Coğrafi
Görünüş
A | B | C | Ç | D | E | Ə | F | G | H | X | İ | J | K | Q | L | M | N | O | Ö | P | R | S | Ş | T | U | Ü | V | Y | Z |
A
[redaktə]- Alman irqləri haqqında bir şey dəyişdirilə bilməz. Ağ dərili, elementar və təhlükəlidir. Sivilizasiyamız qaragözlülərin mavi ilə birləşməsindən yaranmışdır. İki irqin görüşü, qarışması, qarışması çağlarımızın sevinci olub. Kelt orada idi, yad, lakin birləşmə üçün bəzi kimyəvi reagent kimi zəruridir. Beləliklə, Avropa sivilizasiyası yüksəldi. Beləliklə, bu kafedrallar və bu düşüncələr. Ancaq indi Kelt parçalanan agentdir. Latın və cənub irqləri şimal irqləri ilə əlaqəni itirir, şimal alman impulsu Tartariyanın (Tartariya və ya Böyük Tartariya — coğrafi ifadə şəkildə XIII əsrdən XIX əsrədək işlənilən qərbdə Xəzər dənizi ilə Ural dağları, şərqə Sakit okean arasında yerləşən tarixi bölgə.) dağıdıcı burulğanına doğru geri çəkilir. Bu taledir; indi heç kim onu dəyişdirə bilməz. Bu taledir. Qanın özü dəyişir. Son üç il ərzində Avropa damarlarında qanın tərkibi dəyişdi. Ancaq xüsusilə Alman damarlarında. Eyni zamanda, biz bunu özümüzə gətirmişik - bir Rur işğalı ilə, ingilislərin etibarsızlığı ilə və alman saxta iradəsi ilə. Biz bunu özümüz etmişik. Ancaq görünür, kömək etmək lazım deyildi. David Lavrens
- Avropadan kim danışırsa səhv edir: coğrafi bir ifadədir. Otto fon Bismark
- Avropanın sərhədlərini dogmatik və qabaqcadan müəyyən edib, müəyyən bir xəttdən kənarda onun qəti şəkildə başa çatdığını söyləmək olmaz, çünki zaman keçdikcə bütün coğrafi perspektivlər yeni tərifdən keçəcək. Zbiqnev Bjezinski
- Azərbaycan dövrü-istiqlalına bolşeviklər "Müsavat dövrü" deyirlər. Fəqət, xalq bu dövrə Azərbaycan dövrü deyir... Xalqın düşüncəsində Azərbaycan məfhumu coğrafi bir mənadan ziyadə fikir və əməl şəklində təcəssüm ediyor. İstiqlal xaricində onun üçün bir Azərbaycan yoxdur.[1] Məhəmməd Əmin Rəsulzadə
B
[redaktə]- Bəzi amerikalılar və ya avropalılar Yaponiyanı Asiyanın həqiqətən amerikalaşdırırlmış, yaxud avropalaşdırılmış birinci ölkəsi sayırlar. Qərbdə çoxları son yüz il ərzində Yaponiyada baş vermiş dəyişiklikləri göstərərək belə hesab edirlər: yaponların özləri də o qədər dəyişmişlər ki, amerikalılara və ya avropalılara oxşamağa başlamışlar, yalnız coğrafi təsadüfə görə yaponlar asiyalı sayılırlar. Lakin bu obraz yanlış təsəvvürdür, yapon həyatının bəsit hadisələrinin təcəssümüdür. Mahiyyəti isə yapon mədəniyyətində və tarixində dərin kök salmış baxışlardan, adətlərdən, vərdişlərdən, qaydalardan doğur. Yapon ənənəsinin özəyi əvvəllər olduğu kimi yenə də yaponların gündəlik həyatına =, ölkənin siyasətinə istiqamətverici təsir göstərir. Bu özək xarici təsirlərə məruz qalmışdır. Qərbin təsiri Yaponiyanın simasını dəyişdirmiş, lakin yaponların beyninə və qəlbinə girə bilməmişdir.
- H.Riçard, “Yaponiya:obraz və gerçəklik”. Nyu-York, 1969.
- Biz Qafqazın qardaş xalqlarının taleyinə cavabdeh olduğumuzu unutmuruq. Qafqaz xalqlarının vahid bərabərhüquqlu icmada birləşməsi gələcəyə aparan yeganə doğru və perspektivli yoldur. Biz və şəxsən mən Qafqazın birliyi məsələsinə xüsusi önəm veririk. Biz belə birliyin təşəbbüskarı olmağa borcluyuq, çünki coğrafi, iqtisadi və etnik baxımdan dağlıq bölgəmizin xalqlarının maraqlarının mərkəzində dayanırıq. Cövhər Dudayev
- Borcun ləğvi yalnız ilk addımdır, sonra sərmayələrə keçməlidir və burada hökmdarlarımızın maariflənməsi işə düşür. Biz ağ klub olaraq təhlükəsizliyimizi təmin etmək üçün kifayət qədər coğrafi məsafəmiz olduğu müddətcə təhlükənin fərqində deyilik. Aclıqdan ölən xalqlar müharibələrdən, vəhşiliklərdən xəbər verir. Andrea Boçelli
- Bu xalq (erməni) istər xasiyyətinə, istərsə də coğrafi vəziyyətinə görə qədimdən ikiüzlü və riyakardır. Bunlar daimi romalılara nifrətdən, parfiyalılara isə həsəddən az qala partlayırlar. Qai Korneli Tasit
Ç
[redaktə]- Çin uzun müddətdir ki, həddindən artıq əhalidən əziyyət çəkir. Şimali Amerika və Avstraliya [Çinlilərin] immiqrasiyasını qadağan edir; dünyanın xaos və fitnə ilə qovulmuş çinlilərin gedib çoxalda biləcəyi yeganə ərazi Braziliya idi. Coğrafi yerləşmə baxımından Braziliya Çinə uyğundur. Amazon çayı boyunca minlərlə sulu düzənliklər və cəmi səkkiz milyon əhali. Əgər ora köçənləri göndərsəniz, [orada] Yeni Çin qura bilərsiniz. Mən bu işə 1895-ci ildə başladım, lakin planlarım uğur qazanmadı. Sonra Çen Zhi dedi: "Siz vətəninizi dəstəkləmək üçün qalırsınız və mən Yeni Dünyaya yol açacağam." Bu, İmperator Tayvanı verdikdən dərhal sonra oldu. O vaxtdan bəri heç nə dəyişmədi, repressiyalar gücləndi və mənim fikirlərim [xarici güclərin zərbələri altında Çinin] süqutu ilə bağlı idi. Braziliyaya getmək, irqimizi qorumaq istəyimin səbəbi budur. Yuvey Kan
D
[redaktə]- Dağlıq Qarabağ əzəli Azərbaycan torpağıdır. Əsrlər boyu azərbaycanlılar bu diyarda yaşayıblar, ermənilər oraya qonaq kimi gəliblər. Dağlıq Qarabağın əvvəlki, yəni real coğrafi məntəqələrinin adlarına baxmaq kifayətdir. Xankəndi şəhəri əsrlər boyu bu adla mövcud olub. Köhnə xəritələrə baxanda hər kəs bunu görə bilir: Xankəndi. Stepanakert adı orada yoxdur. Stepanakert bolşevik, quldur Stepan Şaumyanın adından götürülüb. Bu ad Sovet İttifaqı zamanında verilib. Dağlıq Qarabağ - Qarabağ Azərbaycan sözüdür. Erməni dilində bunun heç bir mənası yoxdur. Bütün başqa coğrafi məntəqələrin adlarının - hamısı Azərbaycan xalqı, Azərbaycan tarixi ilə bağlıdır. Sadəcə olaraq XIX əsrdə digər bölgələrdən ermənilərin Dağlıq Qarabağa köçürülməsi orada demoqrafik vəziyyətin dəyişdirilməsinə gətirib çıxarıb və Sovet İttifaqı dağılan zaman orada ermənilər əksəriyyət təşkil etmişlər. Amma bu heç kimə əsas vermir ki, orada azlıq təşkil edən azərbaycanlıların haqları pozulsun. Azərbaycanlıların o torpağa qayıtmağa haqqı var və biz oraya qayıdacağıq. Biz istəyirik ki, bunu sülh yolu ilə edək. Ancaq biz bütün başqa variantlara da hazır olmalıyıq və hazırıq. İlham Əliyev
- 24 iyun 2010, Silahlı Qüvvələrin yaradılmasının 92-ci ildönümü münasibətilə Müdafiə Nazirliyi, Dövlət Sərhəd Xidməti, Daxili Qoşunların birləşmə və hissələrinin irimiqyaslı birgə əməliyyat-taktiki təlimini izləyən prezidentin hərbçilər qarşısında çıxışından.[1]
E
[redaktə]- Ermənistan bir dövlət kimi bəşəriyyət tarixində heç bir mühüm rol oynamamış, onun adı ermənilərin səpələndiyi coğrafi termin olub güclü dövlətlərin-assuriyalıların, midiyalıların, iranlıların, yunanların, monqalların, rusların öz mübahisələrini həll etdikləri yer olmuşdur. Mən onlarla (ermənilərlə) heç zaman dil tapa bilmədim. Onların hiyləgərliyi olduqca iyrənc, alçaqlığı olduqca dözülməz, əclaflığı olduqca təəssüfləndiricidir. Aleksandr Qriboyedov
Ə
[redaktə]- Əgər coğrafi baxımdan fiziki dünyada Azərbaycan iki yerə bölünmüşdürsə, Vikipediyada virtual Azərbaycan tamdır. Yəni həm Şimali, həm də Cənubi Azərbaycan Vikipediya ensiklopediyasında vahid Azərbaycan olaraq tanınır[2]. İradə Ələkbərova
H
[redaktə]- Hər şey ölümlə bitər, ondan sonra başqa bir şey varmı? Bəlkə bir sənətkar üçün həyatla ayrılmaq ən çətin şey deyil? Təbii ki, bütün bunlar haqqında heç nə bilmirəm, amma nə vaxt ulduzları görəndə coğrafi xəritədə şəhər və kəndləri qeyd edən qara nöqtələrə baxanda xəyal etdiyim kimi istər-istəməz yuxular görməyə başlayıram. Niyə öz-özümə sual verirəm ki, göydəki parlaq nöqtələr Fransa xəritəsindəki qara nöqtələrdən daha az əlçatan olmalıdır? Ruen və ya Taraskona gedəndə qatar bizi apardığı kimi, ölüm də bizi ulduzlara aparır. Ancaq bu mülahizədə yalnız bir şey danılmazdır: biz yaşadığımız müddətdə ulduza gedə bilmərik, necə ki öldükdən sonra qatara minə bilmirik. Çox güman ki, vəba, sifilis, istehlak, xərçəng buxar gəmiləri ilə eyni rolu oynayan səmavi nəqliyyat vasitələrindən başqa bir şey deyil. Qocalıqdan təbii ölüm isə yeriməyə bərabərdir. Vinsent van Qoq
- Hindistan coğrafi bir termindir. Onu millət adlandırmaq, ekvatoru millət adlandırmaq kimi bir şeydir. Uinston Çörçill
İ
[redaktə]- İnsanları ərazi baxımından kiçik, ədalət sarıdan böyük, silah-sursat etibarilə məhdud olan bir dövlətin (qurulması) ilə müjdələdilər: şəfəqin hamilə qaldığı, işığın dünyaya gətirdiyi, elm daşı üzərində tərbiyə alaraq böyüyən, əxlaq və dinin döşündən əmən bir dövlət. O, gələcəkdir; hər bir gələcək isə yaxındır. Əmr vermək və söz demək haqqı vətəndaşlarda olan təbii və coğrafi bir dövlət! Bu, ruhani və mənəvi bir dövlətdir: haqq və ədalətdən başqa tamahı, qardaşlıq, əmin-amanlıq və sülhdən savayı idarəçilik istəyi yoxdur. Onun hakimləri hikmət, fəlsəfə və sənət sahibləri, şüarı isə “hökumət xalq üçün, xalq isə hökümət üçündür! Əmin ər-Reyhani
R
[redaktə]- Rəşidəddinin “Cami ət-Təvarix” adı ilə tanınan tarixi əsərlər toplusu 1306/7-ci ildə öz təsnifatına görə dörd cildə bölünür. “Qazani tarixi”- dünya tarixi, geoloji əsər və coğrafi xülasədir. Mənbələrə görə, 1300/1-ci ildə Qazan xan ona türk və monqol icmasının, yəni Çingiz xanın və ondan sonra gələnlərin tarixini yazmağı tapşırır. 1304-cü ildə Qazan xanın vəfatı zamanı bu hissə hələ tamamlanmamışdı. Lakin onun qardaşı və varisi Olcaytu zamanında əsər tamamlandı. İlk cild Qazan xanın xatirəsinə hörmət əlaməti olaraq "Tarix-i Mübarək-i Qazani" adlandırıldı. Şübhəsiz ki, birinci cild türk və monqol tarixini, mədəniyyətini və dilini araşdıran tədqiqatçı üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bunun nəticəsidir ki, bu hissənin bütün mətni və tərcüməsi bu günümüzdə də nəşr olunub.
- Avstriyalı tarixçi Karl Yahn Cami-ət-Təvarixin ilk cildi haqqında
- Riyaziyyat heç bir irq və ya coğrafi sərhəd tanımır; riyaziyyat üçün mədəni dünya bir ölkədir. Hilbert
Ş
[redaktə]- Şərqdən Qafqaz dağları və Qara Dəniz. Biz daha mifologiyadan danışmırıq. Bizim danışdığımız coğrafi və tarixi reallıqlardır. Azərbaycanlılar gərək öz qədim mədəniyyətləri ilə fəxr etsinlər. Bura, Çin və Mesopotamiya kimi zəngin və qədimdir. Tur Heyerdal
T
[redaktə]- Tarix ancaq arabir onların coğrafi dünyasını xatirələrlə işıqlandırmalıdır. Baş verənlər çox təəccüblü olmalıdır və insanı onu çağırmağa məcbur etmək üçün sırf coğrafi səbəblərə görə olmalıdır. Amma əgər şagird bu zamandan və tarixdən keçibsə, onda onun fəaliyyət dairəsini göstərmək lazımdır; sonra coğrafiya tarixlə birləşərək bir bədən təşkil edir. Nikolay Qoqol
İstinadlar
[redaktə]- ↑ "Məhəmməd Əmin Rəsulzadə AZƏRBAYCAN CÜMHURİYYƏTİ" (PDF). 14 fevral 2019 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ İradə Ələkbərova, "Ayna" qəzeti, Şənbə, 13.02.2010