Benqal atalar sözləri

Benqal dilinin yayıldığı areal

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Acanda nə yeməzlər, savaşanda nə deməzlər?
• Aclıq çox çəkmir, amma yadda çox qalır.
• Aclıq soruşmur ki, nə yeməlidir, nə yox?
• Axmaq adam səsini qaldırar, ağıllı ancaq gülümsəyər.
• Aqil adam yolunu azsa, doğma atasını da saymaz.
• Ağac barıyla tanınar.
• Ağac yıxılmazdan qabaq meymunlar üstündən dağılışar.
• Ağacın barı özünə yük olmaz.
• Ağıllı adam güclüdür.
• Ağız əyri olsa da, sözü düz olsun.
• Allah necə yaşayır? -Kim necə başa düşür, elə.
• Ana qızıyla olan yerdə gəlinə düyü çatmaz.
• Anasının südündən doymayıb, atasının barmağını sorur.
• Arvadını, mal - qaranı və düyünü öz yanında saxla.
• Atın mədəsiylə eşşəyin beli az olar ki, boş olsun.
• Atın olanda qamçının fikrini çəkərsən.
• Ayağını iki qayığa qoyma - yıxılarsan.

B

• Bambuq kəz bağlayanda tələf olur, insan - səhv edəndə.
• Balıq da, qonaq da iki gündən sonra ağu kimi olur.
• Balığı öz yağında qızardır.
• Barsız ağaca meymun da çıxmaz.
• Baş daşdan möhkəm deyil.
• Bazarda ona görə səs-küy qalxır ki, hərə öz bildiyini danışır.
• Bir ağcaqanad öldürsəniz, yalnız əlləriniz çirklənəcək.
• Bir barmaqla çimdikləmək olmaz.
• Bir çaya, bir nanəcibə, bir də buynuzlu heyvana inanma.
• Bir gözü ilə ağlayır, o biri gözü ilə hi-cim eləyir.
• Bir qız on oğula dəyər - qismətinə yaxşı adaxlı çıxsa.
• Bir yerə ki, on qadın yığışdı, ora dönəcək məhkəmə otağına.
• Birlikdə yıxıldılar və hər biri öz yarasını ovuşdurdu.
• Borca girmiş ata oğulun düşmənidir.
• Boş əli ağıza aparmazlar.
• Bu gün əmir, sabah - fəqir.
• Bülbül qarğa yuvasında da böyüyə bilər, ancaq qarıldamağı öyrənə bilməz.
• Bütün heyvanlar yük daşıya bilir, amma işə düşən eşşək olub.
• Bütün yamanlığın səbəbi puldur.

C

• Canımı verərəm, fürsəti vermərəm.
• Cənnətdə qul olmaqdansa, cəhənnəmdə padşah olmaq daha yaxşıdır.

Ç

• Çay qurusa da yatağı qalar.
• Çox bic olan düyü tapmaz, çox gözəl olan - ər.
• Çox danışanın yalanı olar.
• Çox deyən az eləyər.
• Çox övlad sahibi olmaq günahlarınızın cəzasını çəkmək deməkdir.

D

• Daşa yazılanı poza bilməzsən.
• Dayaz su balıqları elə bolluca su sıçradar.
• Demək asandır, eləmək çətin.
• Deyirlər yaxşı dolanır, amma şanagüllə kötüyündən dişləri də qaralıb. (Bir sıra şanagüllə kötüyü növlərindən kasıb hindlilər ərzaq kimi istifadə edirlər.
• Dəcəl uşaq ağacın başında ölüm tapar.
• Dəyərsiz insanın gözəlliyə ehtiyacı yoxdur.
• Dilinizlə Allaha dua edin, amma əllərinizlə işləməyə tənbəllik etməyin.
• Dişli heyvanla əyyaşa inanma.
• Doğru söz zərər verməz.
• Donuz böyükdür, amma fil deyil.
• Düyü mədə axtarmır.
• Düyünü yemək istəməyəndə saxlayarlar bu gündən sabaha.
• Düz söz allahı sevindirər, adamı qəzəbləndirər.
• Düz sözdən dost da üz çevirər.
• Düz sözə ancaq axmaq hirslənər.

E

• Ehtiyac üzündən xasiyyət yamanlaşar.
• El bir olsa dəryanı da qurutmaq olar.
• Evdə olmayanı oğlu tələb edir.
• Eyni yolla biri dümdüz gedir, o biri büdrəyir.

Ə

• Ədalətli sözə ancaq axmaq hirslənir.
• Əldə beş barmaq var, onlar da bərabər deyil.
• Əli, ayağı bağlayarsan, bəs ağlı kim bağlaya bilər?
• Əlində pul, ayağında qüvvət olsa lap Nilaçola qədər gedərsən. (Nilaçol - ziyarət yeri)
• Əllərinlə vaxtı dayandıra bilməzsən.
• Ən qorxulu düşmən evdəkidir.
• Ərinin ölümü sədaqətli qadın üçün ölümdür. (Qədim hind dini adətlərinə görə dul qalan arvad ərinin dəfnində qalanan tonqalda yandırılarmış).
• Əsgərlər döyüşər, generallar öyünər.
• Əvvəl ağacla başına vurur, sonra da ayağına düşüb yalvarır.
• Əvvəlcə ev təsərrüfatına başlayın, sonra sahibə gətirin.
• Əvvəl zahirini xoşla, sonra batilini öyrən.
• Əyilir, amma sınmır.
• Əyri dayısının olması, yoxluğundan yaxşıdır.

F

• Fil ata qoşulub suya gedər, qoyun deyər: su dərin deyil ki.
• Fil dağa çatan kimi bütün təkəbbürü yoxa çıxar.
• Fil fili palçıqdan da dartıb çıxarar.
• Fil kimi yedirt, pələng kimi bax.
• Fil palçığa da batsa,fərqi yoxdur, iki ata dəyər.
• Fürsət düşəndə allah adamı da oğurlayar.

G

• Göyə tüpürərsən - öz boynuna düşər.
• Guruldamağına guruldayır, amma yağışı gəlmir.
• Güc kimdədirsə, hakimiyyət də ondadır.
• Gün keçdi - və günahlar bitdi.
• Günün batmağını hamı görür.

H

• Hakimi dəyişə bilərsiniz, hökmü ləğv edə bilməzsiniz.
• Həyasız adam nə həya bilər, nə abır; həyalını bir ağır söz öldürər.
• Hiyləgər hiyləgəri aldadar, doğma atasına da deməz.
• Hündür ağacı qasırğa daha çox yırğalayar.
• Hünər yüklənən qayıq batmaz.

X

• Xəsisin yuxusu gəlməz.
• Xırda balıqlar dəstə ilə gedərlər.
• Xoş sözdən dil qurumaz.
• Xoşbəxtlikdə dostluqdan istifadə edirlər, bəlada onu yoxlayırlar.

İ

• İki dişi ilə fil də öyünür, qaban da.
• İlan qurbağadan diksinər, qurbağa da ilandan.
• İlan olan yerdə manqusta da olar. (Manqusta - isti ölkələrdə yaşayan uzun bədənli kiçik yırtıcı heyvan).
• İlan öləndə düzələr.
• İlana süd də içirsən, zəhəri azalmayacaq.
• İngilis məhkəməsi Bengal pələngindən daha dəhşətlidir.
• İnsanın qismətini allah verib.
• İri ağacın barı az olur, kölgəsi böyük.
• İri balığın sümükləri də yaxşı olar.
• İstədi ağcaqanad öldürə, öz boynuna vurdu.
• İstəyən üçün görülməyən iş yoxdur.
• İşsiz dərzi balalarının ağzını tikər.
• İşsizin üç böyük işi var: yemək, yatmaq, bir də deyinmək.

K

• Keçmişə ağlamağın nə xeyri.
• Kəndçi əkinə gedər, brahman oturub gözləyər. (Brahmanlar - ibadətxanada oturub dua oxuyurlar).
• Kəndçinin ilinin ancaq onbir ayı dərd-qəmdir, qalan vaxtının hamısı bəxtəvərlikdir.
• Kim borc alsa, bəladan qurtulmaz.
• Kim çox danışırsa, yalan danışmağa başlayır.
• Kimin duzunu yeyərəm - onu da tərifləyərəm.
• Kimin gücü varsa, hökmü də var.
• Kimin inəyi varsa, peyini var.
• Kimin sinəsində əyləşdisə, onun da saqqalını yoldu.
• Kimisi özgələrinin səhvindən öyrənir, kimisi də öz səhvindən.
• Köstəbəyə gül yağı da sürtsən iyi yenə qalacaq.
• Köstəbəyi öldürərsən - əllərində iyi qalar.

Q

• Qadının gücü göz yaşındadır.
• Qanq ölülərindən imtina eləmir. (Yəni alicənab adam sadə adamlara saymazlıq etməz. Adətə görə hindlilər ölənlərin cəsədini müqəddəs hesab etdikləri Qanq çayına atırlar).
• Qanqa çirkab da atsan əzəməti azalmaz.
• Qarğa da özünü ağıllı bilir.
• Qarğa hər əti yeyir, amma qarğanın ətini heç kəs yemir.
• Qəlbində zəhər, dodaqlarından bal.
• Qısır qadının kor oğlu ayı gördü.
• Qız ölür, külü sovrulur - sonra başlayırıq tərifləməyə (Hindistanda ölülər yandırılır).
• Qızıl bölüşdürmək istəyəndə dəmir bıçaqdan yapışarlar.
• Qonaq qarşılamağı - qaşqabaqlı, qulluqçu ilə danışmağı - kobud, gülmək bilmir, ağlamaq bilmir - belə qadından nə ev sahibəsi olar?
• Qonşu üzü - güzgü.
• Qopmuş budaq ağaca bitişməz.
• Qozbelin arzusu arxası üstə yatmaqdır.
• Qurbağa da dişlərdi, əgər dişləri olsaydı.

L

• Lalların düşməni olmaz.
• Limonu nə qədər çox sıxsanız, bir o qədər çox turş olar.

M

• Meşə yanır - hamı görür, ürək yanır - görən olmur.
• Meşə yanır - köklər qalır.
• Meyxanaçının şahidi sərxoşdur.
• Məşəl aparan özü tək gözlə görür.
• Molla öz məscidindən uzağa getməz.
• Möhkəm ağacdan balta qayrılar, çürük özü sınar.
• Mötədil yemək qüvvət gətirər, çox yemək - qəbir.

N

• Nə qədər aqil varsa, o qədər də fikir var.
• Nə qədər ki, suya düşməmişsən, üzməyi öyrənməyəcəksən.

O

• Odun, azarın, borcun qoyma izi-tozu da qalsın.
• Oğurlayan qaçır, görən düşür məhkəməyə.
• Ovçu çöl pişiyini bığından tanıyar.

Ö

• Ögey ana bütün ev üçün zəhərdir.
• Ölümə qanun yoxdur.
• Ömür ümidlərlə keçdi, amma işıqlı günlər görmədim.
• Öz şərəfini özün qoru, kəsik qulağını saçınla ört. (Kəsik qulaq - cinayət üçün verilən cəza)
• Özgə adam heç vaxt özününkü olmaz.
• Özgə qızılını qulağında gəzdirmə - dartıb alarlar.

P

• Paya nə qədər ki, başın üstə fırlanır - qorxuludur, elə ki, dəydi - qorxu keçir.
• Pələng meşəni qoruyar, meşə də pələngi
• Pələngdən qorxduqları yerə dua eləməyə gedərlər.
• Pələnglə kəl süpürləşər, qamışlar qırılar.
• Pis oğul çox olar, pis ana - olmaz.
• Pul ilə allah doğma qardaşdır - pulun olsa allahı da ala bilərsən.
• Pulun gücünə yer fırlanır.
• Pulun olsa qudanı da təmtəraqla dəfn edərsən; pulun olmasa doğma atanı da bir təhər basdırarsan.

R

• Rahib çox yığışanda - allaha ibadət baş tutmaz.

S

• Sədaqət sərvətdə deyil, ağıldadır.
• Sözlə zəngin, reallıqda boş.
• Su aşağı axar.
• Su dama-dama daşı da dələr.
• Suların yaxşısı yağış suyudur, gücün yaxşısı - el gücü.
• Suyun düşməni lehmədir, insanınki - cahillik.
• Südlü inəyin təpiyinə də dözmək olar.

Ş

• Şərabı ancaq dərman kimi içmək - özünə hörmət eləməkdir.

T

• Tək uşağı olmaq anaya ömürlük qorxudur.
• Tənbəl kəndçinin iyirmi orağı olar.
• Tərləyərsən isti keçib gedər.
• Tısbağa suda da üzsə, sahildəki yumurtasını gözdən qoymur.
• Torpağın yumşağını pişik də cırmaqlar.

U

• Ulaq haradan su içsə, oranı bulandırar.

V

• Vəd verəndə fikirləşmək gərəkdir.
• Vicdan rahatlığı sərvətdən qiymətlidir.

Y

• Yaxşı ad - insan üçün sərvətdir.
• Yaxşı gündə dostluqdan xeyir götürərlər, yaman gündə sınayarlar.
• Yaxşı gündə on iki qardaşın olur, yaman gündə hay verən tapılmır.
• Yaxşı xəbər yalan da olsa xoş gələr.
• Yağışın xırdası ancaq palçıq gətirər, güclüsü hər şeyi yuyar.
• Yağışsız bulud yeri islatmaz.
• Yalan söz pırtlaşıq saç kimidir, sahmana salmaq çətin məsələdir.
• Yara sağalsa da yeri qalar.
• Yatmış pələngi oyatma.
• Yeganə oğul atanın ağasıdır.
• Yüngül yağış yalnız kiri həll edəcək, güclü yağış isə hər şeyi yuyacaq.

Z

• Zaman keçir, söz-söhbət qalır.
• Zamanı əllərinizlə dayandıra bilməzsiniz.
• Zərgər evində pişik taqqıltıdan qorxmaz.
• Zərgər taq-taq taqqıldadar, dəmirçi bir dəfə vurar.