Tərbiyə

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Adi ehtiyacla yanaşı, sevgi-böyük tərbiyəçidir. Yaxınların sevgisi, bəxti gətirməyən insanı ehtiyac səbəbindən yaranan qanunlara riayət etməyə vadar edir. Çünki, əks təqdirdə bu qanunların pozulması müəyyən bir cəzaya səbəb ola bilər. Ziqmund Freyd
• Ağlın qiyməti yoxdur, tərbiyənin həddi. Adıgey atalar sözləri
• Ata-ananın mehriban münasibəti övlad üçün ən yaxşı tərbiyədir. Demokrit
• Az danışmağı, susmağı, soruşanda cavab verməyi, böyüklərə qulaq asmağı öyrətmək, nalayiq sözlər, söyüşlər, yersiz kəlmələr işlətdikdə utandırmaq, gözəl, zərif, xoş kəlamlardan istifadə etdikdə tərifləmək, buna adət etməyə hüsn-rəğbət oyatmaq lazımdır. O, müəlliminə, yaşca özündən böyük olanlara hörmət və xidmət etməyi bilməlidir. Böyük adamların övladları belə davranış qaydalarına daha çox möhtacdır. Onun müəllimi ağıllı, vicdanlı, əxlaq normalarına, uşaq ruhiyyəsinə bələd, şirin danışmaqda, insaflı rəftarda, vüqarlı, zəhmli davranışda, pak və təmizlikdə məşhur, şahların xasiyyətindən, adət və ənənələrindən, eyş-işrətlərindən, məclis və söhbətlərindən bixəbər, camaatın hər təbəqəsi ilə danışmağı bacaran, rəzil və alçaq adamlardan qaçmalıdır. Böyük adamların yaxşı tərbiyə görmüş, gözəl adətlər qazanmış uşaqları ilə bir məktəbdə oxumalıdır ki, darıxmasın, onlardan öyrənsin, başqa şagidlərə qibtə hissi ilə yanaşsın, onlarla bəhs-bəhsə girsin, elmə həvəsi artsın. Nəsirəddin Tusi

B

• Baş ürəyi tərbiyə etməlidir. Fridrix Şiller
• Bir uşağı tərbiyə edərkən ilk düşüncən onun namuslu bir insan olmasıdır. Bunun üçün də əvvəlcə gözəl ürək, sonra zəkalı baş lazımdır. Deni Didro
• Biz hamımız aldığımız tərbiyənin övladlarıyıq. Klod Adrian Helvetsi
• Biz çalışmalıyıq ki gənclərimiz Azərbaycan xalqına xas olan mənəvi ənənələr arasında tərbiyə edilsinlər. Heydər Əliyev

H

• Hakimiyyət yalnız o vaxt böyük nemət olur ki, onu əldə edən adama təbiət və tərbiyə alicənablıq, qüvvətli ruh, geniş ürək, dərin ağıl, böyük təcrübə vermişdir. Pol Anri Holbax
• Heç bir ata-ana uşağına gözəl tərbiyədən daha yaxşı bir miras qoya bilməz. Məhəmməd peyğəmbər
• Həqiqət hər yerdə, xüsusilə tərbiyədə vacib şərtdir. Lev Tolstoy

İ

• İncəsənət gəncliyə tərbiyə, qocalığa qazanc, yoxsulluğa var-dövlət və var-dövlətə bəzək verir. Fridrix Şiller
• İnsanlar nə üçün adi-gündəlik həyatda daha çox həqiqəti söyləyirlər? Ona görə yox ki, kimsə Allah deyilən bir qüvvə yalanı qadağan edir. Ona görə ki, əvvəlan bu daha asandır, ikincisi ona görə ki, yalan demək fantaziya, yaradıcılıq və yaddaş tələb edir. Bir də ona görə ki, adi münasibətlərdə sözün düzünü demək, birbaşa demək daha sərfəlidir: mən bunu istəyirəm mən bunu etmişəm və bu kimi; deməli, açıq istək və məqsəd, iradə yolu hiylə yoluna nisbətən daha etibarlı olur. Əgər bir uşaq ailədə başqa cür tərbiyə görürsə, o yalana alışır və istər-istəməz öz xeyrinə olanı deyir. Həqiqət duyğusu, yalana qarşı müqavimət onun üçün tamamilə yabançı və əlçatmaz bir şeyə çevrilir və o, günahsızcasına yalan danışmaqla ömür sürür. Fridrix Nitsşe

K

• Kim bir işdə xalqa rəhbər olmaq istəyirsə, başqasına tərbiyə verməyə başlamazdan əvvəl özünü tərbiyə etməlidir. Tərbiyə yalnız dil ilə öyüd verməkdən deyil, hərəkətləri ilə nümunə göstərməkdən də ibarət olmalıdır. Nəfsinə müəllim olub özünü tərbiyə edən şəxs insanlara müəllimlik edib onları tərbiyə edəndən daha çox tərifə layiqdir. Kim bir işdə xalqa rəhbər olmaq istəyirsə, başqasına tərbiyə verməyə başlamazdan əvvəl özünü tərbiyə etməlidir. Tərbiyə yalnız dil ilə öyüd verməkdən deyil, hərəkətləri ilə nümunə göstərməkdən də ibarət olmalıdır. Nəfsinə müəllim olub özünü tərbiyə edən şəxs insanlara müəllimlik edib onları tərbiyə edəndən daha çox tərifə layiqdir. Əli

M

• Məktəblərdə ən azı digər dərslər qədər tərbiyə və millilik üzərində dayanılmalıdır ki, vətəni cənnətlərə çevirəcək sağlam ruh və sağlam xarakterli nəsillər yetişə bilsin. Əbdüllfəttah Şahin
• Mənəvi tərbiyəsini düzgün quran millət həqiqi mənliyə sahib olacaqdır. Füyuzat jurnalı

N

• Nə üçün biz texniki institutlarda materialların müqavimətini öyrənirik, pedaqoji institutlarda isə şəxsiyyətin müqavimətini (onu tərbiyə etməyə başlayanda) öyrənmirik? Anton Makarenko

Ö

• Övladlarınıza ehtiram göstərin və onları yaxşı tərbiyə edin ki, həmin gözəl tərbiyə nəticəsində bağışlanasınız. Məhəmməd peyğəmbər

P

• Pis tərbiyə almış adamda cəsarət kobudluğa, alimlik pedantizmə, məzəlilik oyunbazlığa, sadəlik qabalığa, həlimlik yaltaqlığa çevrilər. Con Lokk
• Pis tərbiyə almış adamı yenidən tərbiyələndirməkdən çətin şey yoxdur. Yan Komenski

T

• Tərbiyə ana qucağında başlayır, hər deyilən kəlmə isə uşağın şəxsiyyətini formalaşdıran bir kərpicdir. Namiq Kamal
• Tərbiyə ağılın müəllimi, düşüncə isə rəhbəridir. İohann Lavater
• Tərbiyə bədəni və ruhu gözəlləşdirməlidir. Platon
• Tərbiyə bir milləti ya hürr, müstəqil, şanlı, ali bir cəmiyyət halında yaşadır, ya da onu əsarət və səfillik içərisində qoyur. Mustafa Kamal Atatürk
• Tərbiyə də ancaq elmin gücü ilə olur. Nəriman Nərimanov
• Tərbiyə hər şeyə qadirdir. Klod Adrian Helvetsi
• Tərbiyə xoşbəxt günlərdə insanın bəzəyi, bədbəxt günlərində siğinacaq yeridir. Demokrit
• Tərbiyə – nəfslə, təhsil – biliklə bağlıdır. İnsan yetkinləşdikcə bu iki proses bir-birini tamamlayır. Viktor Hüqo
• Tərbiyə – uşaqda yeni imkanların, bacarıqların yaradılması deyil, onda mövcud olan imkanların qidalandırılmasıdır. Cüzeppe Madzini
• Tərbiyə vermək yuxudan oyatmaq deməkdir. Qotlip Teodor Hippel
• Tərbiyə və öyüd-nəsihət həyatın ilk anından ömrün axırına kimi davam edir. Platon
• Tərbiyə- yaxşı vərdişlərin mənimsənməsidir. Platon
• Tərbiyəli adam vəzifəcə özündən aşağıdakılarla təkəbbürsüz, özündən yuxarıdakılarla isə hörmətlə və sərbəst danışmağı bacarır. Filip Dormer Çesterfild
• Tərbiyənin qayəsi insanlarda olan qabiliyyətləri inkikaf etdirməkdir. Platon

U

• Uşağa yaradan yox, tərbiyə verən atadır. Menandr
• Uşağı düzgün və normal tərbiyə etmək işindən çox asandır. Anton Makarenko
• Uşağın tərbiyəsinə onu tanımaqla başlamalıyıq. Jan Jak Russo

Ü

• Ümmətin rəhnüması tərbiyədir, millətin pişvası tərbiyədir. (Mirzə Ələkbər Sabir)

Y

• Yaxşı atanın verdiyi tərbiyəni heç bir məktəb verə bilməz. Höte