Aşıq Ələsgər

Aşıq Ələsgər — ustad aşıq.

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Ağılsız cahalı kirşan aldadar,

Günü keçmiş qarı qız olmaz, olmaz.

• Axund gərək əyri yola getməsin,

Haqqın kəlamına yalan qatmasın.

• Alçaqda dayan ki, çıxasan başa.
• Alimin elmiylə helmi yarıdı.
• Aşığın nisyəsi, namərd ilqarı,

Desələr, inanma, düz olmaz, olmaz.

 

• Aşıq olub diyar-diyar gəzənin,
  

Əzəl başdan pür-kamalı gərəkdi.
Oturub durmaqda ədəbin bilə,
Mərifət elmində dolu gərəkdi.

B

• Baxt yatanda qohum-qardaş yad olu.
• Bədəsildən hərgiz olmaz heç əsil.

• Bəylik, göylük, səylik olan məclisdə,

Qaç ki, orda xeyir-bərəkət olmaz.

• Bir adamsan, bir adama namə yaz,

Mahalı incidib, eldən danışma.

• Bir qul düz dolansa haqqın yolunda,

Qəza tapmaz, ona bəla yetişməz.

• Bir mərd ilə ağı yesən şirindi,

Yüz namərdlə şəkər yesən, dad olmaz.

• Bivəfadan yar olmaz,

Ömür üzsən yüzhayüz.

• Bivəfanın, müxənnəsin, nakəsin,

Doğru sözün, düz ilqarın görmədim.

 

• Bu dünyada üç şey başa bəladı,
  

Yaman oğul, yaman arvad, yaman at.
İstəyirsən qurtarasan əlindən,
Birin boşla, birin boşa, birin sat.

• Bülbül gül üstündə xarı görəndə,

Qan ağlar, ruxsarı yaşa dayanmaz.

• Bülbül gül yolunda keçər başından,

Əgər gül köysünə xarı çəkmiyə.

C

• “Can” deməklə candan can əysik olmaz,

Məhəbbət artırar, mehriban eylər.

• “Can” deyənə “can” deyinən mərdana,

Baş qoyanın, qoy yolunda başa baş.

• Can qurban eləsən, layiqdi layiq,

Bir yar ki, mətləbi tez qanan ola.

• Comərdin kisəsi, mərdlərin namı,

İnşallah, ölüncə az olmaz, olmaz.

Ç

• Çırağın ki, ilahdən a yana,

Ehtiyacın nədi a yağa, yağa.

• Çox gəzmişəm, az görmüşəm danəndə.
• Çox da havalanıb coşma dünyada.

• Çox qazansan, az qazansan,
  

Beş arşın ağdı xələt.
Mal-dövlətə baş endirən,
Əfsana baş endirir.

• “Çor” deyənin nəfi nədi dünyada,

Abad könlü yıxar, pərişan eylər.

D

• Danışanda doğru danış,

Sözün çıxmasın qələt.

• Doğru yola əmək çəksən zay olmaz.
• Dosta xain baxan kor olacaqdı.
• Dost dostdan inciyər, qəlbində dönməz.
• Dostun məzəmməti adam öldürür.
• Dost odur ki, dosta yalan satmasın.
• Dost uzaq olmaqla könül yad olmaz.
• Dövlətdən qismətin beş arşın ağdı.

• Dövlətə güvənib gül tək açılma,

Çox sənin tək güllər soldu dünyada.

• Düşman günü düşmanınla düşmandı,

Yüz il keçsə, qohum sənlə yad olmaz.

E

• Eşit bu sözləri, saxla yadigar,

Gözəllərdə həya, iyidlərdə ar.

• Eşqin ataşına heç olmaz çara.
• Eşq oduna düşən aşkara yanmaz.

Ə

• Əbəs yerə bivəfaya can dedim,

Zəhmətin çox çəkdim, karın görmədim.

• Ədalət hakimin payi-turabı,

Kamil ustadlara qul kəmtər mənəm.

• Ələsgər, elmində olma nabələd,

Doğru söylə, sözün çıxmasın qələt.

• Əlin vurma gücün yetməyən daşa,

Götürə bilməzsən, zora düşərsən.

• Əndəlib qan ağlar, zəhri çak olar,

Görsə gül üstündə xar nişanası.

• Ərdən boşanmışdan bir az kənar dur.

• Əyləşəndə ağır əyləş,

Danışanda az danış.

G

• Gah baş olan, gah da düşər ayağa.
• Gədadan bəy olmaz, dəlidən darğa.
• Gədadan bəy olmaz, nakəsdən iyid.
• Görürsən ki, baxtın yatdı, sən də yat.

• Göz gözə baxanda halın soruşa,

Aləm düşman olsa, görüşmək olar.

• Göz gözə baxmasa mehriban olmaz.

• Gül olma dünya malına,

Qalacaqdı dünyada.

• Günhkardı nə ki yoldan azan var.

• Günü-gündən işi düşər müşgülə,

Hər kəs namus, qeyrət, arı çəkmiyə.

• Güzəran xoş olub, gün xoş keçəndə,

Ağ otaqdan tövləxana yaxşıdı.

H

• Haqdan yanan çıraq bad ilə sönməz.

• Haqq ilə nahaqqı axtaran hakim,

Tapar qulaq ilə göz arasında.

• Haqq, meyi islama haram buyurub,

Dərd tüğyan eləsə, mey içmək olar.

• Haqq-nahaqq seçilər haqq divanında.
• Haqq sözə gərəkdi düz qiymət olsun.
• Haqq verməsə, qonşu payı pay olmaz.

• Hər ağacdan sandal, hər yarpaqdan gül,

Hər torpağın tamı duz olmaz, olmaz.

• Hər ağac kökündən bitər,

Hər meyvə gözlər zatın.

• Hərca dilin salar bəlaya səni,

Çox da bilsən danış az, şair Nağı!

• Hərcayıdan, müxənnəsdən, nadandan,

Nə söz qaldı sənətkara dəyməmiş.

• Hərcayı sözüylə incimə dostdan.

• Hərcayınan aşna olma,

Namərdə bel bağlama.

• Hər kim ki, sidq ilə dilək diləsə,

Əlbəttə, mətləbin ha bular, bular.

• Hər könül özünə bir padişahdı.

X

• Xalqa həqiqətdə mətləb qandıra,
  

Şeytanı öldürə, nəfsin yandıra.
El içində pak otura, pak dura,
Dalısınca xoş sədalı gərəkdi.

• Xeyir çəkməz ustad ilə dəyinən.

İ

• İbadət eləyən mömin sayılı,

Səxavətin ondan çoxdu savabı.

• İkiarvadlılıq mardan acı olu,

Bez geydirsən bir canana, yaxşıdı.

• İki könül bir-birini tutmasa,

Alan da yazıqdı, gələn də yazıq.

• İlqarın dalınca bir baş getməsin,

Onu bir qarpıza dəyişmək olar.

• İncidənlər, incidəcək,

İncidibsən hər kəsi.

• İnşallah, heç yerdə qalmaz avara,

Bir qula ki, Şahi-Mərdan yar olsun.

• İyid cavanlıqda dəli gərəkdi,

Qocaldıqca mərfət tapa, hal bilə.

• İyidlər məğrur olmasın,

Fəthi-nüsrət xudadandı.

• İyid sarsıyarmı baxtı yatmasa.

K

• Kərəm olmaz müxənnəsdə, xəsisdə.
• Kəsb elə özünə halaldan maya.

• Kibrdən qəlbində bərkitmə barı,

Top dəyər, dağılar bürcü, hasarı.

• Kimi gördün ki, qəzadan

Qurtardı, qaçdı dünyada?!

• Kişi gərək dediyindən dönməsin.

• Kişi gərək zəhmət çəksin, tər salsın,

Süfra açsın, ad qazansın, dər salsın.

• Könlümün şüşəsi saqın ki, sınar,

Toxunarsa ayna daşa, dayanmaz.

• Könül, doğru yoldan gəl olma kənar,

Əyri yola gedən haqdan utanar.

Q

• Qabiliyyətsiz, mərifətsiz qızların,

Yüzü bir dərdimənd dul ola bilməz.

• Qarı düşmən bir də gəlib dost olmaz.

• Qarşı gəlsə həsrət çəkən yar yara,

Ağlı çaşar, səri ay eylər qıj-qıj.

• Qaytarmazlar pirə gələn qurbanı.

• Qədər sənlə gəzəcəkdi,

İstər gir dəryaya gəz.

• Qəlbi düz olanın evi hac olu.
• Qonşuya kəc baxan özü ac olu.

L

• “Lənət şeytana!” – de, şər işdən əl çək,

Şeytan səni salar ayaq-ayağa.

• Ləzzət verər bal qatanda qaymağa,

Qaymaqdan da ləziz olar narın üz.

• Loğmadan kəc olan, nüftədən əyri,

Yüz dərs olsa, pür kamala yetişməz.

M

• Məğrurluq eləyən namurad olu.
• Məğrurluq eləyib ustadan demə,

Vaxt olar bir yerdə dara düşərsən.

• Mən aşığam, yasaq yoxdu dilimə.
• Mənim sözüm yoldan çıxan mollanı,

İnşallah, qaytarar müsəlman eylər.

• Mən istərəm alim, mömin yüz ola,
  

Meyli haqqa doğru, yolu düz ola.
Diliylə zəbanı üzbəüz ola,
Ələsgər yolunda can qurban eylər.

• Mərd iyidə ölüm haqdı dünyada,

Yoxsul olub ahu-zarı çəkmiyə.

• Mömindən törəyən xoş idrak olar.
• Mövladan dərs alan heç düşməz ləngə.
• Mövla məhəbbətin kəsməz sağ ərdən.

 

• Müxənnəs ilə nakəsin,
  

Əlinə fürsət keçməsin.
Halalı harama qatır,
Şeytana sovqat aparır.

• Müxənnət qatar aşına

Ağı, gözlə, gözlə sən.

N

• Nakəs, müxənnətdən mətləb diləmə.
• Namərddə qaydadı, kəsər basdığın.

• Namərdin dünyada çox çəkdim bəhsin,

Namusun, qeyrətin, arın görmədim.

• Namus qədri bilib nanı gözləyən,

İnşallah, heç yerdə xəcalət olmaz.

• Nütfədən qarışan şeyitbaz olar.

• Nütfədən pak olan, loğmadan halal,

Mərifət elminə nabələd olmaz.

• Nütfədən pak olan özü pak olar.

• Nütfəsindən əyri olan,

Tez göstərər isbatın.

O

• Ov keçdi bərədən, ata bilməzsən.

Ö

• Öldürərsən zənburu, əl çəkmə şandan.

S

• Sayğısız iyidi düşmən aldadar.

• Sərraf yüz bəzəsə səngi-siyahı,

Əsli mütəlladı, ləl ola bilməz.

• Sidqini bağlayan Şahi-Heydara,

İnşallah, heç yerdə qalmaz avara.

Ş

• Şairin sinəsi haqq bazarıdı,

Satdığı kəlmələr ləl, mirvarıdı.

• Şəryətdə halaldı qisasa qisas.
• Şərü-böhtan doğru yola sığışmaz.

T

• Tərəqqidən təvəllüddü tənəzzül.
• Tər gəzən dünyada gedər tərsinə.

• Təzə aşnalıqla köhnə dostluğun,

Fərqi var qış ilə yaz arasında.

• Torpaq soyuq, bədən üryan, kəfən yaş,

Tək qalarsan tək məzarın içində.

U

• Unutma ilqarı, itirmə iman,

İman durar düz ilqarın içində.

• Uzaq vilayətdən qız sevən oğlan,

Yaxın qonşusundan soruş halını.

V

• Varlıqda dost olma, yoxluqda kənar,

İyidəm deyəndə, bu adət olmaz.

Y

• Ya dost olma, ya zəhmətdən incimə,

Dost yolunda boran, qar olacaqdı.

• Yadın oğlu yağlı aşa mehmandı,

Dar günündə görərsən ki, usandı.

• Yaxşı can yetişsə yaxşı canana,

Həmi gün xoş keçər, həm ay-il eylə.

• Yaxşı yara qismət olmaz yaxşı yar.

• Yalan deyib qeybət etmə,

Rəhmin gəlsin canına.

Z

• Zikirsiz mömini şeytan aldadar.
• Zinakar, haramxor yetişməz baya.
• Zülmətdə işıq var, acıda şirin.

 

• Zülm ilə, sələm ilə,
  

Yığıb ziyarata gedən.
Ziyarata getmək deyil,
Urusa sursat aparır.

Haqqında deyilənlər

• Mehdi Hüseyn — "Xalq dilinin ən gözəl xüsusiyyətlərini bilən, bu dili yüksək şeir səviyyəsinə qaldıran Ələsgərdə məyyən bir fikir ifadə etməyən süni misralara rast gəlmirik".
• İslam Ələsgər — "Şeirlərinin məzmunu və bədii dəyəri ilə heç bir aşıqla müqayisəyə gəlməyən Aşıq Ələsgər dodaqdəyməz, dildönməz, müstəzad təcnis, ərəb əlifbasının 28 hərfinin sıralandığı "əlif-lam" yaratmaqla Azərbaycan aşıq şeiri tarixində belə formalı şeir şəkillərinin əsasını qoymuşdur".

Xarici keçidlər

• "Azərbaycan Aşıqlar Birliyi: Ozan dünyası. №4(7)" (PDF) (azərb.). "Ozan dünyası" jurnalı. 2011. 2017-05-18 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-18.