Elm

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Adətən, iddiaların sakit təvazökarlığını həqiqi elm müşayiət edir. Amma, o yerdə ki, hər cür ziddiyyəti təkəbbürlü və məhkəmə üsulları ilə boğmağa çalışırlar, o yerdə həqiqi elm yoxdur. Dmitri Mendeleyev
• Ağaclar çoxdur, lakin hamısı meyvə vermir. Meyvələr də çoxdur, lakin hamısı dadlı deyil. Elm də çoxdur, lakin hamısı faydalı deyil. İsa
• Alimlərin ruhu elm məbədində əbədi həyata qovuşur. Əbu Turxan
• Ancaq elm bəşəriyyəti həqiqətə, ədalətə və xoşbəxtliyə apara bilər. Emil Zolya
• Az danışmağı, susmağı, soruşanda cavab verməyi, böyüklərə qulaq asmağı öyrətmək, nalayiq sözlər, söyüşlər, yersiz kəlmələr işlətdikdə utandırmaq, gözəl, zərif, xoş kəlamlardan istifadə etdikdə tərifləmək, buna adət etməyə hüsn-rəğbət oyatmaq lazımdır. O, müəlliminə, yaşca özündən böyük olanlara hörmət və xidmət etməyi bilməlidir. Böyük adamların övladları belə davranış qaydalarına daha çox möhtacdır. Onun müəllimi ağıllı, vicdanlı, əxlaq normalarına, uşaq ruhiyyəsinə bələd, şirin danışmaqda, insaflı rəftarda, vüqarlı, zəhmli davranışda, pak və təmizlikdə məşhur, şahların xasiyyətindən, adət və ənənələrindən, eyş-işrətlərindən, məclis və söhbətlərindən bixəbər, camaatın hər təbəqəsi ilə danışmağı bacaran, rəzil və alçaq adamlardan qaçmalıdır. Böyük adamların yaxşı tərbiyə görmüş, gözəl adətlər qazanmış uşaqları ilə bir məktəbdə oxumalıdır ki, darıxmasın, onlardan öyrənsin, başqa şagirdlərə qibtə hissi ilə yanaşsın, onlarla bəhs-bəhsə girsin, elmə həvəsi artsın. Nəsirəddin Tusi

B

• Bir vaxt gələcəkdir ki, elm xəyalı qabaqlayacaq. Jül Vern
• Bizim sabiq “cəmiyyəti xeyriyyə” bina tutmadığından, teatr oynanan otaq boş qaldığından aşkar oldu ki, müsəlman qardaşlarımızı bir yerə cəm edib, zəmanəyə müvafiq məktəbxanalar açdırıb, küçə və bazarlarda qalan uşaqları oxutmaq olmayacaq. Elmsiz də bu zəmanədə dolanmaq mümkün deyil… Həsən bəy Zərdabi
• Bütün elmlərin açarı sual işarəsidir. Onore de Balzak
• Bütöv elm kontekstinə salınmamış ayrıca bir ideya, nə qədər dərin olsa belə, hələ elmi bilik sayıla bilməz. Əbu Turxan
• Bütün elmlərin bünövrəsi təhsillə qoyulur. Əbu Turxan

C

• Cəmiyyət həmişə cavan qalır, elm isə qocalır. Delbryuk

D

• Damcı-damcı ilə yaramız sağalası yara deyil. İndi sel vaxtıdır. Elm gərək sel kimi axsın ki, hər istəyən ondan içib doya bilsin. Belə yanğı vaxtında hər millətini istəyənin borcudur ki, birə beş artıq işləsin və bir də bizim oxuyanımız az olduğuna biz gərək nə ki, işi müftə və bitəmənna millət üçün eləyək, hətta lazım olsa xərcini də bəqədr məqdur özümüz gərək verək. Belədə iş irəli gedə bilər… Həsən bəy Zərdabi
• Dedim ki, ürəyim elmdən xəbərsiz olmayıb. İndi ki, ağlın gözü ilə baxıram-məlum olur ki, hələ heç bir çey bilmirəm. Nəsirəddin Tusi
• Dəniz xəstəliyini məndə dəniz yox, insanlar törədir. Ancaq qorxuram, çünki, elm hələ bu xəstəliyə bir çarə tapmamışdır. Albert Eynşteyn
• Dini inkar edən elm topal, elmi inkar edən din kordur. Albert Eynşteyn
• Dinsiz elm kor, elmsiz din isə topaldır. Albert Eynşteyn
• Dünyanı istəyən elmə sarılsın, axirəti istəyən yenə elmə sarılsın. Məhəmməd peyğəmbər
• Dünyanın hər yerində həqiqi hökmdar olan elm vaxtaşırı öz paytaxtını dəyişmiş, gah Şərqdən Qərbə, gah da Qərbdən Şərqə köçmüşdür. Cəmaləddin Əfqani
• Dünyanın var-yoxu elm adamlarının gözündə əhəmiyyətsiz və dəyərsizdir. Elm adamları dünyagir olmazlar, çünki dünyagirliyin sonu görünməz, insan bir arzuya çatdımı, başqa arzu eşqinə düşər... Mən rahat ölürəm, çünki ömrümü xeyrə, xalqımın xeyrinə, elmin xeyrinə həsr etmişəm.... Xeyrə həsr edilməmiş həyatı hədərə getmiş hesab et.. Nəsirəddin Tusi

E

• Ekologiya yaxın gələcəkdə bütün elmləri bir-biri ilə əlaqələndirən nəhəng və möhtəşəm bir çinar ağacını xatırladan fundamental, planetar əhəmiyyətli və çox perspektivli elmə çevriləcəkdir. Ekologiyasız başqa elmlərin inkişafı qeyri mümkündür. Həsən Əliyev
• Elm adamlarının qiymətini bilməyən, onlara layiq olduqları mükafatı verməyən ölkələr inkişaf edəcəklərinə ümid bəsləməsinlər. Volter
• Elm adamlarının inkişafı pillə-pillə, sənət adamlarının inkişafı isə birdən-birə və ani baş verir. Viktor Hüqo
• Elm ağılın çırağıdır. Azərbaycan atalar sözləri
• Elm “alın yazısını” qəbul etmədi, amma “genetik proqram” adı altında onu özü kəşf etdi. Tur Xander
• Elm ancaq xoşniyyətli insanların əlində olanda fayda verir. Sokrat
• Elm atom bombasını icad etməklə heç də pis bir iş görmədi. Çünki, əsl pislik insanların beynində və qəlblərindədir. Albert Eynşteyn
• Elm – beyini, sənət – ürəyi, din – ruhu qidalandırır. Əbu Turxan
• Elm, bilik sənətkara ağlın gözləri ilə görünən aləmin üfüqlərini açır. Xudu Məmmədov
• Elm bir müharibə meydanını xatırladır. Yaradıcı alimlər ön cəbhədə olur və əsl döyüş də burada gedir. Arxa cəbhədə olanların vəzifəsi öndəkiləri silah-sursat və azuqə ilə təmin etmək, tutulmuş ərazilərdə səliqə-sahman yaratmaqdır. Əbu Turxan
• Elm bizim hissi təcrübəmizin xaotik müxtəlifliyinin hansı isə vahid təfəkkür sisteminə uyğunlaşdırılmasıdır. Albert Eynşteyn
• Elm bütün nailiyyətlərinə görə xəyala borcludur. Ralf Uold Emerson
• Elm bütün yaxşılıqların, cəhalət isə bütün pisliklərin başlanğıcıdır. Məhəmməd
• Elm Çində olsa belə arxasıca gedin. Məhəmməd
• Elm dalınca düşənin ruzisini Allah öz öhdəsinə götürər.Məhəmməd
• Elm dərkdən başqa bir şey deyildir. Platon
• Elm dinsiz şikəstdir, din elmsiz kordur. Albert Eynşteyn
• Elm dünyanı öyrənməyə kömək edir, amma yaxşı yaşaya bilmək ayrı hikmətdir. Jan de Labrüyer
• Elm dünyanın ən zəngin xəzinələrindən qiymətli olduğu halda, havayi satılır və havayı alınır. Əli
• Elm əqlin hafizəsidirsə, sənət hissələrin hafizəsidir. V.Solouxin
• Elm əvvəlcədən yazılmış kitabdır. Və alimlər onu yazmağa deyil, oxumağa çalışmalıdırlar. Əbu Turxan
• Elm fərziyyələr qəbiristanlığıdır. Anri Puankare
• Elm, həqiqətin aydın dərk edilməsi, ağılın maarifi, həyatın təmiz əyləncəsi, gəncliyin tərifi, qocalığın dayağı, şəhərlərin qurucusu, bədbəxtlikdə müvəffəqiyyət qalası, xoşbəxtlikdə bəzək, hər yerdə sadiq və ayrılmaz yoldaşdır. Mixail Lomonosov
• Elm həm bildiklərinizi, həm də bilmədiklərinizi bildirmək üçündür. Çin atalar sözləri
• Elm həmişə təzədir. Tofiq Hüseynzadə.
• Elm ideyalar dramıdır. Albert Eynşteyn.
• Elm ilə birgə olan yuxu, cəhl ilə birgə olan ibadətdən üstündür. Məhəmməd
• Elm inkişafın ön cəbhəsidir, mədəniyyət isə onun ictimai həyatda buraxdığı izdir. Əbu Turxan
• Elm insanı pislikdən qoruyar. Əli
• Elm insanın tacı, var-dövlət isə boğazdan sallanan boyunbağıdır. Covanni Viko
• Elm neçə əsrlər ərzində hamılıqla tikilən möhtəşəm bir məbəddir ki, onun hər bir daşını qoymaq bir çox alimlərə bütün ömrü müqabilində müyəssər olmuşdur. Anri Puankare
• Elm, ölçüyə başlanıldığı andan başlayır. Dəqiq elmləri ölçüsüz təsəvvür etmək çətindir. Dmitri Mendeleyev
• Elm öyrənənin (din tələbəsinin) əcəli çatdıqda, şəhid kimi ölər. Məhəmməd
• Elm öyrənmək heç vaxt gec deyil. İbn Sina
• Elm sahibi olmadığını bilməyin özü də bir növ elm sahibi olmaq deməkdir. Konfutsi
• Elm sahiblərini elmlərinin çoxluğu ilə deyil, əməllərinin faydalılığı, əxlaqlarının saflığı və özlərinin xeyirxahlığı ilə sınaqdan keçirt. Nəsirəddin Tusi
• Elm səbəb, əməl isə nəticədir. Nəsirəddin Tusi
• Elm sərkərdə,təcrübə isə onun əsgəridir. Leonardo da Vinçi
• Elm Təbiət kitabını oxuyur və öyrəndiklərini təbiətin öz üzərində sınaqdan keçirir. Əbu Turxan
• Elm təkcə məlumat toplusu deyil. O, düşünmə formasıdır, kainatı şübhə ilə mühakimə etməyin bir yoludur. Karl Saqan
• Elm təşkilatlanmış bilikdir. Herbert Spenser
• Elm tükənməyən bir xəzinədir; ağıl əksilməyən, köhnəlməyən bir libas. Əli
• Elm üçün arxayınçılıqdan və yerində saymaqdan təhlükəli heç nə yoxdur. Vladimir Lenin
• Elm ümumi bir sərvətdir. Ona görə də ədalət tələb edir ki, ən böyük elmi şöhrət məlum həqiqəti ilk dəfə söyləyənə yox, bu həqiqəti başqalarına inandırmağı bacarana, onun etibarlılığını göstərənə və elmdə tətbiq edənə verilməlidir. Dmitri Mendeleyev
• Elm və din doğma bacıdırlar. Əgər onlar arasında ədavət, düşmənçilik toxumu səpilməsə, onlar heç vaxt bir-biri ilə mübahisə etməzlər. Əksinə, elm və din bir-birini tamamlayır və gücləndirir. Mixail Lomonosov
• Elm və din – hər ikisi idrak müstəvisində dünya nizamına münasibətdir; elmi düşüncə dünya nizamının ayrı-ayrı lokal təzahürlərini aşkar etmək əzmindən, dini hiss – sonsuz, əzəli-əbədi bir nizam qarşısında heyrətdən qaynaqlanır. Əbu Turxan
• Elm və idman sevgi görmədiyi yeri tərk edər. İbn Sina
• Elm və incəsənət öz mənşələrinə görə bizim qüsurlarımıza borcludurlar. Əgər onlar öz mənşələri ilə bizim fəzilətlərə borclu olsaydılar, onların üstünlüklərinə az şübhə edərdik... Əgər insan ədalətsizliyi olmasaydı, hüquq bizə nə üçün lazım olardı? Jan Jak Russo
• Elm və sənət qoşa qanaddır. Xudu Məmmədov
• Elm yalnız ona riyaziyyat daxil olduğuna görə elmdir. İmmanuel Kant
• Elm yarandıqdan sonra hər şey zaman-zaman onun qiyafətinə bürünüb səliqə-sahman tapdı və günlərin birində o özünə də öz donluğundan paltar biçmək fikrinə düşdü: elm haqqında elm yarandı. Tur Xander
• Elm yolu bumeranqı xatırladır, nə qədər uzağa getsə də, yenə ilkin əsaslara qayıdırsan. Tur Xander
• Elmdə heç bir ideya ehkam deyil; hər bir adam ən məşhur alimin ən çox yayılmış ideyasını da istənilən vaxt yenidən yoxlamaq səlahiyyətinə malikdir. Əbu Turxan
• Elmdə geniş bir şahrah yol yoxdur və o adam elmin parlaq zirvələrinə çata bilər ki, yorulmaqdan qorxmayıb, onun daş-kəsəkli yolları ilə dırmansın. Karl Marks
• Elmdə qürur olmaz, olarsa, həqiqətlər yox olar. Henri Kaldervud
• Elmdə irəli gedib mənəviyyatda geridə qalan insan son nəticədə irəli yox, geriyə gedir. Aristotel
• "Elmdən əvvəlki günlər" adlandırdığımız dövrlərdə insanlar yuxuların yozulmasında heç də çətinlik çəkmirdilər. O vaxtlar yuxular cin və şeytan kimi xəbis ruhların, yaxud mələk və Tanrı kimi müqəddəs qüvvələrin ifadə tərzi kimi qəbul edilirdi. Ancaq elmi düşüncənin yaranması və yayılması ilə birlikdə bu mitalogiya psixologiya ilə əvəz olundu. Müasir dövrümüzdə yuxunun insanın ruhi fəaliyyət olduğundan şübhələnən savadlı şəxslərin sayı çox azdır. Ziqmund Freyd
• Elmdir cümlə sənətin dəyəri, Elmsiz sənətin nədir səməri? Abbas Səhhət
• Elmə xilaskar kimi baxmaq robotdan mərhəmət diləmək kimi bir şeydir. Tur Xander.
• Elmi başqalarına izah etməmək mənə əqlaqsızlıq kimi görünür, çünki kiməsə aşiq olanda bunu aləmə car çəkmək istəyirsiniz. Karl Saqan
• Elmi beşikdən məzara qədər öyrənmək lazımdır. Məhəmməd
• Elmi bələkdən qəbrədək öyrənmək lazımdır. Sədi
• Elmi biliklər üst-üstə yığılarkən bəzən ən qiymətliləri altda qalır, onları tapıb yenidən üzə çıxarmaq üçün hərdən bütün sistemi dağıdıb yenidən qurmaq lazım gəlir. Əbu Turxan
• Elmi biliyin hüdudlarını proqnozlaşdırmaq mümkün deyil. Dmitri Mendeleyev
• Elmi çox vaxt biliklə qarışıq salırlar. Bu kobud səhvdir. Elm təkcə bilik deyil, həm də şüurdur. Vasili Klyuçevski
• Elmi olub, ağlı olmayan adama elm əziyyət verər. Nuşirəvan Adil Xosrov
• Elmi təfəkkürdə həmişə poeziya elementi olur. Albert Eynşteyn
• Elmin ayağı dünyadan kəsildiyi vaxt savaşma başlanacaqdır. Məhəmməd
• Elmin bir çox sahələrindəki fərziyyələr və nəzəriyyələr, doktrinalar və sxemlər hazır şəkildə xəritələrdir. Onları atmaq - deməli, seçilən yoldan imtina etmək deməkdir. Faktlar meşəsində və ya fikirlər okeanında nəzəriyyələrsiz və doktrinalarsız eyni dərəcədə çaşmaq olar. Dmitri Mendeleyev
• Elmin cövhəri qızıl kimidir, köhnəldikcə təzələnir. Əvhədi
• Elmin dəyirmanına su tökənlər bəzən bu dəyirmanın kimin üçün üyütdüyünün fərqində olmurlar. Əbu Turxan
• Elmin düşməni yaddaş zəifliyidir. Nəsirəddin Tusi
• Elmin hüdudları üfüq xəttinə oxşayır: biz ona nə qədər yaxınlaşsaq, o bizdən bir o qədər uzaqlaşır. Pyer Buast
• Elmin gücü, Yıxar bürcü. Atalar sözü
• Elmin istədiyi yeganə şey odur ki, işlənmiş avtomobil alanda və ya TV reklamlarında gördüyümüz ağrıkəsicilərin keyfiyyətini yoxlayanda necə şübhəli yanaşırıqsa, başqa şeylərə də o cür yanaşaq. Karl Saqan
• Elmin köməyi ilə insan ağlı maddənin çox dərinliklərinə nüfuz edə bilir, onun mahiyyətini və məqsədini bilir. Elm və təcrübə, ağılın inkişafı üçün lazım olan materialları toplamağa kömək edən vasitələrdir. Mixail Lomonosov
• Elmin köməyi ilə insan öz təbiətindəki çatışmazlığı düzəltmək iqtidarındadır. İlya Meçnikov
• Elmin qapısı üzərində yazılıb:imanın yoxsa qapını açma. İmmanuel Kant
• Elmin meyvələri insanlara nə qədər asan gəlib çatsa, dini inancın tənəzzülü də bir o qədər tez baş tutacaqdır. Ziqmund Freyd
• Elmin mənəvi siması onun kimin əlində olmasından asılıdır. Əbu Turxan
• Elmindən fayda gələn alim min abiddən üstündür. Məhəmməd
• Elmlə din arasında ziddiyyət o zaman yaranır ki, onlar təyinatını unudub bir-birini əvəz etmək istəyir. Əbu Turxan
• Elmlə dirilən ölməz. Əli
• Elmlər insan ruhunun gözünü təmizləyir və yenidən açır. Ruhun gözü min dənə adi gözdən önəmlidir, çünki ancaq onun köməyi ilə həqiqəti görmək mümkündür. Platon
• Elmlərin cilovunu əldən buraxmayın, elmlər şahlıq quşuna oxşarlar, bəzən başa qonarlar, bəzən başdan uçurlar. Nəsirəddin Tusi
• Elmli gənc nadan ağsaqqaldan xeyirlidir. Əli
• Elmsiz praktikaya aludə olan adam gəmini sükansız və kompassız idarə etmək istəyən kapitana bənzər; o, hara üzdüyünü özü də bilməz. Leonardo da Vinçi
• Ey elm təhsil edən cavanlarımız! … Vətən qardaşlarınızla üns tutmaq çətindir. Siz danışdığınızı onlar başa düşməyib, əfalınızı şəriətə namüvafiq hesab edib, sizə kafir deyib incidəcəklər… Amma insaf deyil ki, beş gün ömrün ləzzətindən ötrü milləti qardaşlarınızı atıb onları kor və sərgərdan qoyasınız. Pəs ləzzəti dünyaya təmə etməyib öz qardaşlarınızı əməli xeyrə vadar edin. Qoy şüəralar sizi həcv etsin, mollalar lənət oxusun, əvamünnas daşa bassın, siz millət üçün zəhmət çəkirsiniz və bişəkk, gələcəkdə millətin gözü açılanda sizi şəhid hesab edib, sizə rəhmət oxuyacaq… Həsən bəy Zərdabi
• Ey Kumeyl, elm maldan xeyirlidir; elm səni qoruyar, sən isə malı qoruyursan. Mal verməklə azalar, elm isə öyrətməklə çoxalar. Əli
• Ey Kumeyl, könüllər qablara bənzər; ən xeyirli qab isə içindəkini ən yaxşı qoruyandır. Məndən eşitdiyin sözü yadında saxla. Insanlar üç qismdir: Rəbbə mənsub olan alim, qurtuluş yolunda elm axtaran və adəti pislik olanlar; hər çağıran şəxsə bilmədən uyanlar, hər yelə qapılıb gedən kişilərdir. Onlar nə elm işığıyla işıqlanmışlar, nə də qüvvətli bir müdafiəyə söykənmişlər. Əli
• Ey Ziyad oğlu Kumeyl, bilik əldə etməyin yolu adətən dindir ki, Allaha onunla yol tapmaq olar. Insan taəti onunla əldə edər; ölümündən sonra da xeyir və yaxşılıqda yad olunar. Elm hakimdir, mal isə hökm altında olandır, məğlubdur. Əli

Ə

• Əgər elm ümidlə olsaydı, dünyadakı bütün insanlar alim olardı. Əli
• Əməl olunan elmdən savayı, bütün elmlər qiyamət günündə vizrü-vəbal olacaqdır. Məhəmməd
• Əsl elm və əsl musiqi eyni fikri prosesi tələb edir. Albert Eynşteyn
• Əvvəllər elmin sərhədləri olan yer indi onun mərkəzidir. Georq Kristof Lixtenberq

F

• Fəzilət, elm və mərifətdən məhrum olanlar üçün ölüm deməkdir. Məhəmməd Tağı Sidqi

X

• Xəyal elmdən daha əhəmiyyətlidir, çünki elm məhduddur. Albert Eynşteyn
• Xəyal qanadlarında uçan elm möcüzələr yaratmağa qadirdir. Faradey

H

• Heç bir millət qılınc və tüfənglə qabağa getməyibdir. Ancaq elmin gücünə tərəqqi etmək mümkündür. Nəriman Nərimanov
• Həqiqət elm təhsil etməyi başlayan tayfa qaranlıq otağın qapısını açıb çölə çıxan kimidir ki, bu zaman günün işığı onun gözlərini nurlandırmaqdan başqa otağın da içinə daxil olub orada olan şeyləri artıq işıqlandırıb bir qeyri surətə salır. Həsən bəy Zərdabi
• Hər bir dəqiq elm təxminlərə söykənir. Rassel
• Hər hansı bir elmin açarı sual işarəsidir. Onore de Balzak
• Hər qab içinə bir şey qoyduqca daralır. Ancaq elm qabı istisnadır: o, elm qoyulduqca genişlənir. Əli
• Hər millətin tərəqqisi və fəaliyyətinin başlıca amili elm və əxlaqdır. Abdulla Şaiq

İ

• İdrak, elmin köməyi ilə maddənin sirlərinə nüfuz edir, həqiqətin harada olduğunu göstərir. Elm və təcrübə yalnız ağıl üçün materiallar toplayan vasitələrdir. Mixail Lomonosov
• İnsan ölçməyə başlayan kimi elm başlayır. Dəqiq elm ölçü olmadan ağlasığmazdır. Dmitri Mendeleyev
• Insanın cahil olduğunu bilməsi, elmə atılmış ilk addımdır. Bencamin Franklin.
• İnsanlar surət və səsdə müxtəlif olduqları kimi, elm və əxlaqda da bir-birindən fərqlidirlər. Abbasqulu ağa Bakıxanov.
• İnsanlar uzun müddət misi qızıla çevirmək arzusunda olublar. İndi elm misi elə şeylərə çevirir ki, qızıl ona həsəd aparır. Tur Xander
• İstəyirsinizmi türk milləti yaşasın, qabağa getsin, elmi və mərifəti olsun, mədəniyyəti olsun buna dil verin: türklər öz dillərini itiriblər, sizin sözünüzü onlar anlamırlar. Onların dilini tapın, verin onlar yaşasın, qabağa getsin. Həsən bəy Zərdabi

K

• Kamilliyə can atan insan üçün elmlərin ən gərəklisi qanunlar haqqında elmdir. Platon
• Kəndlinin faydalı bitkilər becərməsini xış asanlaşdırdığı kimi, fərziyyələr də həqiqətin axtarılmasında elmi işi asanlaşdırır və düzgün edir. Dmitri Mendeleyev
• Kim ki, elm öyrənib tətbiq etmir, yeri əkib becərən, amma məhsulundan istifadə etməyən adama bənzəyir. Əlişir Nəvai

Q

• Qaranlıq ilə işıq kimi, elm də xurafatlarla mübarizə aparır. Dmitri Mendeleyev
• Qrammatikasız oratoriya – axmaq, poeziya – pəltək, fəlsəfə – əsassız, tarix – anlaşılmayan, hüquq elmi isə şübhəlidir. Mixail Lomonosov

L

• Ləzzətlə yemədiyin yemək usandırıcı olduğu kimi, ehtirasla məşğul olmadığın elm də hafizəni korlayır: o, udduğunu mənimsəmək iqtidarında olmur. Leonardo da Vinçi

M

• Məktəb elm və maarifin bağı, ağıl və fikir çiçəklərinin meyvəsidir. Elm və mədəniyyət bir günəş, məktəb də o günəşin doğduğu yerdir. Mərifət nuru həmişə oradan saçılır. Füyuzat jurnalı
• Mələklər öz qanadlarını elm axtaran üçün açar və onun bağışlanmasını diləyərlər. Məhəmməd
• Mən elm şəhəriyəmsə, Əli onun qapısıdır. Məhəmməd
• Mən elm və vətən naminə atanın iradəsinə qarşı çıxmağı günah hesab etmirəm. Mən bütün həyatımı buna həsr etmişəm ki, ömrümün sonuna kimi cahillərə və elm əleyhdarlarına qarşı mübarizə aparım. 20 ildən artıqdır ki, bu işlə məşğul oluram, gəncliyimi buna həsr etmişəm və qocalığımda da belə edəcəyəm. Mixail Lomonosov
• Mənim dindarlığım haqqında xəbərlər ağ yalandır. O yalan ki, inadla təkrarlanır! Mən şəxsi Allaha inanmıram. Allaha olan münasibətimi aydın şəkildə ifadə etmişəm və heç vaxt da sözlərimdən imtina etmirəm. Əgər mənim fikirlərimdən nəsə dini görünürsə, bu, elmin bizə açdığı dünya və onun quruluşuna sonsuz heyranlığımla izah edilə bilər. Albert Eynşteyn
• Mənim ümmətimdən hər bir ağıl sahibinə bu dörd şey vacibdir: elmi eşitmək, onu öyrənmək, yaymaq və ona əməl etmək. Məhəmməd peyğəmbər
• Milli vurma cədvəli olmadığı kimi, milli elm də yoxdur; nə millidirsə, o, artıq elm deyil. Anton Çexov
• Mövhumat elmə əsaslanmayan inamdır. İşıq zülmətlə mübarizə etdiyi kimi, elm də mövhumatla mübarizə aparır. Dmitri Mendeleyev
• Müasir insan elmin qanadlarında elə uzaqlara uçmuşdur ki, özündən ayrı düşmüşdür. Tur Xander
• Mürəkkəb cəhlin əlacı. Bu cəhlin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, nəfsin elmdən xəbəri olmadığı halda elə bilər ki, həqiqətən, alimdir və məşğuliyyəti də elmdir. Heç bir rəzilət bundan daha təhlükəli və dəhşətli ola bilməz. Bədən təbibləri bəzi pis və uzun sürən xəstəlikləri müalicə etməkdə aciz qaldıqları kimi, nəfs təbibləri də bu mərəzi müalicə etməkdə aciz qalarlar. Bu əyri, kəc xasiyyət səhvini başa düşməz, düşsə də boynuna almaz, bu “elm” elə bir elm olar ki, cəhl yüz dəfə ondan yaxşıdır. Buna qarşı ən faydalı tədbir həmin cəhalət sahibini həndəsə, hesab, cəbr və bu kimi riyazi elmlərlə məşğul olmağa məcbur etməkdir, əgər maraqlanıb öyrənməyə başlasa, əsl elm ləzzətinin, həyat həqiqətinin, nəfs izzətinin nədən ibarət olduğunu başa düşər; hər halda onda bir sağalma və ayrılma əmələ gələr. Bundan sonra əvvəlki əqidələri haqqında fikirləşsə, ondan doğruluq ləzzəti almaz, şəkk-şübhə başlar, ürəyinə xal düşər. İnsafı olsa, az müddət ərzində əqidəsinin yalnış olduğunu anlar, “sadə cəhl” mərtəbəsinə enər, təlim edilməyə razı olar. Nəsirəddin Tusi

N

• Nadanlar elmə həqarətlə baxır, savadsızlar ona heyran olur, müdriklər isə ondan bəhrələnirlər. Frensis Bekon
• Nadanlıqdan can qurtarmaq, qorxu və xofdan azad olmaq üçün alim və filosoflar böyük əziyyətlərə dözür, cismani ləzzət və istirahətdən əl çəkir, yuxusuz gecələr və ağır zəhmətlərə razı olurlar. Əsl rahatlıq bədəni ağrılardan xilas olmaq, əsl əziyyət isə cəhldir. Deməli, əsl rahatlıq elmdir. Elm adamlarının ruhi və rahatlığı elmdir, çünki dünya var-yoxu onların gözündə əhəmiyyətsiz və dəyərsiz olar. Elmə yiyələnərək əbədi səadət, həmişəlik istirahət əldə etdiklərindən tez ötüb keçən bəlalara məruz qalan, böyük baş ağrısına səbəb olan, müxtəlif qəm və kədər yaradan, təşviş və təlaş törədən dünya işlərindən əl çəkər, zəruri ehtiyacı ilə kifayətlənər, dünyagir olmazlar, çünki dünyagirliyin sonu görünməz, bir arzuya çatdımı, başqa arzu eşqinə düşər. Nəsirəddin Tusi
• Nə qədər ki, elmsizsən oxumaqdan, öyrənməkdən utanma. Qriqori Skovoroda
• Nəzəriyyə elmin ruhu, təcrübə – bədənidir. Nəzəriyyəsiz fikir dənizində və faktın meşəsində asanlıqla azmaq olar. Dmitri Mendeleyev
• Niyyət elm ilə əməl arasında bir vasitədir. Nəsirəddin Tusi
• Nursuz göz kimidir elmsiz ürək. Əhvədi Marağayi

Ö

• Ömrünü elmə sərf edən adam heç vaxt ölmür. Məhəmməd

R

• Ruhun sirləri təbiət elmlərinin metodları ilə açılmalıdır. Husserl

Ş

• Şərafətli elm heç bir millətin malı deyil, kim ona yiyələnsə, onundur. Cəlaləddin Əfqani

T

• Təbiət insanı zülmətlə dövrələyir və onu daim işığa doğru getməyə məcbur edir. Bu işıq isə elmdir. Höte
• Təbiət özü ahəng və gözəllik prinsipləri ilə qurulubsa, onu öyrənən elm də bu prinsiplərə sadiq qalmalıdır. Əbu Turxan
• Təbiət qanunlarının öyrənilməsi –elm adlanır. (Kant)
• Tələbələrinə elm arzusu aşılamayan bir müəllim soyuq dəmiri döyən dəmirçi kimidir. H.Mann
• Tərbiyə də ancaq elmin gücü ilə olur. Nəriman Nərimanov

U

• Uşaqları öyrədərkən vacib bir məsələyə diqqət etmək lazımdır: elmlər uşaqların yaşına uyğun olmalıdır; əks təqdirdə - onların ruhlarında təkəbbürlük toxumu səpilər. İmmanuel Kant

Ü

• Ümumi fayda üçün, elmin təsdiqi naminə doğma atama qarşı üsyan etməyi günah saymıram. Mixail Lomonosov

V

• Vicdansız elm ruhun çöküntüsüdür. Fransua Rable: Fransız yazıçısı

Y

• Yerin nuru günəşdir, insanın nuru - elm. Osetin atalar sözləri

Z

• Zövqlərin ən gözəli elmdən alınan zövqdür. (Samuel Smayls: İngilis yazıçısı)