Hökmranlıq

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Adətən, düşmən hisslər zərif hisslərdən sonra meydana çıxır və onlar cinsi münasibətlərimizin əksəriyyətində hökmranlıq edən hisslərin ikili münasibətini yaxşı əks etdirir. Ziqmund Freyd
• Ağıllı adam ulduzlara hökmranlıq edəcək. Ptolemey
• Ağlınız və həvəsiniz dənizdə üzən ruhunuzun sükanı və yelkənləridir. Əgər yelkənləriniz cırılıbsa və ya sükanınız qırılıbsa, siz ancaq dalğalara minib axınla gedə və ya açıq dənizlərdə hərəkətsiz qala bilərsiniz. Çünki ağıl tək hökmranlıq məhdudlaşdıran qüvvədir; və bir ehtiras özünü yandıran bir alovdur. Cübran Xəlil Cübran
• Amerikada Prezident dörd il hökmranlıq edir və jurnalistika əbədi olaraq idarə edir. Xoşbəxtlikdən, Amerikada jurnalistika öz nüfuzunu ən kobud və ən qəddar ifrat həddə çatdırdı. Təbii nəticə olaraq o, üsyan ruhu yaratmağa başlayıb, insanlar öz xasiyyətlərinə uyğun olaraq bundan əylənir və ya ondan iyrənirlər. lakin o, artıq real qüvvə deyil. Ciddi müalicə olunmur. İngiltərədə jurnalistika, bir neçə tanınmış hal istisna olmaqla, bu qədər vəhşilik həddinə çatdırılmamış, hələ də böyük amil, diqqətəlayiq gücdür. İnsanların şəxsi həyatı üzərində tətbiq etməyi təklif etdiyi tiranlıq mənə olduqca qeyri-adi görünür. Oskar Uayld
• Antisemitizm, yəhudi xalqına nifrət bəşəriyyətin ruhunda ləkə olub və qalır. Biz bu məsələ ilə tam razıyıq. Buna görə də bunu bilin: antisionizm mahiyyətcə antisemitizm deməkdir və həmişə belə olacaq. Bu niyə belədir? Bilirsiniz ki, sionizm yəhudi xalqının öz torpaqlarında yaşamağa qayıtmaq arzusu və idealından başqa bir şey deyil. Yəhudi xalqı, Müqəddəs Yazılar bizə deyir ki, müqəddəs torpaqda, öz vətənində çiçəklənən birlik içində yaşayırdılar. Onları oradan Rəbbimizi belə amansızlıqla qətlə yetirən Roma tiranı qovmuşdu. Vətənindən qovulmuş, milləti külə dönmüş yəhudi xalqı dünyanı dolaşmağa məcbur oldu. Yəhudi xalqı onlara hökmranlıq etməyə gələn hər bir tiranın əlindən dönə-dönə əzab çəkdi. Bütün bəşəriyyətin bu ayrılmaz hüququnu əziz tutan hər kəs üçün bunu başa düşmək, yəhudi xalqının qədim İsrail torpağında yaşamaq hüququnu dəstəkləmək çox asan olmalıdır. Bütün yaxşı niyyətli insanlar Allahın xalqının onlardan oğurlanmış torpağa sevinclə qayıtması vədinin yerinə yetməsinə sevinəcəklər. Bu sionizmdir, nə çox, nə də az. Martin Lüter Kinq
• Azadlıq – fərd kimi və ya kiçik bir qrupun üzvü kimi – öz mövcudluğunun mühüm məsələlərində: qida, geyim, yaşayış yeri və hər hansı təhlükədən müdafiə kimi məsələlərdə ustalıq deməkdir. Azad olmaq güc sahibi olmaq deməkdir; başqalarına hökmranlıq etmək deyil, öz yaşayış şəraitinə hakim olmaqdır. Ted Kazinski

B

• Bəy ədalətli olmalıdır. Ey hakim, uzun müddət ölkədə hökmranlıq etmək istəyirsənsə, qanunu düzgün tətbiq etməli və xalqı qorumalısan. Yusif Balasaqunlu
• Bildirmək istəyirəm ki, mən heç bir şəkildə ağ və qara irqlər arasında ictimai və siyasi bərabərliyin tərəfdarı deyiləm və heç vaxt da olmamışam. Mən zəncilərin səsvermə hüququnun, yaxud münsiflər heyətinin üzvü və ya hökumətə rəhbərlik etmək hüququna malik olmalarının, nə də ağ adamlarla nikah bağlamalarının tərəfdarı deyiləm və heç vaxt da olmamışam. Buna əlavə olaraq qeyd etmək istəyirəm ki, ağlarla qaralar arasında elə bir fiziki fərq mövcuddur ki, bu fərq onların ictimai və siyasi bərabərlik şəraitində birgə yaşamaq imkanını istisna edir. Bu iki irq bir-birinə bərabər ola bilməz. Amma nəzərə alsaq ki, indi onlar bir yerdə yaşayırlar, o zaman onlar arasında hökmranlıq və tabeçilik münasibəti olmalıdır. Hər bir insan kimi, mən də ağ irqin hökmran olmasının tərəfdarıyam. Avraam Linkoln
• Bilinməyən, sirr, xəyali, mifik, möcüzəvi, inanılmaz və hətta dəhşətli olanı aşkar, sadə və sağlam olandan üstün tutmaq cəhalətə xasdır. Həqiqət heç vaxt təxəyyülü mövhumatlar qədər güclü şəkildə sarsıtmaz ki, hər kəsin özünə uyğunlaşdıra bilər. Adi insanlar nağılları dinləməyi hər şeydən üstün tuturlar. Kahinlər və qanunvericilər dinlər uydurur və bu nağıllardan sirlər çıxarırlar. Onlardan adi insanların xarakterinə, xasiyyətinə uyğun istifadə edirdilər. Adi camaatın bu meylinə görə keşişlər, şəriət və qanunvericilər vəcd həvəskarlarına, qadınlara və cahillərə bağlandılar. Bu məzmunda olan insanlar tədqiq edə bilmədikləri fikirləri asanlıqla qəbul edirlər. Saflıq və həqiqi sevgi ancaq təxəyyüllərini araşdırma və düşünməklə təşkil edən müəyyən insanlarda olur. Bir kəndin sakinləri heç vaxt öz keşişindən latın dilini dini nitqlərinə həddən artıq qarışdırdıqda ondan məmnun olmurlar. Cahillər, başa düşmədikləri şeylərdən danışan hər kəsi çox alim hesab edirlər. Bu, qəbilələrin sadəlövhlük prinsipi və onlara rəhbərlik iddiasında olanların təsir və hökmranlığıdır. Pol Anri Holbax
• Bir qadın səni sevəndə, sənin ruhuna sahib olana qədər doymaz. Zəif olduğu üçün onun hökmranlıq üçün qəzəbi var və heç nə onu qane edə bilməz. Uilyam Somerset Moem
• Birinin digəri üzərində hakimiyyəti ilk növbədə hökmranlıq edəni məhv edir. Lev Tolstoy
• Biz iki böyük siyasi möhtəkir dəstəsini tapırıq, onlar növbə ilə dövlət hakimiyyətini ələ keçirib onu ən korrupsioner məqsədlərlə istismar edirlər -- xalq, guya onun xidmətçisi olan, amma əslində hökmranlıq edən və talan edən bu iki böyük siyasətçi kartelinin qarşısında acizdir. Fridrix Engels
• Biz tərbiyə adı altında uşaqlıqdan fəzilətə aparan, ədalətli şəkildə tabe olmaq və ya hökmranlıq etməyi bacaran mükəmməl vətəndaş olmağı arzu edən və ona can atmağa məcbur edən tərbiyəni nəzərdə tuturuq. [[Platon]
• Bu müharibədə orta yol yoxdur. Davamımızın ədalətinə şübhə etdiyimiz kimi, son qələbəmizə də şübhə etmirik. Məğlub olmağımız ağlasığmazdır, çünki uğursuzluğa düçar olsaq, bütün dünya üzərində azadlıq işıqları sönər. Onlar qərb yarımkürəsində bir az parıldaya bilər, lakin dəniz və quru yolu ilə dünyanın yarısına hökmranlıq edən Almaniya, şübhəsiz ki, indiyədək bəşəriyyətin üzərində parıldadıqları hər rübdə onları söndürəcək, beləliklə, hətta azadlıq ənənələri belə yaddaşlardan silinəcək. Vəzifəmizi yerinə yetirsək, uğursuzluğa düçar olmayacağıq. Redyard Kiplinq

C

• Cənnətə boyun əyməkdənsə, cəhənnəmdə hökmranlıq etmək daha yaxşıdır!. Con Milton

D

• Dənizdə hökmranlıq edən söz sahibidir. Mark Tulli Siseron

Ə

• Ən yaxşılar hökmranlıq etməlidir və ən yaxşılar hökmranlıq etmək istəyirlər! Bu nəzəriyyənin başqa cür səsləndiyi yerlərdə isə ən yaxşılar çatışmır, yaxşılar hökmranlıq etməlidir və ən yaxşılar hökmranlıq etmək istəyirlər! Bu nəzəriyyənin başqa cür səsləndiyi yerlərdə isə ən yaxşılar çatışmır. Fridrix Nitsşe

H

• Hər bir vətəndaş imkan daxilində öz səylərini öz dövləti üzərində hökmranlıq etmək gücündə olmağa yönəltməlidir. Aristotel
• Hökmdarlıq edən fikirlər hökmranlıq edənlərin fikirləridir. Bertolt Brext
• Hökmranlıq etməyi öyrənmək asan, idarə etmək çətindir. Horatsi

İ

• İnqilab bəzən lakey sifətində belə görmək istəmədiyimiz adamlara hökmranlıq verir. Pyer Büast
• İnsan başqaları üzərində hökmranlıq edərək öz azadlığını itirir. Frensis Bekon
• İnsanın hökmranlığı elmdə gizlidir. Frensis Bekon

K

• Kimsə sizi aşağı salmaq, idarə etmək və ya manipulyasiya etmək üçün xroniki olaraq öz sözlərindən istifadə etdikdə – sonra isə bunu inkar edirlər – onlar əsl şifahi təhqiredici olurlar. Məqsəd, sui-istifadə edənin bunu tanıyıb-tanımamasından asılı olmayaraq, sizin üzərinizdə hökmranlıq və nəzarət əldə etməkdir. Barie Davenport
• Krallar müəyyən vaxtlarda insanlar üzərində hökmranlıq etdikləri halda, sənətkarlar əsrlər boyu insanlar üzərində hökmranlıq edə bilirlər. Onore de Balzak

Q

• Qadın hökmranlıq edir, amma idarə etmir. Delfina Jirarden
• Qadına hərdən itaət etmək lazımdır ki, onun üzərində hökmranlıq edəsən. Viktor Hüqo
• Qarabağ İslam torpağıdır və hər kəs oranın azadlığı uğrunda və qeyri-müsəlmanların ora hökmran olmağına qarşı hərəkətdə canını itirsə, şəhid hesab olunur.
• Qısqanclıq insan azadlığı ilə əlaqəli deyil. Qısqanclıqda bir mülkiyyətçilk və hökmranlıq instinkti var, amma alçalmış bir vəziyyətdə. Sevgi hüququnu qəbul etmək, qısqanclıq hüququnu ideallaşdırmaq yox, inkar etmək lazımdır…Qısqanclıq, insanın insana zülmüdür. Ən iyrənc qısqanclıq isə qadını zəhərli ilana çevirən qadın qısqanclığıdır. Vissarion Belinski

M

• Mən daha elə də çox mütaliə eləmirəm. Axı mən daha istəmirəm ki, kitablar mənim üzərimdə bu qədər hökmranlıq eləsin. Bu zəhər kimi bir şeydir. Mən bu barədə özümü təkmilləşdirdim. İndi immunitetim var. Peter Stamm
• Mən hökmranlığa can atanları yox, ona tələsik tabe olmağa hazır olanları qınayıram.Çünki, təbiətcə, insan həmişə ona tabe olanlar üzərində hökmranlıq etmək istəyir. Fukidid

H

• XVI əsrin ikinci yarısında Osmanlının qəddar qanunu heç bir problem olmadan fəaliyyət göstərirdi. Rekordçu 1595-1603-cü illərdə hökmranlıq edən III Muradın oğlu III Mehmed idi. O, 19 qardaş və 20 bacısını - bəziləri hələ körpə olan və hətta hamilə olan həm doğma, həm də ögey bacılarını öldürdü, bacısı oğullarının taxt-taca iddialarına qarşı özünü qorumaq bəhanəsi ilə III Mehmedin əlaltıları hakimiyyətə gəldikdən sonra 24 saat ərzində onun potensial rəqiblərini boğdular. Onlar... yenicə vəfat etmiş atalarının dəfn mərasimi zamanı tutuldular. Beləliklə, yeni hökmdar son dərəcə qəddarlıqla valideyninin (sultanın 2000 qadının olduğu hərəmində oğullarının vərəsəlik hüququ olmayan cariyələr sağ qalmaqla) bütün qanuni övladlarını məhv etdi.
  • Marcin Szymaniak, Qəfəsdən çıxan sultan kimi, "Focus Historia" No. 12 (92)/2014 (dekabr)

P

• Planetimizdə hələ də bizə məlum olmayan şeylər insanların əksəriyyətinin şüuruna bir növ təzyiq göstərir. Bu naməlum şey insanın hələ fəth etmədiyi bir şeydir, gücsüzlüyümüzün daimi sübutu, təbiət üzərində hökmranlıq üçün xoşagəlməz bir çağırışdır. Rual Amundsen

S

• Səndən yuxarıda duran adam üzərində qələbədən çəkin. Qələbə kin, ədavət oyatmaq deməkdir. Öz ağana qalib gəlmək isə ağılsızlıqdır, bəzən isə təhlükəlidir. Üstünlüyünü nümayiş etdirmək hamıda, xüsusən də, zat-alilərində nifrət oyadır. Gözəlliyi səliqəsiz geyimlə gizlətmək olduğu kimi, cəh etsən öz üstünlüyünü də gizlədə bilərsən. Çoxları, xüsusən də başçılar ağıldan başqa hər hansı qabiliyyətdə başqalarına güzəştə gedə bilərlər, çünki ağıl bütün qabiliyyətlərin üzərində hökmranlıq edir. Yüksək mərtəbədə duranlar köməyi qəbul edirlər, amma üstünlüyü yox. Ona görə də onlar istəyirlər ki, verilən məsləhət yalnız unutduqları nəyi isə yada salmaq məqsədi daha başa düşmədikləri bir şey haqqında izahat olmasın. Baltazar Qrasian

Ş

• Şah və hökmdar o kəs deyil ki, başlarında tac, altlarında qızıl taxt var, o kəs deyil ki, adlı-sanlı əyanlar tərəfindən seçilib, o kəs deyil ki, taleyin, yaxud zorakılığın sayəsində hakimiyyətə gəlib, xeyir, hökmdar o kəsdir ki, hökmranlıq etməyi bacarır. Sokrat
• Şahlar camaatın, alimlər isə şahların üzərində hökmranlıq edərlər. Ərəb atalar sözləri

Y

• Yaltaqlıq tabe olmaq pərdəsi altında hökmranlıq etmək üçün edilir. Nikolay Çernışevski
• Yer kürəsinin yaşıllıq və həyatla necə və hansı proseslərlə büründüyünü, buludların, dumanların və yağışların necə əmələ gəldiyini, bu yer kürəsinin bütün dəyişikliklərinə nəyin səbəb olduğunu və hansı ilahi qanunların səbəb olduğunu bilmək, şübhəsiz ki, saf bir zövqdür. Nizam açıq-aşkar qarışıqlıq içərisində qorunur. Fırtınanın və vulkanın səbəbini araşdırmaq və onların əşyaların təsərrüfatda istifadəsinə işarə etmək — buludlardan şimşək çaxıb onu təcrübələrimizə tabe etmək — olduğu kimi istehsal etmək ülvi bir məşğuliyyətdir. İncəsənət laboratoriyasındakı mikrokosmos və hərəkətləri və İlahi Ağılın onlara verdiyi qanunlara uyğun olaraq dəyişən, şeylərin kainatını təşkil edən görünməz atomları ölçmək və çəkmək. Əsl kimya filosofu xarici dünyanın bütün müxtəlif formalarında yaxşılıq görür. O, sonsuz müdrikliyin rəhbər tutduğu sonsuz qüdrətin əməllərini araşdırarkən, bütün alçaq xurafatlar, bütün məntiqli xurafatlar onun zehnindən yox olur. O, insanı kosmosda bir nöqtəyə sabitlənmiş atomlar arasında bir atom görür və bununla belə ətrafdakı qanunları dərk edərək onları dəyişdirmək; zaman keçdikcə bir növ hökmranlıq və maddi məkanda bir imperiya əldə etmək və sonsuz kiçik miqyasda bir növ yaradıcı enerjinin kölgəsi və ya əksi kimi görünən və ona fərqlilik hüququ verən bir güc tətbiq etmək istəyir. Allahın surətində yaradılmış və ilahi ağılın qığılcımı ilə canlandırılmışdır. Kimyəvi axtarışlar idrakı ucaltsa da, təxəyyülü incitmir və həqiqi hissləri zəiflətmir. Onlar zehnə dəqiqlik vərdişləri bəxş etməklə bərabər, onu faktlara diqqət yetirməyə məcbur etməklə yanaşı, onun bənzətmələrini də genişləndirirlər və əşyaların xırda formaları ilə tanış olsalar da, onların son məqsədi təbiətin böyük və möhtəşəm obyektlərinə malikdirlər. Onlar kristalın əmələ gəlməsini, çınqılın quruluşunu, gil və ya torpağın təbiətini nəzərə alırlar və onlar bizim dağ silsilələrimizin müxtəlifliyinin səbəblərinə, küləklərin görünüşünə, ildırım fırtınalarına, meteoritlərə, zəlzələlərə, vulkanlara və şairə və rəssama ən heyrətamiz obrazlar təqdim edən bütün hadisələrə aiddir. Təbiətimizin ən böyük səciyyəvi xüsusiyyətlərindən biri olan biliyə olan o sönməz susuzluğu yaşadırlar — hər bir kəşf faktların tədqiqi üçün yeni sahə açır, nəzəriyyələrimizin qeyri-kamilliyini bizə göstərir. Ədalətli şəkildə deyilir ki, işığın dairəsi nə qədər böyükdürsə, onu əhatə edən qaranlığın sərhəddi də bir o qədər böyük olar. Hemfri Devi

Z

• Zamana hökmranlıq etmək dünyaya hökmranlıq etməkdir. Steins;Gate
• Zor işlətməmək güclülərin silahıdır. Zəiflər üçün bu, ikiüzlülük ola bilər. Qorxu və sevgi ziddiyyətli anlayışlardır. Sevgi, əvəzində nə aldığını düşünmədən verir. Sevgi özü ilə, bütün dünya ilə mübarizə aparır və nəticədə bütün digər hisslər üzərində hökmranlıq edir. Mahatma Qandi