Mahatma Qandi

Vikisitat saytından
Mahatma Qandi
Tam adı Mohandas Karamçand "Mahatma" Qandi
Doğum tarixi 2 oktyabr 1869
Doğum yeri Porbandar, Qucarat, Hindistan
Vəfat tarixi 30 yanvar 1948
Vəfat yeri Yeni Dehli, Hindistan
Dəfn yeri Rac Qat
Vikipediya məqaləsi

Mohandas Karamçand "Mahatma" Qandi (02.10.1869- 30.01.1948) - Hindistan Azadlıq Hərəkatının siyasi və ruhani lideri.



A B C Ç D E Ə F G H X  İ   J  K Q L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z


A[redaktə]

B[redaktə]

Zəif insanlar heç vaxt bağışlaya bilməz. Bağışlamaq güclülərin xüsusiyyətidir.
  • Bağışlamaq, cəzalandırmaqdan daha cəsarətli bir addımdır. Zəif bağışlaya bilməz. Bağışlamaq güclüyə xas olan xüsusiyyətdir.
  • Başqalarını xoşbəxt etmək üçün öz səadətini qurban verən adam xoşbəxtdir.
  • Başqalarının düzgün düşünmədiyini, bizim isə düzgün düşündüyümüzı, bizim fikirlərimzdən fərqli fikirlərə malik insanların vətənin düşmənləri olmasını təsdiq etmək pis vərdişdir.
  • Bəşəriyyət zorakılıqdan yalnız zorakılıqla qurtula bilər.
  • Bir insan başqasının qayğısını çəkmədiyi kimi, bir millət də nəcib və böyük olsa belə digər millətlərin hökmranlığı altında yaşamağı sevmir.
  • Bir insan etdiklərinin cəmidir.
  • Birincisi: Sənə fikir vermirlər, sonra sənə əl çalırlar, sonra səninlə savaşırlar, axırda isə sən qalib çıxırsan.
  • Birinə haqsızlıq edib 100 adamı ətrafına yığmaqdansa, ədalətli olub tək qalmaq daha yaxşıdır.
  • Biz danışırıq, eyni vaxtda dinləyirik. Biz dinləyirik, amma bu susmaq üçün deyil.
  • Biz doğrudan da bütün dünyada sülh istəyiriksə, uşaqlardan başlamalıyıq.
  • Biz özümüz dünyada görmək istədiyimiz dəyişikliklər olmalıyıq.
  • Biz özümüzü başqalarının bizi gördüyü kimi görə bilməyə çalışmalıyıq.
  • Bizi bunlar yox edə bilər: ölkəsiz siyasət; vicdanı üstələyən əyləncə; əziyyətsiz var-dövlət; intellektual, ancaq xaraktersiz “insan”lar; əxlaqi cəhətdən kasıb biznes; insan sevgisini alt plana itələmiş bilik; fədakarlığı zəif din anlayışı.
  • Bizi məhv edən prinsipsiz siyasət, vicdansız həzz, işsiz zənginlik, xaraktersiz bilik, əxlaqsız ticarət, insanlıqdan uzaq elm və qurbansız duadır.
  • Bizim ən böyük xəstəliyimiz axmaqlığımızdır.
  • Bizim ən böyük xəstəliyimiz eqoizmimizdir.
  • Bizim üçün ən böyük qələbə uğur qazanacağımızı rəqiblərimizə hiss etdirməkdir.
  • Böyüklüyümüz dünyanı yenidən qurmaq ( bu, atom əsrinin əfsanəsidir) imkanı ilə yox, özümüzü dəyişmək imkanı ilə bağlıdır.
  • Britaniya öz rifahına nail olmaq üçün planetin yarısının resurslarından istifadə etmişdir. Hindistanın eyni səviyyəli rifaha çatması üçün nə qədər planet lazımdır?
  • Bu çağa lazım olan ortaq bir din deyil, müxtəlif dinlərə mənsub insanlar arasındakı qarşılıqlı sevgi və tolerantlıqdır.
  • Bu dünyada Hinduizm vasitəsilə işıq, sevinc və sülh tapmaqdan başqa arzum yoxdur.
  • Bu dünyada o qədər ac yaşayan insan var ki, Tanrı onlara bir parça çörək simasında görünür.
  • Bu mənim üçün həmişə sirr olaraq qalıb: özü kimilərini alçaldan insan özünə necə hörmət edə bilər?
  • Bunu istəyən öz daxili səsinə qulaq asa bilər. O hər birimizin daxilində var.
  • Bütün bəşəriyyət bölünməz və ayrılmaz bir ailədir və hər birimiz başqalarının hərəkətlərinə görə məsuliyyət daşıyırıq.
  • Bütün cinayətlərin arxasında pul durur.

C[redaktə]

  • Cəmiyyyət həyatı üçün fərdi azadlıq və müstəqillik şərtdir.
  • Cəsarət - başqa nəcib sifətləri inkişaf etdirmək üçün zəruridir.
  • Cinsi əlaqənin müstəqil, yuxu, qida kimi zəruri funksiya hesab edilməsi ən böyük cəhalətdir.

Ç[redaktə]

  • Çatlağı düzəltməyə nə qədər çalışsan da, o, çatlaq olaraq qalır.
  • Çirkli niyyətlərlə dolu ruhu oruc tutmaqla təmizləmək olmaz.
  • Çox danışmaq insanın zəifliyinin əlamətidir.
  • Çox şəhid verən və çox fədakarlıq göstərən bir ölkə istədiyi səviyyəyə də çata bilər.

D[redaktə]

  • Dediklərinizə diqqət edin, – fikrə çevrilər. Fikirlərinizə diqqət edin, - hisslərə çevrilər. Hisslərinizə diqqət edin, – davranışlarınıza çevrilər. Davranışınıza diqqət edin, – vərdişə çevrilər. Vərdişlərinizə diqqət edin, – dəyərlərinizə çevrilər. Dəyərlərinizə diqqət edin, – xarakterinizə çevrilər. Xarakterinizə diqqət edin, – taleyinizə çevrilər.
  • Dərin inamla deyilən “Yox” sözü sevindirmək, yaxud problemdən uzaq olmaq üçün deyilən “Bəli” sözündən daha yaxşıdır.
  • Digər nəcib keyfiyyətləri inkişaf etdirmək üçün cəsarət tələb olunur. Cəsarət olmadan həqiqəti axtarmaq və ya sevgini saxlamaq mümkün deyil.
  • Dilinə nəzarət etməyi bacarmayan insanda həqiqət axtarma.
  • Dinlər eyni nöqtədə birləşən fərqli yollardır. Eyni məqsədə doğru gediriksə, yolları ayırmağın nə əhəmiyyəti var ki?!
  • Dinsiz həyat prinsipsiz həyatdır. Prinsipsiz həyat isə avarsız qayıq kimidir.
  • Dodaqlarla dua etməkdənsə, ürəklə dua etmək daha yaxşıdır
  • Dua- sabahın açarı, dünənin qapı cəftəsidir.
  • Duada ürəksiz sözlərə malik olmaqdansa, sözsüz ürəyə malik olmaq daha yaxşıdır.
  • Dünyada elə insanlar var ki, Allah onlara çörək şəklində görünə bilməz.
  • Dünyada görmək istədiyiniz dəyişikliyi özünüz edin.
  • Dünya hər hansı bir insanın ehtiyaclarını təmin etmək üçün kifayət qədər böyük, lakin insan acgözlüyünü təmin etmək üçün isə çox kiçikdir.
  • Dürüst fərqlər çox vaxt tərəqqinin sağlam əlamətidir.
  • Dürüstlük sərvət toplamaqla bir araya sığmaz.
  • Düşüncəyə qıfıl vurmaq, beyinə qıfıl vurmaq kimidir. Bu isə küləyin qarşısını kəsməkdən də çətindir.
  • Düşünürəm ki, Hinduizmin əbədi, hər şeyi əhatə edən və bütün vəziyyətlərə uyğunlaşa biləcək qədər çevik olduğunu söylədikdə düzgün başa düşdüm.
  • Düzgün, təmiz və şərəfli olmaq üçün pula ehtiyacımız yoxdur.

E[redaktə]

  • Ehtiyac olmadan yeyilən hər şey kasıbın qarnından oğurlanır.
  • Eqoizmin gözü pərdəlidir.
  • Elə yaşa ki, sanki sabah öləcəksən; elə oxu ki, sanki əbədi yaşayacaqsan.
  • Evlilik cismani həzz üçün deyil, nəslin davamı üçün vacibdir.

Ə[redaktə]

  • Əgər başladığın iş mənəvi cəhətdən sağlamdırsa, bu işi atmaq olmaz.
  • Əgər biz dünyada həqiqi sülhə nail olmaq istəyiriksə, o zaman uşaqlardan başlamaq lazımdır.
  • Əgər dünyanın dəyişməyini istəyirsənsə, özün bu dəyişiklik ol.
  • Əgər həqiqətən eşidən qulaqlara sahib isək, Tanrı bizə öz dilimizdə səslənər.
  • Əgər rəqibinlə üz-üzə gələrsənsə, ona sevgi ilə qalib gəl.
  • Əgər səhv etmək azadlğa daxil deyilsə, o azadlığın heç bir qiyməti yoxdur.
  • Əgər ürəyimizdə qəddarlıq varsa, o zaman öz gücsüzlüyümüzü qeyr-zorakılıq örtüyü ilə örtməyə çalışmaqdansa, qəddar olmaq daha yaxşıdır.
  • Əgər yumor hissim olmasaydı, çoxdan intihar edərdim.
  • Ədalətsiz rejimi, ədalətlə yıxın. Alqışlar önünə qansız əllə çıxın.
  • Ədalətsizliyə düşüb bütün insanların sənin arxanca gəlmələrindənsə, ədalətli davranıb tək-tənha qalmağın yaxşıdır.
  • Əməksiz qızıl ilə gümüş - sadəcə daşlar.
  • Əsas insandır.Texnika insanı əvəz edə bilməz.
  • Ətrafda dəyişmək istədiyini özündə dəyiş.
  • Əvvəl veclərinə almazlar, sonra lağa qoyarlar, sonra qısqanarlar və ən sonda məğlub olarlar.
  • Əvvəlcə onlar səni görmürlər, sonra sənə gülürlər, sonra səninlə mübarizə aparırlar və sonda sən qalib gəlirsən.

F[redaktə]

  • Faydalı və faydasız, yaxşı və pis birlikdə inkişaf edir və insan özü üçün seçim etməyi bacarmalıdır.

G[redaktə]

  • Gələcəkdə görmək istədiyimiz dəyişiklər özümüz olmalıyıq.
  • "Gözə göz, dişə diş" düşüncəsi bütün dünyanı kor edəcək.
  • Güc, bədəndəki əzələlərin sayında yox, qorxunun olmamasındadır.
  • Güc fiziki vəziyyətdən yox, boyun əyməyən iradədən gəlir.
  • Günaha nifrət edin, günahkarı sevin.

H[redaktə]

Həqiqət tək qalacaq, qalan hər şey zamanın axınından əvvəl süpürüləcək. Hamı məni tərk etsə belə, həqiqətə şəhadət verməyə davam etməliyəm. Mənim səsim bu gün səhrada səs ola bilər, amma bütün digər səslər susanda eşidiləcək, əgər Həqiqətin səsidirsə.
Həmişə xəyallarınıza inanın, çünki inanmasanız, hələ də ümidiniz olacaq.
  • Haqsızlıqla insanları arxanca getməyə məcbur etməkdənsə, ədalətli olub tək qalmaq daha yaxşıdır.
  • Hamının mənim etdiklərimi edə biləcəklərinə zərrə qədər də şübhə etmirəm. Yetər ki onlar da eyni cəhdi göstərib, eyni ümidə sahib olsunlar.
  • Hansı maneə var ki, sevgi aşmasın?
  • Harada iradə yoxdursa, sevgi də yoxdur.
  • Heç kimə çirkli ayaqlarıyla, beynimdə gəzmə fürsəti vermərəm.
  • Hədəfi tap, resurslar tapılacaq.
  • ... Həqiqət almaz kimi möhkəm, çiçək kimi zərifdir.
  • Həqiqət, bir daş qədər sərt, bir qönçə qədər də yumşaqdır.
  • Həqiqət heç vaxt ədalətli bir işə zərər verməz.
  • Həqiqət tək qalacaq, qalan hər şey zamanın axınından əvvəl süpürüləcək. Hamı məni tərk etsə belə, həqiqətə şəhadət verməyə davam etməliyəm. Mənim səsim bu gün səhrada səs ola bilər, amma bütün digər səslər susanda eşidiləcək, əgər Həqiqətin səsidirsə.
  • Həqiqət uğrunda yaşamağı özlərinə qayə edənlər ölümdən çəkinməməlidirlər.
  • Həqiqətən yatmış adamı oyatmaq olar. Vay o gündən, insan özünü yatmış kimi göstərə, iki dünya bir ola, xeyri yoxdur.
  • Həqiqi gözəllik qəlbin saflığındadır.
  • Həmişə xəyallarınıza inanın, çünki inanmasanız, hələ də ümidiniz olacaq.
  • Hər səhər oyananda özümə belə bir söz verirəm: Dünyada vicdanımdan başqa heç kimdən qorxmayacağam. Heç kimin haqsızlığına boyun əyməyəcəyəm. Ədalətsizliyi ədalətlə yıxacağam və bütün varlığımla onun müqavimətinə cavab verəcəyəm.
  • ... həyat yoldaşı qul yox, sevinci, kədəri əri ilə bölüşən yoldaş, köməkçidir. Onun da əri kimi öz yolu ilə getmək hüququ vardır.
  • Həyatda büdrəməyən insan yoxdur, lakin qəhrəmanlıq odur ki, büdrəyəndə yıxılmayasan.
  • Həyatda nə edirsənsə et, bu əhəmiyyətsiz bir şey olacaq. Amma bunu etməyin çox vacibdir.
  • Hinduizm canlı orqanizmdir. Kökündə bir və bölünməz, saysız-hesabsız budaqları olan geniş bir ağaca çevrildi. Bilik hüdudsuzdur və həqiqətin tətbiqi də belədir. Hər gün Atmanın (ruhun) gücü haqqında biliklərimizə əlavə edirik və bunu etməyə davam edəcəyik.
  • Hinduizm dinə, ruha və ruha aid şeylərdə ecazkar kəşflər etdi. Bu böyük və gözəl kəşflərə gözümüz yoxdur. Qərb elminin əldə etdiyi maddi tərəqqi bizi heyrətə gətirir. Qədim Hindistan sağ qalmışdır, çünki hinduizm maddi deyil, mənəvi xətt üzrə inkişaf etmişdir.
  • Hinduizm həqiqətin ardınca amansız bir axtarışdır və əgər bu gün ölümcül, hərəkətsiz, böyüməyə cavabsız olubsa, bunun səbəbi yorulmağımızdır. Yorğunluq sona çatan kimi hinduizm dünyaya bəlkə də əvvəllər heç vaxt məlum olmayan bir parıltı ilə yayılacaq.
  • Hinduizm Həqiqətin sonsuz axtarışıdır. “Həqiqət Allahdır” və əgər bu gün [Həqiqət] cansıxıcı, fəaliyyətsiz, böyüməyə davamlı olubsa, bu, bizim yorulduğumuz üçün; lakin zəhmət bitən kimi hinduizm dünyaya bəlkə də heç vaxt məlum olmayan bir əzəmətlə yayılacaq.
  • Hinduizm Qanq çayına bənzəyir, mənşəyində təmiz və ləkəsizdir, lakin yolda olan çirkləri öz axınına aparır. Hətta Qanq çayı kimi, tam effekti ilə də faydalıdır. Hər vilayətdə əyalət şəklini alır, amma daxili mahiyyəti hər yerdə saxlanılır.
  • Hinduizm müstəsna bir din deyil. Orada dünyanın bütün peyğəmbərlərinin ibadəti üçün yer var. Bu terminin adi mənasında missionerlik dini deyil. Şübhəsiz ki, bir çox qəbilələri öz sıralarına hopdurmuşdur, lakin bunu təkamül yolu ilə, hiss olunmaz şəkildə etmişdir. Hinduizm hər kəsə öz inancına uyğun olaraq Allaha ibadət etməyi və bu yolla bütün dinlərlə sülh içində yaşamağı söyləyir.
  • Hinduizm Təbiət qanunlarına tabe olaraq böyüməyə və çürüməyə məruz qalan canlı bir orqanizmdir. Bir və kökündə bölünməz, saysız-hesabsız budaqları olan geniş bir ağaca çevrildi. Mövsümün dəyişməsi ona təsir edir. Onun payızı və yayı, qışı və yazısı var. O, ayələrə əsaslanır və deyil. Səlahiyyətini bir kitabdan götürmür. Zorakılıq Hinduizmdə ən yüksək ifadə və tətbiq tapmışdır.
  • Hinduizm təkcə bütün bəşəriyyətin deyil, bütün canlıların qardaşlığında israr edir.
  • Hinduizmin əsas dəyəri bütün həyatın (təkcə insanlar deyil, hər bir həssas məxluq) bir olduğuna, yəni bütün həyatın Allah, Tanrı və ya Parameşvara adlanan vahid universal mənbədən qaynaqlandığına dair faktiki inancdadır.

X[redaktə]

  • Xalqın böyüklüyünü və mənəvi tərəqqisini bu xalqın heyvanlarla necə davranması ilə ölçmək olar.
  • Xəstəliyimiz axmaqlığımızdır.

İ[redaktə]

K[redaktə]

  • Keçən bir dəqiqə geri qaytarıla bilməz. Bunu bilə-bilə bu qədər saatları necə boş yerə sərf edə bilərik?

Q[redaktə]

  • Qadın kişinin əsiri deyil; can yoldaşı, dəstəyi, talelərinin və sevinclərinin tam mənada ortağıdır.
  • Qadını zəif cins adlandırmaq böhtandır; kişinin qadına qarşı haqsızlığıdır. Əgər güc dedikdə kobud güc nəzərdə tutulursa, deməli, qadın kişidən daha az qəddardır. Əgər güc dedikdə mənəvi güc nəzərdə tutulursa, qadın kişidən ölçüyəgəlməz dərəcədə üstündür. O, daha böyük intuisiyaya malik deyilmi, daha çox fədakar deyilmi, daha böyük dözümlülük gücü, daha böyük cəsarət deyilmi? Onsuz insan ola bilməzdi. Zorakılıq bizim varlığımızın qanunudursa, gələcək qadınladır. Ürəyə qadından daha təsirli kim müraciət edə bilər?
  • Qəzet böyük gücdür, lakin heç nə ilə məhdudlaşmayan su sahilləri basdığı və əkinləri məhv etdiyi kimi, nəzarətsiz jurnalist qələmi də dağıtmağa xidmət edir. Əgər nəzarət kənardan gəlirsə, o, nəzarətin olmamasından daha məhvedici olur. Nəzarət yalnız içəridən gəldiyi zaman fayda verir.
  • Qorxaq heç vaxt əxlaqlı hesab edilə bilməz. Cəsarət, mərdlik, başqa nəcib keyfiyyətləri inkişaf etdirmək üçün hökmən zəruridir.
  • Qorxaq sevgi göstərməyə qadir deyil, bu, cəsurlara xas olan xüsusiyyətdir.

M[redaktə]

Mahabharatanın ilahi müəllifinin böyük yaradıcılığı haqqında dedikləri eyni dərəcədə hinduizm üçün də doğrudur. Hər hansı digər dində olan hər hansı bir maddə həmişə Hinduizmdə tapıla bilər və orada olmayan şey əsassız və ya lazımsızdır.
Mənim üçün müxtəlif dinlər eyni bağın gözəl çiçəkləridir, ya da eyni əzəmətli ağacın budaqlarıdır.
  • Mahabharatanın ilahi müəllifinin böyük yaradıcılığı haqqında dedikləri eyni dərəcədə hinduizm üçün də doğrudur. Hər hansı digər dində olan hər hansı bir maddə həmişə Hinduizmdə tapıla bilər və orada olmayan şey əsassız və ya lazımsızdır.
  • Mahatma Qandinin ölümündən sonra danışmağa heç kim yoxdur.
  • Mahatmaların bədbəxtlikləri yalnız mahatmalara məlumdur.
  • Mən acı təcrübə ilə qəzəbimi qorumaq üçün ən yüksək dərsi öyrəndim və qorunan istilik enerjiyə çevrildiyi kimi, idarə olunan qəzəbimiz də dünyanı hərəkətə gətirə biləcək gücə çevrilə bilər.
  • Mən divarlara, arakəsmələrə dözə bilmirəm. Bütün yeri əhatə edən səma, maneə görməyən külək, sahilləri yuyan okean - budur ideal.
  • Mən dünyanın bütün böyük dinlərinin əsas həqiqətinə inanıram.
  • Mən heç vaxt başa düşə bilməmişəm ki, kimsə öz yaşıdlarının alçaldıldığını görəndə necə fəxr edə bilər.
  • Mən həyatım boyu tənqidçi dostlarımın nəzakətli və dostcasına tənqidindən pərəstişkarlarım tənqidindən daha çox fayda götürmüşəm.
  • Mən Hindistana bağlıyam və hər şey üçün ona borcluyam... Hindistana olan duyğularımı həyat yoldaşıma olan hisslərimlə bərabərləşdirib aydın ifadə edə bilmirəm. Dünyada heç bir qadın məni onun kimi həyəcanlandırmır. Ona görə yox ki, o mükəmməldir. Deyə bilərəm ki, onun qüsurları hətta mən gördüyümdən də çoxdur. Amma burada bir qırılmazlıq, bağlılıq hissi var. Bu hiss bütün səhvləri və məhdudiyyətləri ilə birlikdə induizmə də aiddir.
  • Mən inanıram və mənim bu inamım təcrübə ilə təsdiq edilmişdir: əgər insanın ürəyi təmizdirsə, o fəlakətlə mübarizə aparmaq üçün hər zaman lazımi vasitələr və lazımi adamlar tapacaq.
  • Mən insanlardan yalnız yaxşılıq gözləyirəm. Mənim özüm də günahsız deyiləm. Ona görə də diqqətimi başqalarının səhvlərinə yönəltməkdə özümü haqlı hesab etmirəm.
  • Mən ona qəti əminəm ki, dünya sevgi üzərində dayanır.
  • Mən pravoslav xristianlıqla eyniləşdirə bilmirəm. Sizə bütün təvazökarlıqla deməliyəm ki, hinduizm, bildiyim kimi, ruhumu tamamilə doyurur, bütün varlığımı doldurur və mən hətta Dağdakı Xütbədə də darıxdığım Bhaqavad Gita və Upanişadlarda təsəlli tapıram.... Sizə etiraf etməliyəm ki, şübhələr məni təqib edəndə, məyusluqlar üzümə baxanda və üfüqdə bir dənə də olsun işıq şüası görmədikdə, Bhaqavad Gitaya üz tuturam və mənə təsəlli verən bir misra tapıram; və mən dərhal böyük kədərin ortasında gülümsəməyə başlayıram. Mənim həyatım xarici faciələrlə dolu olub və əgər onlar mənə görünən və silinməz təsir bağışlamayıbsa, bunu Bhaqavad Gitanın təlimlərinə borcluyam.
  • Mən yalnız bir müstəbid tanıyıram, o da vicdanın asta səsidir.
  • Mən yalnız vicdanımın daxili sakit səsi olan bir tiran tanıyıram.
  • Mən zorakılığın əleyhinəyəm. Çünki, pisliyin yaxşılıq etməsi müvəqqəti, pisliyin özü isə əbədidir.
  • Məncə, quzunun həyatı insan həyatından heç də az qiymətli deyildir. Mən təsdiq edirəm: köməksiz hər bir varlığın insan qəddarlığından köməksiz olduğu qədər qorunmaq hüququ vardır.
  • Məndə yumor duyğusu olmasa, çoxdan intihar edərdim.
  • Mənə elə gəlir ki, heç bir insan azadlığını öz zəifliyi vasitəsi ilə itirdiyi qədər itirmir.
  • Mənəvi münasibətlər fiziki münasibətlərdən daha qiymətlidir. Mənəvi münasibətlərsiz fiziki münasibətlər ruhsuz bədən kimidir.
  • Mənim razılığım olmadan heç kim mənə zərər verə bilməz.
  • Mənim üçün müxtəlif dinlər eyni bağın gözəl çiçəkləridir, ya da eyni əzəmətli ağacın budaqlarıdır.
  • Mənim üçün yeganə fəzilət həqiqəti axtarmaqdır.
  • Mənim vətənpərvərliyim bir xalq üzərində qurulmayıb. O hər xalqı əhatə edir. Mən bir millətin öz rifahını başqa millətin istismarında quran vətənpərvərlikdən imtina etməyə hazıram.
  • Milyonlarla insanın qəlbində mübahisəsiz bir təsirə sahib olan hər insanı öyrənmək istədim. İslamın fəthinin qılıncla olmayıb, həyat tərzi ilə olduğunu hər zamankından daha çox anladım. Peyğəmbərin tam mənada sadəliyi və əhdə sədaqəti, onun dost və davamçılarına özünü həsr etməsi, təvazökarlığı, igidliyi, qorxusuzluğu Allaha və dininə olan mütləq bağlılığından irəli gəlirdi. Əslində, ona hər maneəni aşdıran və zəfər qazandıran bu idi, yoxsa qılınc heç bir şey deyildi.[1]
  • Müxtəlif və eyni ailələr arasındakı fərq bir o qədər də böyük deyildir. Biz hamımız bir ailənin üzvləriyik.
  • Müstəmləkəçilərin yetişdirdiyi elita öz xalqının ən qatı qənimi olur.

N[redaktə]

  • Namaz istəmək deyil. Bu, ruhun həsrətidir. Bu, hər gün öz zəifliyini etiraf etməkdir. Duada qəlbsiz sözdənsə, sözsüz bir qəlbin olması daha yaxşıdır.
  • Nə qədər ki, dünyada insan ruhunun zülmü və deqradasiyası mövcuddur, insanlar öz ləyaqətlərini təsdiqləmək üçün Mahatma Qandiyə həmişə müraciət edəcəklər. Bəşəriyyətə verdiyi qeyri-zorakı müqavimət silahı indi başqa ölkələrdə və başqa şəraitdə də tətbiq olunur. Dünya haqlı olaraq Qandini Buddadan sonra ən böyük hindli hesab edir.
  • Nə vaxt hərəkət etməyi və hərəkətdən çəkinməyi bilmək lazımdır. Bu cür hallarda hərəkət və hərəkətsizlik bir-birinə oxşayır və bir-birinə zidd deyil.
  • Nifrətə heç vaxt nifrət yox, sevgi qalib gəlir.
  • Nifrəti sevgi ilə, yalanı həqiqətlə, zorakılığı səbirlə dəf et.
  • Nikahın qarşıya qoyduğu məqsəd cinsi yaxınlıq vasitəsilə mənəvi birliyə nail olmaqdır.
  • Nizamlı, təmiz və şərəfli ola bilmək üçün pula ehtiyacımız yoxdur.

O[redaktə]

  • Ola bilsin ki, gələcək nəsil adi ətdən və qandan ibarət insanın bu torpaqda gəzdiyinə çətin ki, inansın.
  • Onlar əvvəlcə səni görmür, sonra sənə gülür, daha sonra səninlə mübarizə aparırlar. Sonda isə sən qalib gəlirsən.

Ö[redaktə]

  • Ölkələrin əməkdaşlığı üçün sülh vacibdir və beynəlxalq münasibətlərdə sülhün rolu çox böyükdür.
  • Ölülər, yetimlər və evsizlər üçün nə fərqi var ki, özbaşınalıq və dağıntı totalitarizm, yaxud müqəddəs demokratiya və liberalizm adından törədilir.
  • Öz dilinə nəzarət etmək iqtidarında olmayan adamda doğruçuluq olmaz. [2]
  • Öz müdrikliyinə əmin olmaq yaxşı hal deyil. Yadda saxlamaq lazımdır ki, güclü zəiflik göstərə bilər, müdrik insan isə səhv edə bilər.
  • Özündə vəzifə daşımayan hər hansı bir hüququ müdafiə etmək üçün mübarizə aparmağa dəyməz.
  • Özünü tapmağın ən yaxşı yolu digər insanlara qulluq göstərməyi dayandırmaqdır.

P[redaktə]

  • Paxıl adam öz gəlirindən çox özünə ziyan vurur.

R[redaktə]

  • Rəqiblə qarşılaşdığınız zaman, onu məhəbbətlə fəth et.
  • Rəsmi bir inancın olmaması hinduizmin bəxti və ya bədbəxtliyidir. Məndən Hindu inanclarını müəyyənləşdirmək istənsəydi, mən sadəcə deyərdim: həqiqəti zorakı olmayan vasitələrlə axtarmaq. İnsan Allaha inanmaya bilər və yenə də özünü hindu hesab edə bilər. Hinduizm həqiqətin aramsız axtarışıdır və əgər bu gün ölmək üzrədirsə, fəaliyyətsizdir, böyüməyə davamlıdırsa, bunun səbəbi biz yorğun olduğumuz üçün, lakin biz sağaldıqdan sonra hinduizm, bəlkə də bilinməyən bir intensivliklə bütün dünyaya yayılacaq. Beləliklə, təbii olaraq, Hinduizm bütün dinlər arasında ən dözümlüdür. Onun imanı hər şeyi əhatə edir.
  • Ruhi tərbiyə olmadan istənilən təhsil fayda yox, zərər verəcək.
  • Ruhundan irəli gələn və missiyasına olan sarsılmaz inamından ruhlanan kiçik bir bədən tarixin gedişini dəyişə bilər.

S[redaktə]

  • Sadə yaşa ki, başqaları da var ola bilsin.
  • Sanitariya siyasi azadlıqdan daha əhəmiyyətlidir.
  • Sevgi heç vaxt tələb etmir, o, həmişə verir. Sevgi əzab çəkir, heç vaxt buna təəssüflənmədən və heç vaxt özünə görə qisas almağa cəhd etmədən.
  • Sevgi hər zaman iztirab çəkər. Heç vaxt inciməz və intiqam almaz.
  • Sevgi insanlığın, zorakılıq heyvanlığın qanunudur.
  • Sevgi olan yerdə həyat var.
  • Sevgi və Həqiqət, bir medalın iki üzüdür. Hər ikisini həyata keçirmək çətindir, amma o yeganə şeydir ki, onun üçün yaşamağa dəyər...
  • Sevginin gücü güc eşqini alt-üst etdiyi gün dünya sülhü tanıyacaq.
  • Sevginin olduğu hər yerdə həyat var.
  • Sevgisiz həyat ölümdür.
  • Sevinc qələbənin özündə deyil, mübarizədə, səydə, əzabdadır.
  • Sevincsiz xidmət göstərmək nə xidmət göstərənə, nə xidmət göstərilənə kömək etmir.
  • Səhv etmə imkanı olmasa, azadlığın giyməti də olmayacaq.
  • Sivilizasiya insana vəzifə yolunu göstərən bir davranışdır. Vəzifənin icrası və əxlaqa riayət olunması bir - birini əvəz edən anlayışlardır. Əxlaq qaydalarına riayət etmək düşüncələrinizə və ehtiraslarınıza hakim olmaq deməkdir. Bunu etməklə, biz özümüzü dərk edirik.
  • Sivilizasiya sözün əsl mənasında ehtiyacların çoxalması deyil, öz arzularının azad və yaxşı düşünülmüş şəkildə məhdudlaşdırılması deməkdir.
  • Siz öz əlinizlə təslim etməyincə, heç kim şəxsiyyətinizə olan hörməti əlinizdən ala bilməz.
  • Sıxılmış yumruqlarla əl sıxa bilməzsiniz.
  • Söylədiyimiz gözəl sözlərin bəhrəsini gələcəkdə görəcəklər.
  • Sözlərinizlə hərəkətləriniz üstə-üstə düşərsə, bu xoşbəxtlikdir.

Ş[redaktə]

  • Şair - insanın qəlbində gizlənmiş xeyirxahlığı oyatmaq üçün gücü olan bir insandır.
  • Şəxsi təcrübəmin qramı özgə məsləhətlərinin tonundan qiymətlidir.

T[redaktə]

  • Tanrı dualarımızı bizə görə yox, öz üsuluna görə cavablar.
  • Təcavüz etməmək inancımın birinci maddəsidir. Eyni zamanda o, etiqadımın da son maddəsidir.
  • Təcavüzə qarşı birləşən güc, əmin olun ki, insanın istehsal etdiyi bütün silahlardan daha üstündür
  • Təcrübədən fərqli olaraq, din sahəsindəki biliklər sınaq anlarında boş bir şey kimi görünür.
  • Tərif fəziləti gücləndirə bilməz. İnsanın etdiyi xeyirxahlıq barədə susmaq yaxşıdır. Xeyirxahlıq nümunəsinə əməl etmək ən səmimi tərifdir.
  • Tolerantlıq sözünü sevmirəm, amma daha yaxşısını tapa bilmirəm. Məhəbbət bizi özümüzə olan imanımız kimi başqalarının inancına da hörmət etməyə sövq edir.
  • Tolerantsızlıq insanın öz ideologiyasına inanmamasının sübutudur.
  • Torpağı qazıb onu becərməyi unutmaq özümüzü unutmaq deməkdir.

U[redaktə]

  • Unutmayın ki, nəfsin hər zaman bir həddi var, amma özünü məhdudlaşdırmağın heç bir həddi yoxdur və gəlin bu istiqamətdə hər gün irəliləyirik.
  • Unutmayın ki, tarix boyu tiranlar və qatillər olub və onlar bir müddət yenilməz görünürlər. Ancaq sonda həmişə yıxılırlar. Həmişə.
  • Uşaqların tərbiyəsi mayalanmadan başlanır. Mayalanma anında valideynlərin fiziki və mənəvi vəziyyəti rüşeymdə əks etdirilir. Sonra, hamiləlik dövründə uşaq ananın əhval-ruhiyyəsinin, onun arzularının və xarakterinin, eləcə də onun həyat tərzinin təsiri altında olur. Doğulduqdan sonra uşaq valideynlərini təqlid etməyə başlayır və uzun illər ərzində onun inkişafı tamamilə valideynlərdən asılı olur.

Ü[redaktə]

  • Üç yüz milyonluq bir xalq, yüz min ingilisi kitaba salmaq üçün zor tətbiq etməkdən utanmalıdır. Onları ölkədən qovmaq üçün bizə silah gücü deyil, iradə gücü lazımdır. Əgər biz iradə qüvvəsini inkişaf etdirsək, silah gücünə ehtiyacımız olmadığını görərik. Ona görə də qeyd etdiyim məqsədlər üçün zorakılığın qəbul edilməsi milli varlığımızın ən təbii və ən zəruri şərtidir. Bu, bizə korporativ fiziki gücümüzü indi olduğu kimi, hər bir tərəfin səydən sonra tükəndiyi faydasız bir qardaş qırğınında dağıtmaq əvəzinə, daha yaxşı bir məqsəd üçün istifadə etməyi öyrədəcək. Və hər silahlı üsyan millət tərəfindən dəstəklənməyincə çılğın bir hərəkət olmalıdır. Amma demək olar ki, hər hansı bir əməkdaşlıq etməmək millətin tam dəstəyi ilə bir damcı qan tökmədən məqsədə çata bilər. Mən “quldurlar, oğrular və ya Hindistanı işğal edə biləcək xalqlarla münasibətdə zorakılıqdan qaçın” demirəm. Ancaq bunu daha yaxşı bacara bilmək üçün özümüzü cilovlamağı öyrənməliyik. Ən kiçik bir bəhanə ilə tapançanı götürmək gücə yox, zəifliyə işarədir. Qarşılıqlı yumruqlar zorakılıq deyil, həyasızlıq təlimidir. Mənim zorakılıq etməmə üsulum heç vaxt güc itkisinə səbəb ola bilməz, ancaq bu, təkbaşına, əgər millət istəsə, təhlükə zamanı nizam-intizamlı və birgə zorakılıq təklif etməyə imkan verəcək.
  • Ümidsiz olanda xatırlayıram ki, tarix boyu həqiqət və sevgi yolu həmişə qalib gəlib. Zalımlar və qatillər olub və bir müddət onlar yenilməz görünsələr də, sonda həmişə yıxılırlar. Həmişə düşün.

V[redaktə]

  • Vicdan məsələsi səs çoxluğu ilə həll edilmir.
  • Vicdanın səsi bütün qanunların üstündədir.

Y[redaktə]

Yaxşı insan pis sistemə bütün ruhu ilə müqavimət göstərər. Buna görə də pis dövlətin qanunlarına tabe olmamaq bir vəzifədir.
  • Yaxşı insan pis sistemə bütün ruhu ilə müqavimət göstərər. Buna görə də pis dövlətin qanunlarına tabe olmamaq bir vəzifədir.
  • Yalançı son nəticədə özünü aldadır.
  • Yalnız sevgi olan yerdə həyat var.
  • Yaşamaq üçün yeganə yol- başqalarına yaşamaq imkanı verməkdir.
  • Yeddi ictimai günah: prinsipsiz siyasət, işsiz var-dövlət, vicdansız ləzzət, xaraktersiz bilik, əxlaqsız ticarət, insanlıqsız elm, qurbansız ibadət.
  • Yəhudilərin milli yurdu üçün fəryad məni çox cəlb etmir. Bunun üçün sanksiya İncildə və yəhudilərin Fələstinə qayıtdıqdan sonra can atdıqları əzmdə axtarılır. Niyə onlar da yer üzünün digər xalqları kimi doğulduqları, dolandıqları yerləri öz yurdlarına çevirməsinlər?

Z[redaktə]

Zorakılıqla əldə edilən qələbə məğlubiyyətə bərabərdir, çünki o, anlıqdır.
  • Zəhmətə görə mükafat gözləmək lazım deyil. Sonda hər bir yaxşı iş mütləq öz bəhrəsini verəcək.
  • Zəhmətsiz qızıl, gümüş və mis faydasız boş süxurdur.
  • Zəif insanlar heç vaxt bağışlaya bilməz. Bağışlamaq güclülərin xüsusiyyətidir.
  • Zəngin sadə yaşamalıdır ki, yoxsul sağ qala bilsin.
  • ... zor işlətməkdən uzaq olan insandan qılınc oynadan insandan daha çox məharət tələb olunur.
  • Zor işlətməmək güclülərin silahıdır. Zəiflər üçün bu, ikiüzlülük ola bilər. Qorxu və sevgi ziddiyyətli anlayışlardır. Sevgi, əvəzində nə aldığını düşünmədən verir. Sevgi özü ilə, bütün dünya ilə mübarizə aparır və nəticədə bütün digər hisslər üzərində hökmranlıq edir.
  • Zorakılıq etməmək cəsarətin zirvəsidir. Və öz təcrübəmdə zorakılıq məktəbində təhsil almış kişilərə qeyri-zorakılığın üstünlüyünü nümayiş etdirməkdə çətinlik çəkməmişəm. İllərlə bir qorxaq kimi zorakılığa sığındım. Mən yalnız qorxaqlığımı anlamağa başlayanda zorakılığı qiymətləndirməyə başladım. Təhlükə ilə üzləşdiyi zaman vəzifədən qaçan hindular bunu zorakılıq etmədikləri üçün və ya tətil etməkdən qorxduqları üçün deyil, ölmək və ya hətta xəsarət almaq istəmədikləri üçün etdilər. Canlarını xilas etmək üçün qaçan hindular, dodaqlarında təbəssümlə sinəsi çılpaq dayansaydı, həqiqətən də zorakılıq etməzdilər və özlərini şöhrətə bürüyər, imanlarına parlaqlıq qatar və müsəlman hücumçularının dostluğunu qazanardılar. Onlar öz postlarında dayanıb zərbəni geri qaytarsaydılar, daha az iş görəcəkdilər. Hindular müsəlman zorbasını hörmətli bir dosta çevirmək istəyirlərsə, ən ağır ehtimallar qarşısında ölməyi öyrənməlidirlər.
  • Zorakılıq işlətməmək qorxaqlığın əlaməti deyil. O həmişə qəhrəmanlıqdır.
  • Zorakılıq qarşı birləşən güc, əmin olun ki, insanın istehsal etdiyi bütün silahlardan daha üstündür.
  • Zorakılıqla əldə edilən qələbə məğlubiyyətə bərabərdir, çünki o, anlıqdır.

İstinadlar[redaktə]

  1. Ağla və qəlbə işıq saçan sözlər. Bakı, 2014, səh.319
  2. Aforizmlər və hikmətli sözlər. Bakı, 2005, səh.41