Ərzaq

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

B

• Bədənim zəifləyib, taqətdən düşmüşəm, elə arıqlamışam ki, tanınmalı halım qalmayıb. Bilmirəm, əyin-baş, pul, ərzaq göndərməyə ehtiyac varmı... Yenə də cəhd edin. Osip Mandelştam
• Biz ən dərin sosial dəyişikliyin şahidiyik. İstər Şərqdə, istər Cənubda, istər Qərbdə, istərsə də Şimalda yüz milyonlarla insan, yeni millətlər və dövlətlər, yeni ictimai hərəkatlar və ideologiyalar tarixin ön sıralarına keçdi. Geniş əsaslı və tez-tez təlatümlü xalq hərəkatları müstəqillik, demokratiya və sosial ədalət həsrətini çoxölçülü və ziddiyyətli şəkildə ifadə etmişdir. Bütün dünya düzəninin demokratikləşdirilməsi ideyası qüdrətli ictimai-siyasi qüvvəyə çevrilmişdir. Eyni zamanda elmi-texniki inqilab bir çox iqtisadi, ərzaq, enerji, ekoloji, informasiya və əhali problemlərinə çevrilmişdir ki, bu da bizim son vaxtlar milli və ya regional problem kimi qəbul edilir. Kütləvi informasiya vasitələrinin və nəqliyyat vasitələrinin inkişafı sayəsində dünya görünür və hiss olunur. Beynəlxalq ünsiyyət əvvəlkindən daha asan oldu. Mixail Qorbaçov
  • BMT Baş Assambleyasında çıxışı (7 dekabr 1988)

C

• Cavanliqda qorunan can, payızda qorunan (ərzaq yığılan) ev kimidir. Ləzgi atalar sözləri

D

• Deyirlər yaxşı dolanır, amma şanagüllə kötüyündən dişləri də qaralıb. (Bir sıra şanagüllə kötüyü növlərindən kasıb hindlilər ərzaq kimi istifadə edirlər. Benqal atalar sözləri
• Düşmən hücumlarına məruz qalmamaq üçün heyvan üçün yemi, yanacağı, ərzağı, eləcə də hər cür silahı həmişə yad gözlərdən uzaqda saxlamaq lazımdır. Çanakya

Ə

• Əxlaqının gözəlliyi baxımından bütün dünya əhlindən üstün idi və cəmi əmrlərində və qadağalarında Ulu Tanrının qorxusunu göz önündə saxlayardı. Ümumi camaatla və bütün insanlarla ədalətlə rəftar edərdi. Zalımları cəzalandırmağa, məzlumları himayə etməyə çalışırdı. Əkinçiliyin artırılmasına, aləm əhlinin ərzaq təminatının səbəbkarı olan kəndlilərə və əkinçilərə qayğı göstərilməsinə səy edib diqqət yetirirdi. Məmləkətlərin qorunması və yolların mühafizəsi üçün ədalətli naiblər və yetərincə qabiliyyətli məmurlar təyin edirdi. Əsgərlərin ülufələrinin verilməsi və haqq sahiblərinin yaşayışının təminatı yönündə bir dəqiqə belə səhlən-karlıq etməzdi. Din əmrinə rəvac verilməsində, peyğəmbərlərin ağasının (Məhəmməd peyğəmbərin) şəriətinin hökmlərin yerinə yetirilməsində, xeyriyyə binalarının təmirində, mədaxilin və vəqflərin artımında səylər göstərdi. Üzüyünün möhüründə [ərəbcə] belə nəqş edilmişdi: "Ədalət göstərən məlik (padşah) olar, zülm edən həlak olar". Həsən bəy Rumlu

H

• Həyatın pislikləri qismən təbii səbəblərdən, qismən də insanların bir-birinə düşmənçiliyindən qaynaqlanır. Keçmiş dövrlərdə ərzaq təminatı üçün rəqabət və müharibə lazım idi ki, bunu ancaq qalib gələnlər əldə edə bilərdi. İndi, elmin verməyə başladığı təbii qüvvələrin mənimsənilməsi sayəsində hamı bir-birini yox, təbiəti fəth etməyə həsr etsəydi, hamı üçün daha çox rahatlıq və xoşbəxtlik olardı. Təbiətin başqa insanlarla mübarizəmizdə bir dost, bəzən hətta müttəfiq kimi təqdim edilməsi insanın dünyadakı həqiqi mövqeyini ört-basdır edir və onun enerjisini elmi güc axtarışından yayındırır ki, bu da yeganə mübarizədir. Bertran Rassel
• Hindistan kimi böyük bir ölkədə, yüksək ərzaq istehsalının planlaşdırıldığı kimi, doğum nisbətinə diqqət yetirmək vacibdir. Racendra Prasad

İ

• İnsanın ən böyük uğursuzluğu aqressiyadır. Aqressiya, mağara zəmanəsində insanın sağ qalmaq üçün daha çox ərzaq əldə etməsinə, ərazi və ya partnyor ələ keçirməsinə imkan yaradırdısa, bu gün aqressiya bizim hamımızı məhv edə bilər... Böyük nüvə müharibəsi bəşəriyyətin və bəlkə də insan nəslinin axırına çıxa bilər. (London Elm Muzeyindəki nitqində, 2015-ci il.) Stiven Hokinq

K

• Kimsə düşünə bilər ki, texnologiyamızla biz əksər sosial problemləri aradan qaldıra bilərik. Müasir texnologiya ağıllı şəkildə istifadə olunarsa, hamı üçün kifayət qədər ərzaq, geyim, sığınacaq və maddi nemətlər təmin edə bilməzmi? Buna nail olmağımıza nə mane olur? Texnologiya irəliləyir, lakin cəmiyyətlərimiz hələ də əsrlər əvvəl hazırlanmış konsepsiya və metodlara əsaslanır. Bizdə hələ də qıtlığa və puldan istifadəyə əsaslanan cəmiyyət var. Bir neçə min il əvvəl istifadə edilən köhnə strukturlara əsaslanan düşüncə nümunələrimiz hələ də var. Biz müasir dünyada artıq işləməyən köhnəlmiş dəyərlərlə texnologiyanın sürətli inkişaflarına uyğunlaşmağa çalışırıq. Yak Fresko

Q

• Qadına nə verirsinizsə verin, əvəzində verdiyinizin mislini sizə qaytaracaq. Qadına nütfə verirsiz, o sizə uşaq qaytarır. Ev verirsiz, o, sizə ailə ocağı qurur. Ərzaq verirsiz, sizə yemək bişirir. Üzünə gülürsüz, qəlbini sizə açır. Bir sözlə, verdiyiniz hər şeyin əvəzini artıqalaması ilə qaytarır. Yəni, deməyim odur ki, qadının ürəyini murdarlasaz, o zaman tonlarla zibil qəbul eləməyə də hazır olun! Uilyam Qoldinq

M

• 1921-ci ilin Böyük Qıtlığı kəndliləri aclıqdan öldürmək barədə şüurlu qərar verilməsi ilə bağlı deyildi. Ancaq bunun səbəbini sadəcə olaraq quraqlığa aid etmək heç də ədalətli olmazdı. Əslində, iqlim əlverişsiz olsa da, fəlakətə səbəb ola bilməzdi. Həlledici amil əslində Sovet hökuməti tərəfindən qəbul edilmiş ərzaq tələbləri sistemi idi, çünki bu, kəndlilərə sadəcə yaşamaq üçün lazım olduğundan daha az norma qoydu, qismən də ona görə ki, son üç ildə istehsal üçün hər hansı stimulu məhv etdi. Corc Robert Konkvest

N

• Neftə nəzarət etsən millətləri, ərzağa nəzarət etsən insanları nəzarət altına alarsan. Qida bir silahdır və bizim müzakirə çantamızdakı vasitələrdən biridir! Henri Kissincer

Ö

• Ölkəmizdə on adam bütün dünyanı ala bilər, amma on milyon insan kifayət qədər ərzaq ala bilmir. Uill Rocers
• Özünü tanıyandan bəri, ərzaq heç vaxt çox olmamışdı, heç vaxt bütöv corabı və altpaltarı olmamışdı, mebel həmişə sınıq-sökük, otaqlar qızdırıcısız, metroda gediş – basa-bas, evlər – rəngləri solmuş, çörək – qara, qəhvə – iyrənc, çay – nadir hallarda, siqaretlər – say hesabı olardı. Corc Oruell

S

• Sevgi yoxa çıxanda onu ya qızdırmaq, ya da tullamaq lazımdır. Bu, sərin yerdə saxlanılası ərzaq deyil. Edit Piaf
• Sən hərbçisən, böyük generalların şücaətlərini öyrən, tarixi oxu, İncili oxu, ilahiyyat, əxlaq və fizikanı bil; dilləri öyrən, bədəninizi hərəkətə alışdırın və bu səbəbdən rəqs etməyi, hasar çəkməyi və sürməyi öyrənin. Hərbi fəzilətlərin mahiyyəti budur: əsgər üçün igidlik, zabit üçün qorxmazlıq, general üçün cəsarət, nizam-intizamı rəhbər tutmaq, yorulmaz və bəsirətli olmaq. Dostlarınızla təmiz qəlbli, ehtiyaclarınızda mülayim və təmənnasız olun; padşaha xidmət etmək üçün hərarətli istək bəsləmək lazımdır; əsl şöhrəti sevin, nəcib şöhrətpərəstliyi təkəbbür və qürurdan ayırd edin, başqalarının qüsurlarını bağışlamağı erkən öyrənin, lakin öz günahlarınızı heç vaxt bağışlamayın; əsgərlərinizi özünüz yetişdirin və hər şeydə onlara nümunə olun; hər zaman hər şeyə diqqət yetirməyə çalışın - yalnız o zaman böyük general olacaqsınız; vəziyyətdən necə istifadə etməyi bilmək lazımdır; hərbi işdə səbirli, bədbəxtlikdə şən olmaq; real, şübhəli və ya yalançı maneələrə hazır olun; heç vaxt əsəbiləşməyin; böyük adamların adlarını xatırlayın - onların gedişlərini və əməllərini ehtiyatla izləyin; düşmənə xor baxmayın, o nə olursa olsun, onun silahlarını, idarə üsullarını və necə döyüşdüyünü bilmək, onun güclü və zəif tərəflərini bilmək; yorulmaz fəaliyyətə alışdırmaq lazımdır. Taleyi idarə edin - bir dəqiqə sizə qələbə bəxş edə bilər; Düşmənə qəfil hücum etməyi məharətlə bilən Sezarın çevikliyi ilə onu mühasirəyə alıb, istədiyi vaxt və yerdə istədiyi yerdə vurmağı bacardı, onun ərzaq və yem daşımasına mane olmaqdan çəkinmə, eyni zamanda qoşunlarınıza heç vaxt ehtiyatsız qalmamaq sənətini öyrədin. — Suvorovun oğluna məktubundan. Aleksandr Suvorov

U

• Unutmamalıyıq ki, dünyanın qidalanması lazımdır. Məsələn, Fransa və Almaniya öz ərazilərinin 50%-dən çoxunu kənd təsərrüfatı üçün istifadə edir, Braziliya isə ərzaq istehsalı üçün yalnız 8%-ni istifadə edir. Ərazimizin 61 faizi qorunub saxlanılıb! Bizim siyasətimiz cinayətlərə, o cümlədən ekoloji cinayətlərə sıfır dözümlülükdür. Bir daha təkrar edirəm ki, Amazon tropik meşələrinin və ya digər biomların qorunmasına kömək etmək və ya dəstəkləmək üçün hər hansı təşəbbüs Braziliyanın suverenliyinə tam hörmətlə yanaşılmalıdır. Biz həmçinin ekoloji problemlərin və ya yerli siyasətin xarici siyasi və iqtisadi maraqların, xüsusən də yaxşı niyyət kimi gizlədilmiş maraqların lehinə alətləşdirilməsi cəhdlərini rədd edirik. Biz tərəfdaşlıq və əlavə dəyər vasitəsilə tam potensialımızdan davamlı şəkildə istifadə etməyə hazırıq. Jair Bolsonaru
  • BMT Baş Assambleyasının 74-cü sessiyasında çıxışı.

Y

• Yüz il və ya daha çox bundan əvvəl dünya sərvətinin ədalətli bölüşdürülməsinin qeyri-mümkün olduğu bir vaxt var idi. Bu, bu gün doğru deyil. Statistika mövcuddur; hesablamalar aparılmışdır; təhqiqat yer sərvətlərinin hər bir sahəsinə nüfuz etmişdir və bu araşdırmalar, hesablamalar və statistik məlumatlar dərc edilmiş və ictimaiyyət üçün açıqdır. Hər bir xalqda hakimiyyətdə olan adamlar ədalətli şəkildə dünya miqyasında istifadə üçün hansı ərzaq, minerallar, neft və digər ehtiyacların olduğunu dəqiq bilirlər. Amma bu əmtəələr “danışıq və sövdələşmə nöqtəsi” kimi iştirak edən dövlətlər tərəfindən saxlanılır. Dünyanın qidasını bölüşdürmə problemi siyasətdən və kapitalizmdən azad olandan sonra artıq çətin deyil... Alisa Beyli