər qırsa cəza.
• Xanım qız xalasına oxşar, yaxşı oğlan – dayısına.
• Xanım sındıran qabın səsi çıxmaz.
• Xanın gözü dörd olar.
• Xanla plov yemirəm, bığlarım yağa batar.
• Xaraba şəhərə qala nə lazım.
• Xarabadan tüstü çıxmaz.
• Xarallara sığmayan canım, torba-dağarcığz sıxıldı.
• Xasiyyətini bilmədiyin atın arxasına keçmə.
• Xasiyyətini bilmədiyin itin quyruğunu əlləmə.
• Xata xata üstündən gəlməsə, bir xataya nə var.
• Xata məndən, əta səndən.
• Xeyir Allahdan, şər şeytandan.
• Xeyir de, xeyir taparsan.
• Xeyir dilə qonşuna, xeyirgəlsin başına.
• Xeyir xeyri tapar, şər də şəri.
• Xeyir xəbər ağır ayaq olar.
• Xeyir içində şərim olunca, şər içində xeyrim olsun.
• Xeyir ilə şər qardaşdır.
• Xeyir istə qonşuna, xeyir çıxsın qarşına.
• Xeyir iş yerdə qalmaz.
• Xeyir işi uzatma, şərrə dönər; şər işi uzat ki, xeyrə dönər.
• Xeyir işi yubatmazlar.
• Xeyir ver, xeyir görəsən.
• Xeyir verən yalandan ziyan verən doğru yaxşıdır.
• Xeyir verməyən qohumdan yad yaxşıdır.
• Xeyirxah adam yaddan çıxmaz.
• Xeyirlə şər xurcun tayıdır.
• Xeyirsöyləməzdən xeyir olsaydı, adını Xeyrulla qoyardılar.
• Xeyirsöyləməzə dedilər: «Xeyir söylə, səfərdən gələndə sənə sovqat gətirərəm» Dedi: «Bəlkə getdin, gəlmədin, indidən ver».
• Xeyrat babamın, gərək toy özümün.
• Xeyrat halvasından qarın doymaz.
• Xeyri yoxdur çaxırın, içmə, açar paxırın.
• Xəbər almaq eyib deyil, bilməmək eyibdir.
• Xəbərçi dosta da böhtan atar.
• Xəbərçi yalançı olar.
• Xəbəri uşaqdan öyrən.
• Xəcalət düşmənin olsun.
• Xəlbircən evi olanın, gözləri qədər dərdi var.
• Xəlvəti halva yeyənin sirrini Allah bilir.
• Xəmir suyu çox götürər.
• Xəmiraşı – bəylər aşı, umac onun yoldaşı.
• Xəmiri bir yerdə yoğrulubdur.
• Xəncər bir nəfəri kəsər, dil min nəfəri.
• Xəncər çıxdı, qan çıxdı.
• Xəncər yarası gedər, dil yarası getməz.
• Xəncər yarası sağalar, namus yarası sağalmaz.
• Xəngəl qaşıqda, xaşıl barmaqda.
• Xəsis acgöz olar.
• Xəsis bazarda vicdanını da satar.
• Xəsis havanı udanda da xəsislik edər.
• Xəsis ilə comərdin xərci birdir.
• Xəsis zalım olar.
• Xəsisdən alınan yumurtanın sarısı olmaz.
• Xəsisdən qışda buz almaq olmaz.
• Xəsisə zəhər versən, pulsuzdur deyə içər.
• Xəsisin barmağından da qan çıxmaz.
• Xəsisin dostu olmaz.
• Xəsisin qarnı doysa da, gözü ac olar.
• Xəsisin malı arvadın sonrakı ərinə qalar.
• Xəsisin malı öləndən sonra bəlli olar.
• Xəstə başında ulu oturar.
• Xəstə həkimdən dərman istəməzlər.
• Xəstə tələsər, armud vaxtında yetişər.
• Xəstə yat xətir üçün, nanəcibə əl uzatma, bir tikə fətir üçün.
• Xəstə yatan ölməz, əcəli yetən ölər.
• Xəstə yatmaq, xəstəyə baxmaqdan yaxşıdır.
• Xəstəlik atlı gəlir, piyada gedir.
• Xəstəlik putnan gələr, mısqalnan çıxar.
• Xəstəni döşəkdə saxlarlar, uşağı beşikdə.
• Xəstənin işi qalar, astanın işi qalmaz.
• Xəstənin qızıl taxt nəyinə gərək?
• Xəstənin qüvvəti olmaz.
• Xəstəyə döşək, aca çörək lazımdır.
• Xəstəyə naz eləmək həkimə yaraşmaz.
• Xəstəyə yuxu şəfadır.
• Xəşil bişirmək bilmir, aşpazlıq iddiası edir.
• Xəta xəta üstündən gəlməsə, bir xətaya nə var?
• Xəta insandan baş verər.
• Xəta məndən, əta səndən.
• Xəta xətanın üstündən gələndə bir xətaya nə var ki?
• Xətakardan xəta əskik olmaz.
• Xətir ucundan xəstə yatır.
• Xətir üçün xəstə yatmaq olmaz.
• Xəyalsız insan meyvəsiz ağaca bənzər.
• Xəzinə xarabalıqda tapılar.
• Xəzinəyə tüpürənin tüpürcəyi öz saqqalına yapışar.
• Xiffəti qeyrətli edər.
• Xiyar pulu ilə alınan eşşəyin ölümü suda olar.
• Xıdır çıxdı – qış çıxdı.
• Xınalı əl cibə qoyulmaz.
• Xırçıya qarpız bağışlamazlar.
• Xırdavatçının andı özünə qənim olar.
• Xırman döymək kişi işidir.
• Xırman sonu abdallarındır.
• Xırman yellə sovuşar, düyün ellə.
• Xırmana girən porsuq yabanı özünə qəbul edər.
• Xırmanın axırı dərvişindir.
• Xırmanın tozu bərəkətli olar.
• Xış ilə məhsul olmaz, meydan maşın meydanıdır.
• Xış kötüyə dayanıb.
• Xışa gedən öküzüm olsun, işə getməyən oğlum olmasın.
• Xoca bizdə, xurcunu sizdə.
• Xocalar kağızı tərsindən oxuyar.
• Xoruz banlamasa, səhər açılmaz?!
• Xoruz banlayanda gözünü yumar.
• Xoruz bir kərə bəzənər.
• Xoruz çox olan yerdə səhər tez açılar.
• Xoruz elə xoruzdur, nə qocası, nə cavanı!?
• Xoruz getdi, dava bitdi.
• Xoruz quyuya baxan kimi baxır.
• Xoruz olmasa, səhər açılmaz?
• Xoruz ölmüş, gözü çöplükdə qalmış.
• Xoruz öz küllüyündə banlar.
• Xoruz silkələnsə, bir çəngə tük olar, dəvə silkələnsə, bir ulağa yük olar.
• Xoruza quyruğu da yükdür.
• Xoruza quyruğu yük olmaz.
• Xoruzun altından yumurta axtarır.
• Xoruzun quyruğu görünür.
• Xoruzun quyruğuna inanım, tülkünün andına?
• Xoruzun saqqalı ağarsa da bahası on dörd şahıdır.
• Xoruzun vəzifəsi banlamaqdır.
• Xoruzunu veriblər qoltuğuna.
• Xoruzsuz da sabah açılar.
• Xoş günüm qapılarda keçir.
• Xoş günün sorağı uzaqlardan gələr.
• Xoş söz ürəyə qapıdır.
• Xoş sözlə ilan yuvadan çıxar.
• Xoşrəftar ol, xoş gün görərsən.
• Xörəyi doyunca yemə, gözün dalınca qalsın.
• Xörəyin dadı ağızdadır.
• Xörəyin yaxşısı - hazır olanıdır.

Mənbə

• Atalar sözü, Bakı, 2003,
• Atalar sözü, Bakı, 2004,
• Atalar sözü. Bakı, 1985