İnanc
| A | B | C | Ç | D | E | Ə | F | G | H | X | İ | J | K | Q | L | M | N | O | Ö | P | R | S | Ş | T | U | Ü | V | Y | Z |
A
[redaktə]- Allahın insan üçün hər şeyi edəcəyinə inam, insanın özü üçün hər şeyi edə biləcəyi inancı qədər əsassızdır. Bu da iman çatışmazlığına əsaslanır. Biz öyrənməliyik ki, heç bir şey etmədiyimiz halda hər şeyi Allahdan gözləmək iman deyil, xurafatdır. Martin Lüter Kinq
B
[redaktə]- Belə fikir var ki, xristian dininə bağlı olmasaq, hamımız üçün pis olar. Mənə elə gəlir ki, buna sadiq qalan insanlar çox pis insanlar olublar. Siz bu maraqlı həqiqəti görürsünüz ki, hər hansı bir dövrdə din nə qədər güclü və doqmatik inanc nə qədər dərin olsa, qəddarlıq da bir o qədər çox olmuş, vəziyyət də bir o qədər pis olmuşdur. İnsanlar həqiqətən xristian dininə bütün tamlığı ilə inandıqları zaman, bütün işgəncələri ilə birlikdə inkvizisiya var idi; cadugər kimi yandırılan milyonlarla bədbəxt qadın var idi; din adı altında hər cür insana qarşı hər cür qəddarlıq edilirdi. Siz dünyaya nəzər saldıqda görürsünüz ki, insani hisslərdə hər bir irəliləyiş, cinayət qanununda hər bir təkmilləşmə, müharibənin azaldılması istiqamətində atılan hər addım, rəngli irqlərə qarşı daha yaxşı rəftar istiqamətində atılan hər addım və ya köləliyin yumşaldılması, dünyada mövcud olan mənəvi tərəqqi, dünyanın mütəşəkkil kilsələri tərəfindən davamlı olaraq qarşı çıxdı. Mən tamamilə qəsdən deyirəm ki, öz kilsələrində təşkil olunmuş xristian dini dünyada mənəvi tərəqqinin əsas düşməni olub və indi də belədir. Bir fakt götür. Bu, xoşagəlməz fakt deyil, lakin kilsələr insanı xoşagəlməz faktları qeyd etməyə məcbur edir. Fərz edək ki, bu gün yaşadığımız dünyada təcrübəsiz bir qız sifilisli kişi ilə evlidir; bu halda Katolik Kilsəsi deyir: "Bu, ayrılmaz bir müqəddəslikdir. Bekarlığa dözməli və ya birlikdə qalmalısınız. Birlikdə qalsanız, sifilitik uşaqların doğulmasının qarşısını almaq üçün kontraseptivlərdən istifadə etməməlisiniz." Bu yalnız bir nümunədir. Hazırda kilsənin əxlaq adlandırmaq üçün seçdiyi şeydə israrla hər cür insanlara layiq olmayan və lazımsız əzablar verməsinin bir çox yolu var. Bildiyimiz kimi, o, böyük ölçüdə dünyada əzab-əziyyəti azaldan bütün istiqamətlərdə hələ də irəliləyiş və təkmilləşmənin əleyhdarıdır, çünki o, əxlaq kimi müəyyən dar davranış qaydalarını qeyd etməyi seçmişdir. insan xoşbəxtliyi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur; və siz deyəndə ki, bu və ya digər şeylər etmək lazımdır, çünki bu, insan xoşbəxtliyinə səbəb olacaq, bunun heç bir əlaqəsi olmadığını düşünürlər. "İnsan xoşbəxtliyinin əxlaqla nə əlaqəsi var? Əxlaqın məqsədi insanları xoşbəxt etmək deyil". Bertran Rassel
- Bəşər övladının əzəli ənənəsi olan hər bir fərdi şahiddən daha möhtərəm və daha mötəbər hakimiyyət haqqında nə deyək? Atalarımızın zəhməti və mübarizəsi nəticəsində inanc və təsəvvürlər mühiti formalaşıb ki, bu da bizə həyatımızın müxtəlif və mürəkkəb şəraitlərində nəfəs almağa imkan verir. O, ətrafımızda və içimizdədir; biz onun təmin etdiyi düşüncə formaları və proseslərindən başqa düşünə bilmərik. Şübhə etmək və sınaqdan keçirmək mümkündürmü və əgər mümkünsə, doğrudurmu? Cavab verməyə əsas tapacağıq ki, bu, təkcə mümkün və düzgün deyil, həm də bizim borcumuzdur; ənənənin özünün əsas məqsədinin bizə sual vermək, sınamaq və şeyləri araşdırmaq vasitələri ilə təmin etməkdir; Əgər ondan sui-istifadə etsək və onu əlavə araşdırma olmadan qəbul ediləcək kəsilmiş və qurudulmuş ifadələr toplusu kimi qəbul etsək, burada təkcə özümüzə zərər vermirik, həm də parçanın qurulmasında öz üzərimizə düşəni etməkdən imtina edirik. Bizim əməllərimiz övladlarımıza miras qalacaq, biz özümüzü və irqimizi insan nəslindən ayırmağa çalışırıq. Uilyam Kinqdon Klifford
- Bilirsinizmi insanlar nə üçün ölür?… -Tənbəllikdən, inancsızlıqdan və həyatda yaşamağın dəyərini bilmədiklərindən. Bernard Şou
- Bir inanc yalnızca elə zehnin sahibləndiyi bir fikir deyil, o, zehnə sahiblənən bir fikirdir. Robert Bolton
Ç
[redaktə]- Çoxu elə öz yatağındaca ölüb. Heç kəs öz ömründən artığını yaşamayıb. Hətta savadlı adamlar, çox oxuyanlar – qaradərili həkimlər, müəllimlər, qəzetçilər, biznesmenlər – belə çox çətin bir məsələ qarşısında aciz qalıblar. Belələri ağılları ilə işləyib irəli getməklə yanaşı, bir də öz irqlərinin qayğısına qalmağa məcbur olublar və bəzən bu yerdə ağıl da aciz qalıb. Ağ adamlar elə güman edir ki, savadından asılı olmayaraq bütün qaradərililərin içində dərin cəngəllik var. Onlar keçilməz çaylara hökm edir, budaqdan budağa tullanaraq meymun səsi çıxarır, zəhərli ilanlarla yatıb dururlar. Qaradərililərin qana bulaşmış dişləri isə ağ adamların qanına susayır. Onlar haradasa düz fikirləşirlər. Qaralar ağ adamları zəncilərin mülayim, xoşrəftar, ağıllı, eşqli adamlar olduğuna inandırmaq istədikcə, zəncilərin bir çox inanclarının daha saf duyulara bağlı olduğunu sübut etməyə çalışdıqca, həmin cəngəlliklər daha sıx və keçilməz olur. Amma bir həqiqət var, axı bu cəngəllikləri qaralar öz əvvəlki vətənlərindən, başqa dünyadan götürüb gətirməyiblər. Xeyir, bu cəngəllilkləri onlar üçün ağlar yaradıb. Və beləcə yayılıb, dərinlşəib, qalınlaşıb o cəngəlliklər. Hətta onların ölümündən sonra da cəngəlliklər böyüyüb, yaşıllaşıb və bu, onlara həyat verən ağlara yetişənə qədər davam edib. Cəngəllik onların hər birini tanınmaz hala salana qədər dəyişib. Onlar qaniçən olublar, ağlasığmaz dərəcədə azğınlaşıblar – elə olmaq istəməsələr də, – və bir vaxtlar öz əlləri ilə saldıqları cəngəlliklərdən ölümünə qorxmağa başlayıblar. Sən demə budaqdan budağa tullanıb meymun səsi çıxaran canlı onların ürəyində, onların ağ və zərif dəisi altda yaşayırmış. Sən demə o qana bulaşmış dişlər də onların öz dişləriymiş… Toni Morrison
D
[redaktə]- Din — yaşadığımız duyğular dünyasının bəzi bioloji və psixoloji ehtiyaclarımıza görə daxilimizdə yaratdığımız arzular aləmi vasitəsilə nəzarət altına alınması yolunda göstərilən cəhddir. Ancaq din son məqsədinə heç vaxt çatmır. Dini təlimlərdə yarandıqları dövrlərə, insan irqinin hələ tamamilə cahil olduğu uşaqlıq günlərinə aid izlər vardır. Onun verdiyi təskinlik və təsəllilərə qəti surətdə inanmaq lazım deyil. Təcrübələrimiz bizə dünyanın uşaq bağçası olmadığını öyrədir. Dinin söykənməyə çalışdığı əxlaqi buyruqlar dindən başqa dayaqların mövcudluğunu zəruri edir. Çünki insan cəmiyyətləri bəzi əxlaq qaydaları olmadan yaşaya bilmir; itaətkarlığı dini inanc və əxlaq qaydaları ilə əlaqələndirmək təhlükəlidir. İnsanın təkamül prosesində dinin yerini müəyyənləşdirməyə çalışan şəxs görəcəkdir ki, din o qədər də qədim tarixə malik deyildir və bu tarix sivilizasiyaya yiyələnmiş fərdin uşaqlıqdan yetkinliyə keçid prosesində məruz qaldığı nevrozlara paraleldir. Ziqmund Freyd
E
[redaktə]- Elm və inanc iki ayrı şeydir. Birləşsə inqilab edə bilərsiniz. Cahid Arf
- Elmin meyvələri insanlara nə qədər asan gəlib çatsa, dini inancın tənəzzülü də bir o qədər tez baş tutacaqdır. Ziqmund Freyd
Ə
[redaktə]- Əgər siz gününüzə kofeinsiz başlayırsınızsa, həmişə şən olursunuzsa, ağrılara, nasazlıqlara məhəl qoymursunuzsa, öz problemlərinizlə insanları narahat etmirsinizsə, şikayət etmirsinizsə, hər gün eyni yeməyi yeyirsinizsə və buna görə minnətdarsınızsa, sevdiyiniz insanın sizə baxmağa vaxtı olmayanda onu başa düşürsünüzsə, sizin heç bir günahınız olmadığı halda sevdiyiniz insanın ittihamlarını qulaqardına vura bilirsinizsə, tənqidi sakit qəbul edə bilirsinizsə, kasıb dostunuzla, zəngin dostunuzla eyni cür rəftar edirsinizsə, yalandan və aldatmadan uzaq dura bilirsinizsə, stresslə dərmansız mübarizə apara bilirsinizsə, özünüzü içkisiz yaxşı hiss edirsinizsə, dərmansız yuxuya gedə bilirsinizsə, səmimi olaraq dəri rənginə, dini inanclara, cinsi oriyentasiyaya və siyasətə qarşı qərəziniz olmadığını söyləyirsinizsə, deməli siz itinizin inkişaf səviyyəsinə çatmışınız. Uinston Çörçill
H
[redaktə]- Hər bir fərd özü haqqında öz qiymətləndirməsini formalaşdırır və bu əsas təxmin onun nəyə çevrildiyini müəyyən etməyə doğru gedir. Siz inandığınızdan artıq edə bilməzsiniz. Siz inandığınızdan artıq ola bilməzsiniz. İnanc öz içinizdəki gücü stimullaşdırır. İnama iman et. İnama güvənməkdən qorxma. Norman Vinsent Pil
- Hinduizm müstəsna bir din deyil. Orada dünyanın bütün peyğəmbərlərinin ibadəti üçün yer var. Bu terminin adi mənasında missionerlik dini deyil. Şübhəsiz ki, bir çox qəbilələri öz sıralarına hopdurmuşdur, lakin bunu təkamül yolu ilə, hiss olunmaz şəkildə etmişdir. Hinduizm hər kəsə öz inancına uyğun olaraq Allaha ibadət etməyi və bu yolla bütün dinlərlə sülh içində yaşamağı söyləyir. Mahatma Qandi
İ
[redaktə]- İnanc ancaq vərdiş halına gələndə xarakter elementinə çevrilir. Vərdiş məhz inancın meylə, düşüncənin isə əmələ çevrilməsi prosesidir. Konstantin Uşinski
- İnanc, anlaşılmaz bir şeyin olduğunu anlamağa imkan verir. Anselmus
- İnanc, bizim iradəmizin qərarlarına təkan verən və varlığımızın bütün sıxılmış enerjilərini harmonik şəkildə birləşdirən o müqəddəs qabiliyyət özümüz üçün deyil, bəşəriyyət üçün bizimdir. O, uzun təcrübə və gözləmə zəhməti ilə bərqərar olmuş, azad və qorxmaz sorğu-sualın qızğın işığında dayanmış həqiqətlərdə haqlı olaraq istifadə olunur. Sonra bu, insanları bir-birinə bağlamağa, onların ümumi hərəkətlərini gücləndirməyə və istiqamətləndirməyə kömək edir. Möminin təsəllisi və şəxsi ləzzəti üçün sübuta yetirilməmiş və sorğu-sual edilməmiş ifadələrə verildikdə murdarlanır; həyatımızın düz yoluna təntənəli bir əzəmət əlavə etmək və ondan kənarda parlaq bir ilğım göstərmək və ya hətta özümüzü aldatma yolu ilə bizim növümüzün ümumi kədərlərini boğmaq onları nəinki aşağı salmağa, həm də bizi alçaltmağa imkan verir. Kim bu məsələdə öz həmvətənlərinin rəğbətini qazanarsa, öz əqidəsinin paklığını hədsiz bir təəssübkeşliyi ilə qoruyar ki, hər an nalayiq bir şeyin üstünə düşməsin və heç vaxt silinməyəcək bir ləkə tutmasın. Bəşəriyyət qarşısında bu öhdəliyi borclu olan təkcə insanların lideri, dövlət xadimi, filosof və ya şair deyil. Kənddə yavaş-yavaş, nadir cümlələr söyləyən hər bir qaba insan onun irqinə mane olan ölümcül xurafatları öldürməyə və ya yaşatmağa kömək edə bilər. Hər bir sənətkarın zəhmətkeş arvadı cəmiyyəti birləşdirəcək inancları övladlarına ötürə və ya parçalaya bilər. Heç bir ağıl sadəliyi, heç bir stansiyanın qaranlıqlığı inandığımız hər şeyi sorğulamaq kimi universal vəzifədən qaça bilməz. Düzdür, bu vəzifə ağırdır və ondan çıxan şübhə çox vaxt çox acı bir şeydir. Təhlükəsiz və güclü olduğumuzu düşündüyümüz yerdə bizi çılpaq və gücsüz qoyur. Hər şey haqqında hər şeyi bilmək, hər şəraitdə onunla necə davranacağını bilməkdir. Nə baş verməsindən asılı olmayaraq, nə edəcəyimizi dəqiq bildiyimizi düşündüyümüz zaman, yolumuzu azıb hara dönəcəyimizi bilmədiyimizdən daha çox xoşbəxt və təhlükəsiz hiss edirik. Və əgər biz özümüzü hər hansı bir şey haqqında hər şeyi bildiyimizi və ona uyğun olanı edə biləcəyimizi güman etmişiksə, təbii olaraq, həqiqətən də cahil və gücsüz olduğumuzu, əvvəldən yenidən başlamaq məcburiyyətində olduğumuzu tapmaqdan xoşlanmırıq və şeyin nə olduğunu və onunla necə məşğul olmaq lazım olduğunu öyrənməyə çalışın - əgər həqiqətən bu barədə bir şey öyrənmək olarsa. İnsanları iman etməyə həvəsləndirən, şübhə etməkdən qorxan, bilik duyğusu ilə bağlı güc hissidir. Uilyam Kinqdon Klifford
- İnanc budur — paradoksla yaşamaq. Morris Vest
- İnanc fikir və bilik arasında vasitəçidir. İmmanuel Kant
- İnanc görmədiyimizə inanmaqdır. Bunun mükafatı da inandığımızı görməkdir. Avreli Avqustin
- İnanc, görünməyənə inanmaqdır, görünməyənə inansanız başqalarının görmədiklərini görərsiniz. Əhməd Şərif İzgörən
- İnanc həyatın gücüdür. Yohann Volfqanq Göte
- İnanc insanın yaranmasının bir şərtidir. Erix Fromm
- İnanc sisteminiz necə böyüdüyünüzlə bağlıdır. Orta Qərbdə və nisbətən mühafizəkar ailədə böyüdüyüm üçün fikirlərim mənim tərbiyəm, xristian inancım tərəfindən formalaşıb. Aoran Şok
- "İnanc" sözü mənim üçün çətin bir şeydir. inanmıram. Müəyyən bir fərziyyə üçün səbəbim olmalıdır. Ya mən bir şeyi bilirəm, sonra da bilirəm — buna inanmağa ehtiyac yoxdur. Karl Qustav Yunq
- İnanc vicdan məsələsidir və burada hər kəs azad və toxunulmazdır. İlya Çavçavadze
- İnanca yer vermək üçün məlumatı bir kənara qoydum. İmmanuel Kant
- İnanclarınız düşüncələrinizə, düşüncələriniz sözlərinizə, sözləriniz hərəkətlərinizə, hərəkətləriniz vərdişlərinizə, vərdişləriniz dəyərlərinizə, dəyərləriniz taleyinizə çevrilir. Gələcək sizin bu gün nə etdiyinizdən asılıdır. Mahatma Qandi
- İnsan inancı nisbətində gənc, şübhəsi nisbətində də qocadır. Artur Makdonell
- İnsan, sevgi və inanc kimi böyük bir qüvvətdən məhrum başlama nöqtəsində irəlləyir və məqsədə doğru gedirsə bu başa düşüləcək bir şey deyil. Albert Payk
M
[redaktə]- Məntiqli düşüncə anlayışından bir qaydanın yaradılmasına doğru atılan hər addımda inanca gərək vardır. Erix Fromm
N
[redaktə]- Nəzərə almaq çox ciddi bir məsələdir ki, təkcə yerin özü və gördüyümüz Təbiətin bütün o gözəl siması deyil, həm də onun üzərindəki canlılar, bütün insanların şüuruı, cəmiyyət ideyaları üzərində formalaşmışdır. Bu inancda olan bizlər sadəcə olaraq həqiqətlə üzləşməli və ondan ən yaxşı şəkildə istifadə etməliyik və düşünürəm ki, bunda bizə orta əsrlərdə tərəqqi yolunda öz irqinin möhtəşəm nailiyyətlərinə layiqli tac olan yəhudi filosofu Benedikt Spinozanın sözləri kömək edir. O dedi: "Azad insan ölüm qədər heç bir şey haqqqında düşünmür və əslində onun düşüncəsi ölüm haqqında deyil, həyat haqqındadır". Mənə elə gəlir ki, bizim marağımız keçmişlə o qədər bağlıdır ki, indiki hərəkətlərimizə rəhbərlik etməyə və bizdən əvvəl keçmiş atalara və bizimlə olan qardaşlara mömin sədaqətimizi gücləndirməyə xidmət edə bilər. Və bizim marağımız o qədər gələcəyə bağlıdır ki, ümid edə bilərik ki, indiki yaxşı hərəkətlərimiz nəzərəçarpacaq dərəcədə təsirlənəcək. Bundan əlavə, mənə elə gəlir ki, biz bilmirik və buna əhəmiyyət verməməliyik. Deyəsən, “Gəlin yeyək, içək, sabah öləcəyik?” deyirəm? Ondan uzaq; Əksinə, deyirəm ki, “gəlin əl-ələ tutub kömək edək, çünki bu gün bir yerdəyik”. Uilyam Kinqdon Klifford
P
[redaktə]- Pis bir hərəkət, sonradan nə olursa olsun, həmişə edildiyi anda pisdir. Hər dəfə nalayiq səbəblərə görə özümüzə inanmağa icazə verəndə biz özümüzə hakim olmaq, şübhə etmək, məhkəmə və ədalətli dəlilləri ölçmək gücümüzü zəiflədirik. Biz hamımız yalançı inancların və onların gətirib çıxardığı ölümcül yanlış hərəkətlərin saxlanmasından və dəstəklənməsindən kifayət qədər əziyyət çəkirik və belə bir inancın qəbulu zamanı yaranan pislik böyük və genişdir. Lakin inamlı xarakter qorunub dəstəklənəndə, nalayiq səbəblərə görə inanmaq vərdişi aşılananda və daimi hala salındıqda daha böyük və daha geniş bir pislik yaranır. Əgər mən hər hansı bir şəxsdən pul oğurlamışamsa, sadəcə mülkiyyətin ötürülməsinin heç bir zərəri ola bilməz; itkini hiss etməyə bilər və ya puldan pis istifadə etməsinə mane ola bilər. Amma insana qarşı bu böyük səhvi etməkdən çəkinə bilmərəm ki, özümü vicdansız edirəm. Cəmiyyəti incidən onun əmlakını itirməsi deyil, oğru yuvasına çevrilməsidir, çünki o, cəmiyyət olmaqdan çıxmalıdır. Buna görə də pislik etməməliyik ki, yaxşılıq gəlsin; çünki nə olursa olsun, bu böyük bəla gəldi ki, biz pislik etdik və bununla pisləşdik. Eyni şəkildə, əgər mən kifayət qədər sübuta əsaslanmayan bir şeyə inanmağa icazə versəm, sırf inancın heç bir böyük zərəri ola bilməz; bu, hər şeydən sonra doğru ola bilər və ya bunu zahiri hərəkətlərdə nümayiş etdirməyə heç vaxt imkanım yoxdur. Amma insana qarşı bu böyük səhvi etməkdən çəkinə bilmirəm ki, özümü inandırıram. Cəmiyyət üçün təhlükə təkcə onun yanlış şeylərə inanması deyil, baxmayaraq ki, bu kifayət qədər böyükdür; ancaq inamsızlığa çevrilsin və hər şeyi sınamaq və onları araşdırmaq vərdişini itirsin; çünki o zaman yenidən vəhşiliyə qərq olmalıdır. Uilyam Kinqdon Klifford
R
[redaktə]- Ruhun böyüklüyü dərinliyi ilə deyil, inancındakı qətilik və həqiqətlə ölçülür. Epiktet
S
[redaktə]- Sevgi bir inanc davranışıdır, İnancı az olanın sevgisi də azdır. Erix Fromm
- Sevmə sənətinin tətbiq oluna bilməsi, inancın da tətbiq olunmasını gətirər. Erix Fromm
- Sevmək özünü qarşılıqsız olaraq həsr etmək, sevgimizin sevilən adamda da sevgi meydana gətirəcəyi ümidini daşımaq deməkdir. Sevgi bir inanc hərəkətidir. İnancı az olanın sevgisi də azdır. Erix Fromm
- Sən ona inanc deyirsən, biz qorxu deyirik. Henrik İbsen
- Sualın bir tərəfində güclü əqidəsi olan, hətta bir tərəfində əqidə tutmaq istəyən heç bir insan, həqiqətən şübhə və qərəzsizmiş kimi, onu elə bir ədalət və tamlıqla araşdıra bilməz; belə ki, ədalətli araşdırmaya əsaslanmayan bir inancın mövcudluğu insanı bu zəruri vəzifəni yerinə yetirməyə yaraşmaz. Eləcə də, o, həqiqətən də, ona sahib olanın əməllərinə heç bir təsir göstərməyən bir inanc deyil. Onu bir işə sövq edən şeyə həqiqətən iman gətirən şəxs, əmələ şəhvətlə baxıb, onu artıq qəlbində etmiş olur. Əgər açıq əməllərdə bir əqidə dərhal həyata keçirilməzsə, o, gələcək üçün hidayət üçün saxlanılır. O, bütün həyatımızın hər anında duyğu və hərəkət arasında əlaqə olan inanclar məcmusunun bir hissəsini təşkil edir və o qədər təşkil edilmiş və birləşdirilmişdir ki, onun heç bir hissəsi qalan hissələrdən təcrid edilə bilməz, lakin hər yeni əlavə bütövün strukturunu dəyişdirir. Heç bir həqiqi inanc, nə qədər kiçik və parçalanmış görünsə də, əsla əhəmiyyətsiz deyildir. O, bizi onun bənzərini daha çox almağa hazırlayır, əvvəllər ona bənzəyənləri təsdiqləyir və digərlərini zəiflədir və beləliklə, yavaş-yavaş bizim daxili düşüncələrimizə gizli bir qatar qoyur ki, bu da nə vaxtsa açıq-aşkar fəaliyyətə çevrilə bilər və xarakterimizdə əbədi olaraq öz möhürünü buraxa bilər. Uilyam Kinqdon Klifford
Ş
[redaktə]- Şübhə günah kimi. — Xristianlıq dairəni bağlamaq üçün əlindən gələni etdi və hətta şübhəni günah elan etdi. İnsan heç bir səbəb olmadan, bir möcüzə ilə inandırılmalı və bundan sonra ən parlaq və ən qeyri-müəyyən elementlərdə olduğu kimi orada üzməlidir: hətta quruya bir baxış belə, hətta başqa bir şey üçün mövcud olduğu düşüncəsi belə. Üzgüçülük kimi, suda-quruda yaşayan təbiətimizin ən kiçik təkanları belə günahdır! Diqqət yetirin ki, bütün bunlar inancın təməli və onun mənşəyinə dair bütün təfəkkürün də eyni şəkildə günah olduğunu istisna edir. İstənilən şey korluq və məstlikdir və ağlın boğulduğu dalğalar üzərində əbədi nəğmədir. Fridrix Nitsşe