Azərbaycan atalar sözləri/Q

←K

Azərbaycan atalar sözləri Müəllif: Şifahi xalq ədəbiyyatı

L→

Həmçinin baxın: Haqqında • < Mündəricat

Qa

• Qabağa keçirsən, deyirlər bicdir, dala qalırsan, deyirlər gicdir.
• Qabağım qovurğa qovurur, dalım saman sovurur.
• Qabağına baxmayanın ayağına daş dəyər.
• Qabil şagird ustad olar ustada.
• Qaçağı el saxlar.
• Qaçan da Allahı çağırır, qovan da.
• Qaçanı qovmazlar, yıxılanı vurmazlar.
• Qaçırılan fürsət bir də düşməz ələ.
• Qaçmaq da hünərdəndir.
• Qaçmaq da hünərdir, qovmaq da.
• Qadın bənnadır, kişi fəhlə.
• Qafil başın ağrısını beyin bilər.
• Qafil quşun ovçusu çox olar.
• Qafil yaşamaqdan ölmək yaxşıdır.
• Qala içəridən alınar.
• Qalan işə qar yağar.
• Qamış bizim eldə bitər, sümsüyünü ləzgi çalar.
• Qamış ola, çamış ola, görməmiş ola...
• Qan eylə qanun ilə.
• Qan yol verməz.
• Qanacaqlı həm qanar, həm qandırar.
• Qanadı quşdan kirə istəməz.
• Qanan ilə daş daşı, qanmaz ilə yemə aşı.
• Qanan kim, qandıran kim?
• Qanana bir söz yetər, qanmayana yüz oxu.
• Qanana da can qurban, qanmayana da, dad yarımçıq əlindən.
• Qanı qan ilə yumayıblar.
• Qanı su ilə yuyarlar.
• Qanlıdan qada əskik olmaz.
• Qanlını qan tutar.
• Qanmaza hörmət edərsən, deyər:-Məndən qorxur.
• Qanmaza qoşulanı qanmaz çağırarlar.
• Qanmaza yumruğunu əvvəl düyünlə, sonra söz qandır.
• Qanun zora tabedir
• Qapan it dişin göstərməz.
• Qapıdan qovursan, bacadan gəlir.
• Qapılan qapanın, tapılan tapanındır.
• Qar dağa çıxar dadlanar.
• Qar gedəndən sonra qaranın üstü açılar.
• Qar ili - var ili
• Qar yağmağıynan qarğa ağarmaz.
• Qara gün adamı tez qocaldar.
• Qarlı qış barlı olar.
• Qara dolaşaya qırmızı papuş yaraşmaz.
• Qara eşşək, ağ palan?!
• Qara eşşəyin başına yüyən vuranda qatır olmaz.
• Qara günün ömrü az olar.
• Qara xəbər tez yayılar.
• Qara qız bəzənincə toy əldən gedər.
• Qara qız gəlin oldu, ürəyi sərin oldu.
• Qara qız gəlməsəydi, külbəni kim odlardı.
• Qara qızdan xatın olmaz, boz eşşəkdən qatır olmaz.
• Qara qızın baxtı olsaydı, anadan ağ doğulardı.
• Qara qul özünü öldürdü ki, ağasına zərəri olsun.
• Qara qula şahlıq versən, əvvəl nənəsinin əmcəyini kəsər.
• Qara məni basınca mən qaranı basım.
• Qarabaxt dağlara çıxanda dağları duman alar.
• Qaraca üzüm var, doğruca sözüm.
• Qaraçı bir ələk verib, elə bil evə dirək verib.
• Qaraçı qaraçıya öpüş verməz.
• Qaraçının koyxası qaraçı olar.
• Qaradan artıq boya olmaz.
• Qaraquş sümüyü ölçər udar.
• Qaraquşa xeyir öz dimdiyindən toxunar.
• Qaranlıqda halva yeyənin sirrini Xuda bilir.
• Qardaş qardaşı bıçaqlar, dönüb yenə qucaqlar.
• Qardaş qardaşın yoxluğun istər, ölümün istəməz.
• Qardaş yaman gündə arxadır.
• Qardaş olaq, tən (yarı) bölək.
• Qardaşım xandır, xatunu sevinsin.
• Qardaşın necə adamdır? Yoldaş olmamışam.
• Qarğa çəmdək üstə yığılar!
• Qarğa döşün çəkməklə qaz olmaz.
• Qarğa gəldi kəklik yerişi yeriyə, öz yerişin də itirdi.
• Qarğa ilə dost olanın yediyi peyin olar.
• Qarğa, qarğa məndə qoz var!
• Qarğa qarğanın gözünü çıxartmaz.
• Qarğa qarğaya deyər üzün qaradır.
• Qarğa nədir qaşığı nə ola, birə nədir büzüyü nə ola?!
• Qarğa özü nədir ki, qarıltısı da nə ola?
• Qarğa özün quş bilir, xaşıl özünü aş.
• Qarğadan gözəl quş istədilər, balasını göstərdi.
• Qarğalar mənim toyuğumdu, yumurtasın görmərəm.
• Qarğanı yüz il bəslə, yenə tərlan olmaz.
• Qarğıdalı unu it qudurdar.
• Qarğış tökən alqış görməz.
• Qarğışlı baş çox yaşayar.
• Qarı dizinə döyməklə dəvə pambıqdan çıxmaz.
• Qarı düşmən dost olmaz, əyridi bir damarı.
• Qarı var - arpa unundan aş elər, qarı var - buğda unun daş elər.
• Qarın başa bəladır.
• Qarın başdan aşağıdır - deyiblər.
• Qarın doyuran aşı göz tanır.
• Qarın qardaşdan irəlidir.
• Qarın səndən aşağıdır.
• Qarınlar doyandan sonra yetimlər yada düşər.
• Qarnı tox olan qayğısız olar.
• Qarnım doyandan sonra bal da olsa yemərəm.
• Qarnım üçün deyil, qədrim üçündür.
• Qarnımdaykən qanımı yeyər, çölə çıxar canımı.
• Qarnın doymayan yerdə aclığını bildirmə.
• Qarışqadan ibrət al; yaz ikən qışı düşün.
• Qarışqanın il yığıntısını baqqal bir dəfəyə tərəziyə qoyar.
• Qarışqanın ölümü yetəndə qanad gətirər.
• Qarpız doyumluq üçün deyil, sərinlik üçündür.
• Qarpız kəsməklə ürək böyüməz.
• Qarpız qarın doyurmaz.
• Qarpız-qovun yata-yata böyüyər.
• Qarpız yediyi bəs deyil, hələ tumunu da çırtlayır.
• Qart köpək yedəyə gəlməz.
• Qaş düzəldən yerdə vurdu gözün də çıxartdı.
• Qaş-daşı sərraf tanır, nə bilər hər divanə.
• Qaşıq çömçədən irəli olub.
• Qaşıqla aş verib sapıyla göz çıxarma.
• Qaşına baxma, gözünə bax, ağzındakı sözünə bax.
• Qaşıyıram qanım çıxır, qaşımıram canım çıxır.
• Qaşqası böyük olanın sözü çox danışılar.
• Qatıq süzülü - şoru qalar, ayran süzülü - nəyi qalar?
• Qatır atasını görməsəydi, özünü xanzadə bilərdi.
• Qatır nə bilir xatır?
• Qatırdan soruşdular: dədən kimdir? Dedi: nənəm atdır.
• Qaydanı pozan peşiman olar.
• Qayğı ilə borc ödənməz.
• Qayış bilər kotan nə çəkir.
• Qaynanamı bağda ilan vuraydı, qaynatama Məkkə qismət olaydı.
• Qayınananın gücü qızına çatar.
• Qaynayan qazan qapaq tutmaz.
• Qaz uçdu, qarğa qondu.
• Qaz vur, qazan doldur.
• Qazan daşanda çömçənin biri bir tümənə gedər.
• Qazan deyər: dibim qızıldır, Çömçə deyər: bulanmışam çıxmışam.
• Qazan qarası gedər, üz (namus) qarası getməz.
• Qazan qazana deyər: üzün qara olsun!
• Qazan olmayan yerdə güvəc də qazandır.
• Qazan üstüörtülü qaynar.
• Qazana nə qoysan çömçəyə o gələr.
• Qazanan qazandığını yesə xan, bəy acından ölər.
• Qazanc qudurdu, mayanı basdı.
• Qazanclı yük yüngül olar.
• Qazandığın darı olsun, çuvalın səbət?!
• Qazanmayınca qazan qaynamaz.
• Qazı ağadan alacağın olsun, nə verər, nə danar.
• Qazı da bilir, quzu da.
• Qazı evində girdəkan boldur, amma sayı var.
• Qazıdan qardaş olmaz.
• Qazının çörəyini qarışqa da yeməz.
• Qazının yanına tək gedən şad qayıdar.

Qe - Qə

• Qeyrəti olan torpağı qızıla döndərər.
• Qədirbilməzin başmağın cütləyəndə deyər: o yana dur, gözümü çıxartmışdın.
• Qəlb ki var, şüşədir, sındırma, yamamaq olmaz.
• Qəlb odur ki, qəlbindəkin deməyə...
• Qəlbdən - qəlbə yol olu.
• Qələm düşmən əlindədir.
• Qələm əyri yonulsa da doğru yazar.
• Qələm qılıncdan itidir.
• Qələm yazanı qılınc poza bilməz.
• Qələmə gətirən eşşəyin qabıq gəmirən qoduğu olar.
• Qələmin ucu - qılıncın gücü.
• Qələndər dərd əlindən dağa çıxıb, görən deyir: bəxtəvər yaylağa çıxıb.
• Qəlp mal yiyəsinə qayıdar.
• Qəlp odur ki, qəlbindəkini deməyə.
• Qəm dağı yerindən qopardar.
• Qəm hara gedirsən? Qəmin yanına.
• Qəm səni yeyər, sən qəmi yeyincə.
• Qəmli ürək ölməsə də dirilməz.
• Qərib dərdin tək ağlar.
• Qərib it hürəndə özünə hürər.
• Qərib it yeddi məhəllədən qovular.
• Qərib iti yad məhəllədən qovarlar.
• Qərib itin quyruğu qıçının arasında olar.
• Qərib quşun yuvası olmaz.
• Qərib quşun yuvasını Tanrı öz əliylə tikər.
• Qəribi baxışından tanıyarlar.
• Qəribi vurmuşlar, "Vay, vətən" demiş.
• Qəribin boynu bükük olar.
• Qəribin dostu olmaz.
• Qəribin kimsəsi yox, Allahı vardır.
• Qəribin yaxşılığını gizlədib, pisini yayarlar.
• Qəriblikdə ölənin börkü nişanə gedər.
• Qəşənglik vardan olur, olmasa hardan olur.
• Qətrandan olmaz şəkər, olsa da cinsinə çəkər.
• Qəza ilə oyun olmaz.
• Qəza işin işlər, bizə qalar təşvişlər.
• Qəzadan qaçmaq olmaz.

Qi - Qı

• Qiblə pakdı.
• Qisas qiyamətə qalmaz.
• Qismət göydən zənbillə enməz.
• Qismətdə olan gəlir.
• Qismətdən artıq yemək olmaz.
• Qismətdən qaçmaq olmaz.
• Qiymətli yük yüngül olar.
• Qıfıl oğru üçün deyil, doğru üçündür.
• Qıldığın namaz hürkütdüyün qurbağaya dəyməz.
• Qılıqlı quzu yeddi ana əmər, qılıqsız birindən də qalar.
• Qırağına bax bezin al, nənəsinə bax qızın al.
• Qırx illik balığa üzmək öyrədir.
• Qırxında öyrənən gorunda çalar.
• Qırqovul başını kola soxar, quyruğundan xəbəri olmaz.
• Qısıla-qısıla behiştə gedincə öyünə-öyünə cəhənnəmə gedəsən.
• Qışın qarı, yayın barı.
• Qız ağacı, qoz ağacı, hər keçən bir daş atar.
• Qız alan alana kimi, qız verən ölənə kimi.
• Qız alan göz ilə baxmasın, qulağı ilə eşitsin.
• Qız alanın ya bir çuval pulu gərək, ya da bir çuğal yalanı.
• Qız anadan görməyincə öyüd almaz.
• Qız anadan qorxmasa, öyüd almaz.
• Qız anadan öyüd alar.
• Qız da oğlan da övladdır, hər ikisi bir-birindən şirin.
• Qız evi, naz evi.
• Qız evində toydur, oğlan evinin xəbəri yox.
• Qız evindən oğul bucağı yaxşıdır.
• Qız evlərdə tanınar, ipək dəzgahda.
• Qız ilə qızıl gizlin gərək.
• Qız kəsilməmiş qarpıza bənzər.
• Qız qarıyanda dayısınin boynuna düşər.
• Qız qızanda tez soyuyar, vay ondan ki, dul qıza.
• Qız qızıl alma, qızı gözdən salma.
• Qız qundaqda,cehizi sandıqda.
• Qız yükü - duz yükü.
• Qızı otaqlıya yox, papaqlıya ver.
• Qızı özbaşına qoysan, ya halvaçıya gedər, ya nağaraçıya.
• Qızı saldın beşiyə, cehizi çək eşiyə.
• Qızıl Xızırı oynadar.
• Qızıl inək qaraqabaq gəlinə süd verməz.
• Qızıl qəfəsdən hər quşun tikdiyi yuva xoş.
• Qızıl palçıqda da parıldar.
• Qızıldan çarıq geysən, yenə adı çarıqdı.
• Qızıldan taxtın olunca bir quruca baxtın olsun.
• Qızılquş əldə gəzər, gözəl qız - dildə.
• Qızılquşun ayağında qumro olar.
• Qızıllı əli bıçaq kəsməz.
• Qızım sənə deyirəm, gəlinim, sən eşit.
• Qızın döyməyən, dizin döyər.
• Qızın isməti, atanın dövləti.
• Qızını vermə dəəli dəvəçiyə, dəvəsi gedər, dəlisi qalar.
• Qıznan qızıl gizli gərək.

Qo

• Qoca at da arpa yeyər.
• Qoca ayrı, qocaman ayrı.
• Qoca evin sütunudur.
• Qoca qurd yuvasından əl çəkməz.
• Qoca öküzü oldürmək olar, öyrətmək olmaz!
• Qoca tülkü hiyləbaz olar.
• Qoca tülkü tora düşməz.
• Qocadan demək, Cavandan əmək.
• Qocalıq gəldi getməzdir, cavanlıq getdi gəlməzdir.
• Qocalıq soruşmaz - gələr.
• Qocalıqda yorğalıq.
• Qocanın biliyi, cavanın biləyi.
• Qocaya gedən quyruq yeyər, cavana gedən yumruq yeyər.
• Qocaya gülən özünə gülər.
• Qocaya hörmət elə, sən də qocalacaqsan.
• Qoç döyüşünə qoç dayanar.
• Qoç igid qurddan çəkinməz.
• Qoç igiddən qoç törər.
• Qoçdan qoç törər.
• Qoçun buynuzu qoça ağırlıq eləməz.
• Qoduq böyüyər, çulu böyüməz.
• Qoduq böyüyər eşşək olar.
• Qoduq hürkəndə anasından qabağa düşər.
• Qohum gəlməyə-gəlməyə yad olar, yad gələ-gələ qohum olar.
• Qohumun kimdir? Yaxın qonşun.
• Qol əti qolda gedər, bud əti budda gedər.
• Qoldan tutan azdır, yaxadan tutan çox.
• Qolun sınığı boyuna yükdür.
• Qoltuğuna qarpız yerləşmir.
• Qonaq bərəkət gətirər.
• Qonaq bir gün olar.
• Qonaq, çörək yeyirsən?
• Qonaq dur altını süpürüm.
• Qonaq evinə motal yüklü gələnbuğda yüklü gedər.
• Qonaq əvvəl gələndə gül üstə oturar, sonra gələndə çul üstə, üçüncü dəfə gələndə kül üstə.
• Qonaq güclü olsa, ev yiyəsin evdən qovar.
• Qonaq qonağı istəməz, ev yiyəsi heç birin.
• Qonaq qonağın hesabın könlündə saxlar.
• Qonaq özgə evində səliqəli olar.
• Qonaq sevənin süfrəsi boş olmaz.
• Qonaq umduğun yeməz, olduğun yeyər.
• Qonaqsan - xoş gəlmisən, niyə əliboş gəlmisən?
• Qonağa "get" deməzlər, altından palazı çəkərlər.
• Qonağa hörmət elərləe, əyərçi kafər ola.
• Qonağa üz versən, taxta-boxçanı gəzər.
• Qonağı evə qoyan yox, şahqatarın mıxdan asır.
• Qonağı gəlməyən evlər yıxılsa yaxşıdır.
• Qonağı xan olanın anbarında arpa qalmaz.
• Qonağı qonşuya tanıdarsan, hər ikisindən olarsan.
• Qonağın ağzına baxarlar, atına yem verərlər.
• Qonağın könlündən keçən, ev yiyəsinin könlündən keçməz.
• Qonağın ruzusu özündən qabaq gələr.
• Qonağını əzizləyən itə də sümük atar.
• Qonşu aşı dadlı olar.
• Qonşu çırağı qonşuya işıq salmaz.
• Qonşu iti qonşuya hürməz.
• Qonşu, qonşu, gəl savaşaq.
• Qonşu qonşu olsa, kor qız ərə gedər.
• Qonşu qonşudan tez durmaq öyrənər.
• Qonşu qonşunun itiyini bayatı çağıra-çağıra tapar.
• Qonşu qonşuya baxar, canını oda yaxar.
• Qonşu qonşuynan boğuşdu, qaraçıya fürsət düşdü.
• Qonşu muncuğun oğurlayan gorda taxar.
• Qonşu paxıl olmasa, bağ çəpəri neylər?!
• Qonşu payı dolu gələr, dolu gedər.
• Qonşu payı qarın doyurmaz.
• Qonşuda bişər, bizə də düşər.
• Qonşuda qız sevənin ürəyində yağ olmaz.
• Qonşum sağ olsun, ocağından od verməsin.
• Qonşum şah, mən də şah.
• Qonşun tox, sən də tox.
• Qonşuna genəş, bildiyini əldən vermə.
• Qonşunu iki inəkli istə ki, özün də bir inəkli olasan.
• Qonşunun haqqı axirət haqqıdır.
• Qonşunun quzusu qonşuya qoç gorünər.
• Qonşunun şamından işıq düşməz.
• Qonşunun toyuğu, qonşunun gözünə qaz görünər.
• Qonşuya ümid olan şamsız qalar.
• Qorx payızdan - qabağınca qış gəlir, Qorxma qışdan - qabağınca yaz gəlir.
• Qorx Tanrıdan qorxmayandan.
• Qorxaq gündə yüz yol ölər, igid ömürdə bir yol.
• Qorxaq qaçar hay gəlməmiş, cırmanar keçməyə çay gəlməmiş.
• Qorxaq nə zərər eylər, nə mənfəət.
• Qorxaq öz kölgəsindən də qorxar.
• Qorxan bəzirgan olmaz.
• Qorxan gözə çöp düşər.
• Qorxan öküz cütə getməz.
• Qorxu adama yalan söylədər.
• Qorxu başa bəladır.
• Qorxursansa pişikdən, niyə çıxırsan deşikdən.
• Qorunan baş salamat olar.
• Qoyma başın balışa, Ver özünü yarışa.
• Qoyun olasan, ot yeməyəsən.
• Qoyunu qurda tapşırma.
• Qozbeli qəbir düzəldər.

Qu - Qü

• Qudurasan, qurbağa, gedir ilan vurmağa.
• Qurban olum zərgərə, saldı məni pərgara.
• Qurbanı biz elədik, yağış Qarabağa yağdı.
• Quda qudurar, qıznı aparar.
• Qurd keçiyə dəyməsə, keçi Məkkəyə gedər.
• Qurdu qoyun dərisində göstərir.
• Qurdun adı, yesə də, qurddur, yeməsə də.
• Qurdun səbəbinə quş da yeyər.
• Qurumuş ağacın kölgəsi olmaz.
• Quşdan qorxan darı əkməz.
• Quyuya girərkən ordan çıxmağı da fikirləş.
• Quyuya su tökməklə quyu dolmaz.
• Quzğun kimi leş yemə, şahin ol kəklik ovla.
• Quzusuna qıymayan kabab yeyə bilməz.
• Qürbət görməyən adam Vətən qədrini bilməz.
• Qürbətdə xan olunca, Vətənində dilən, gəz.
• Qürbətdə ölənin papağı nişanə gedər.
• Qüvvə hər şeyi, ağıl qüvvəni sındırar.