Bağdad

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Aşiqə Bağdad iraq deyil. Türk atalar sözləri
• Aşiqə Bağdad uzaq deyil. Azərbaycan atalar sözləri/A

B

• Bağdada girən toplar nəinki bir rejimi, bir gücü, bir ideologiyanı sındırıb sildi, əksinə, bir cəmiyyətin ənənəvi tarazlığını alt-üst etdi; əlbəttə, bir diktator və onun komandası qovuldu, bir cəmiyyət şübhəsiz ki, azad oldu: lakin birdən-birə ənənəvi sünni elitaları, əsrlər boyu dünyanın bu guşəsini mədəni şəkildə müəyyən edənlər özlərini tarixin kənarında tapdılar və orada qalacaqlar. Müharibənin ilk nəticəsi əslində səs çoxluğunun tətbiqi olacaq, çünki bu müharibə məhz demokratiya naminə aparılıb: ölkədə şiələr çoxluq təşkil etdiyi üçün tarixdə ilk dəfə olaraq səs çoxluğu olacaq. gücü çatanların hamısından üstündür. Nəticə budur ki, islam radikalizmi ilə ərəb millətçiləri arasında ittifaqı görən davam edən terror strategiyası nəyin bahasına olursa olsun, şiələrin hakimiyyətə gəlməsinin qarşısını almağa meyillidir və bu, tarixin cinayəti hesab olunur. Xalid Fuad Əllam
• Bağdadda eşşək bir xiyar qiymətindədi, amma onu gətirmək gəmi qiymətindədi. Azərbaycan atalar sözləri/B
• Bal olsun, milçək Bağdaddan da gələr. Azərbaycan atalar sözləri/B
• Baş olsun, papağı Bağdaddan gətirərlər. Assuri atalar sözləri
• Burda mənəm, Bağdadda kor xəlifə. Azərbaycan atalar sözləri/B

Ç

• Çanağında bal olsun, arısı gələr Bağdaddan. Azərbaycan atalar sözləri/Ç

E

• Ey özündən xəbərsiz türk! Mədəniyyət əsrləri, nizam, idarə və asayiş üsulu "yasaq" qanunları hənuz Bağdad, Şam, Paris və Londonda yox ikən, sənin yurdunda var idi. Sən öz dadlı dilini cığırından çıxarıb bugünkü acınacaq hala salan ərəb əlifba və yazısından əvvəl sənin göyçək əlifba və yazın var idi. Ey özünü itirir, unudur dərəcədə misafirpərvərlik, özgələrə hörmət göstərən türk, yaxşı yadına sal ki, sənin ruhun, sənin qanın, sənin düşüncən, sənin varlığın hənuz sənin özündə ikən sən bugünkü kimi dilsiz, yazısız, yəni milli nişanəsiz deyildin. Ömər Faiq Nemanzadə

Ə

• Əlincə qalasının müdafiəsinə təyin olunmuş Əmir Altun ilə Sultan Əhmədin oğlu Məlik Tahirin arasında düşmənçilik baş verir. Nəticədə Əmir Altunun dəstəsi dağılır, özü isə xaincəsinə öldürülür. İstedadlı sərkərdə Əmir Altunun həlak olması və qaladakı iğtişaşlar onun müdafiəçilərinə də mənfi təsir göstərir. Əmirin və əsgərlərin bir hissəsi Məlik Tahirdən üz döndərib qalanı tərk edir. Məlik Tahir isə xəzinəni də yığışdırıb qohumları və yaxın əyanları ilə birlikdə Bağdada qaçır. Teymurilər dövlətinin qoşunları heç bir müqavimətə rast gəlmədən Əlincə qalasına daxil olurlar.
  • İbn Ərəbşah — ərəb tarixçisi

İ

• İran Tehranda onlarla amerikalını girov götürdü, Beyrutda yüzlərlə amerikalı əsgəri, dəniz piyadasını qətlə yetirdi və İraq və Əfqanıstanda minlərlə amerikalı hərbçi və qadının öldürülməsinə və şikəst olmasına görə məsuliyyət daşıdı. İran Yaxın Şərqdən kənarda qlobal terror şəbəkəsi vasitəsilə Amerikaya və onun müttəfiqlərinə hücum edir. Yəhudi icma mərkəzini və Buenos-Ayresdəki İsrail səfirliyini partladıb. Bu, Əl-Qaidənin Afrikadakı ABŞ səfirliklərini bombalamasına kömək etdi. O, hətta burada, Vaşinqtonda, Səudiyyə Ərəbistanı səfirinə sui-qəsd etməyə cəhd etdi. Yaxın Şərqdə İran indi dörd ərəb paytaxtında, Bağdad, Dəməşq, Beyrut və Sənada hökmranlıq edir. İranın təcavüzü nəzarətsiz qalsa, şübhəsiz ki, daha çox şey gələcək. Deməli, çoxlarının İranın millətlər cəmiyyətinə qoşulacağına ümid etdiyi bir vaxtda İran xalqları udmaqla məşğuldur. İranı dayandırmaq üçün hamımız birlikdə olmalıyıq. Benyamin Netanyahu

K

• Kor burada, ya Bağdadda. Azərbaycan atalar sözləri/K

M

• Mən Allahın quluyam, bu dünyanın sultanıyam. Allahın lütfü ilə mən Məhəmməd ümmətinin başındayam. Mən Süleymanam, onun adından Məkkə və Mədinədə xütbə oxunmuşam. Mən Bağdadda şah, Bizans torpaqlarında kayzer, Misirdə sultan, Aralıq dənizinə, Məğrib və Hindistana donanmalarını göndərən sultanam. Mən macar taxtını və tacını götürüb nökərlərindən birinə bağışlayan sultanam. Voyevoda Petru üsyan etdi, amma atımın ayaqları onu toza çevirdi; Moldovanı da fəth etdim. Sultan Süleyman Qanuni

P

• Paradoksal olaraq, bu gün İraq ssenarisində çatışmazlıq xəttini müəyyən edən kürd məsələsi deyil, şiə məsələsidir və bu, bir neçə səbəbə görə baş verir: kürdlər ərazi olaraq müəyyən ediliblər və artıq ölkədə demokratikləşmə prosesinə başlayıblar. Zona; Türkiyənin bu an üçün İraqa əsgər göndərməmək qərarı bu baxımdan əhəmiyyətlidir. Şiələr üçün məsələ daha mürəkkəbdir. Onlar ərazi baxımından müəyyən edilmir, onların kimliyi kürdlərdə olduğu kimi konfessionaldır və etnik deyil, üstəlik, bəzi şiələrin ikili istinad nöqtəsi var: Bağdad və Tehran. Unutmayın ki, ötən ilin sentyabrında qətlə yetirilən Ayətullah əl-Hakim İrandan sürgündən qayıdırdı. Ona görə də şiələr əsl məchuldur: İraqda hansı şiəliyə sahib olacağıq, inqilabi, yoxsa demokratik? Tehran tərəfindən regional hegemonluq cəhdləri olacaqmı? Bəs bu ssenaridə indiyə qədər böyük müdriklik nümayiş etdirən Türkiyənin bundan sonrakı reaksiyası necə olacaq? Çünki əslində bu coğrafiyalar heç vaxt səngiməmiş qədim bir münaqişəni gizlədir: şiələr və sünnilər arasında böyük parçalanma. Xalid Fuad Əllam

T

• Teymuri ordusu Sivas və Şam şəhəri tərəfə üz tutanda Əmirzadə Miranşahın qoşunundan Şeyx Məhəmməd Daruğa və Əmirzadə Şahruxun ləşkərindən Firuzşah göstərişə əsasən Əlincə qalasına getmiş və qalanın mühasirəsini davam etdirmişlər. Həmin vaxt qalada az adam qalmışdı. Bütün çətinliklərə baxmayaraq, qalanın kutvalı, yəni rəisi Əmir Seyid Əhməd Oğulşami son ana qədər müqavimət göstərsə də, qala tutulmuş, onun müdafiəsinə rəhbərlik edən Əmir Seyid Əhməd Oğulşami isə əsir götürülərək Əmir Teymurun hüzuruna göndərilmişdir. Həmin vaxt Bağdadda olan Seyid Əhməd Oğulşami buraya gətirilikdən sonra onun qətlinə fərman vermişdir.
  • Şərafəddin Əli Yəzdi, orta əsr müəllifi, Əmir Teymurun tarixçisi.
• Təbriz böyük şəhərdir… Başqa şəhərlər və qalalar da çoxdur… Təbriz əhalisi ticarət və sənətkarlıqla məşğul olur, burada çox bahalı zərxara və ipək parçalar toxunur… Təbriz yaxşı yerdədir; buraya Hindistandan, Bağdaddan, Mosuldan… və bir çox başqa yerlərdən əmtəə gətirirlər; buraya Şərq əmtəələri almaq üçün avropalı tacirlər, xüsusilə genuyalılar gəlirlər… Buradan qiymətli daş-qaş da alınır. Daş-qaş burada boldur. Buraya gələn tacirlər çox böyük qazanc əldə edirlər… Şəhər çoxlu dadlı meyvəsi olan gözəl bağlarla əhatə olunmuşdur. Marko Polo
• Tərəkəmə öz obasını Bağdaddan böyük bilər. Azərbaycan atalar sözləri/T

Y

• Yanlış Bağdaddan dönər. Azərbaycan atalar sözləri/Y
• Yanlış hesab Bağdaddan qayıdar. Azərbaycan atalar sözləri/Y