Planet

Vikisitat saytından



A B C Ç D E Ə F G H X  İ   J  K Q L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z


B[redaktə]

C[redaktə]

  • Cazibə qüvvəsi planetlərin hərəkətini izah edir, lakin planetləri hərəkətə gətirən şey deyil. İsaak Nyuton

E[redaktə]

  • Etiraf etmək lazımdır ki, bütün dünya ixtişaşlarının, bəşəriyyəti məhv edən dünya müharibələrinin və planetimizdə geniş yayılmış səfalətlərin səbəbi, əsasən, əsrlər boyu kütlələri istismar edən, öz eqoist məqsədləri üçün bəşəriyyətin əməyindən istifadə edən, maddi məqsədlər güdən eqoist qrupa aid edilə bilər. Bu kapitalistlər qrupu dünya resurslarını və sivil yaşayış üçün tələb olunan əsas elementləri küncə sıxıb istismar etmişlər; bir-birinə bağlı idarələri vasitəsi ilə dünya sərvətlərinə sahib olduqları və onlara nəzarət etdikləri və öz əllərində saxladıqları üçün bunu edə bildilər. Onlar çox zəngin və çox kasıb arasında mövcud olan böyük fərqləri mümkün etdi; onlar pulu və pulun verdiyi gücü sevirlər; onlar hökumətlərin və siyasətçilərin arxasında dayanıblar; onlar seçicilərə nəzarət ediblər; eqoist siyasətin dar millətçi məqsədlərini mümkün etdilər; onlar dünya bizneslərini maliyyələşdirdilər və neft, kömür, enerji, işıq və nəqliyyata nəzarət etdilər; onlar aşkar və ya gizli şəkildə dünya bank hesablarına nəzarət edirlər. Bu gün dünyanın hər bir ölkəsində rast gəlinən geniş yayılmış bədbəxtliyin məsuliyyəti əsasən bir-biri ilə əlaqəli olan, korporativ və ya şəxsi mənfəət üçün işləyən iş adamlarının, bankirlərin, beynəlxalq kartellərin, monopoliyaların, trestlərin və təşkilatların rəhbərlərinin, nəhəng korporasiyaların direktorlarının qapısındadır. Alisa Beyli

Ə[redaktə]

  • Əgər kosmosa qaçmaq üçün bir fürsət tapmazsa, insan irqinin ən az min il daha yaşayacağından əmin deyiləm. Kiçik bir planetdəki bütün həyatın necə məhv olmasının bir çox ssenarisi var. Amma mən optimistəm. Biz mütləq ulduzlara çatacağıq. Stiven Hokinq
  • Əgər Marsda əvvəl həyat var idisə, bu mənə qəribə gəlməzdi, lakin o (Marsda həyat), gördüyüm kimi, kapitalizmə qədər gəlib çatdı, kapitalizm zühur oldu və bu planeti məhv etdi. Uqo Çaves
  • Əhəmiyyətli intellektual nailiyyət. Xüsusilə qeyd etməliyik ki, bu münasibət Nyutona Prinsiplərin nəticələrini mütləq şəkildə sarsıtmadan, bununla da “fəlsəfi romantizm” yaratmadan “yuxuda görmək” forması kimi fəlsəfi sualların ehtimal olunan nəticələrini araşdırmağa imkan verdi. Dekartın etdiyi deyilən yol. Mən Nyutonun həmin müqəddimənin son bəndində dediklərini təkrar edirəm: “Və bütün fəlsəfə dərhal aydın olmasa da, insanların zehnini əvvəlcədən mühakimələrlə doldurmaqdansa, hər gün biliklərimizə nəsə əlavə etmək daha yaxşıdır. Bəzi əsas həqiqətlər, məsələn, tərs kvadrat qanununa görə hərəkət edən cazibə qüvvəsinin universallığı birbaşa riyaziyyatdan alınmışdır. Lakin Nyutonun fikrincə, hətta bir dəfə tapılan belə bir qanun onun ümumi düşüncə sxeminə uyğunlaşdırılmalı idi və o, bu qanunun bəzi cəhətlərinin qədim müdriklərə məlum olduğuna inandı. Nyuton təbiət fəlsəfəsinin istiqamətini dəyişdirdikdən sonra o, hissəciklər arası cazibə və itələmə qüvvələrinin mövcud olduğuna inanmağa başladı. Nyutonun fikrincə, bu cür qüvvələr öz hərəkətlərində kifayət qədər qısa məsafədədirlər Onlar, başqa sözlə, məsafədən hərəkət edən qüvvələr kateqoriyasına düşmürlər. Onun maddə və xüsusən də kimyagərlik üzərində apardığı araşdırmalar bu qüvvələrin mövcudluğunu ağlabatan göstərmişdi. Bəs belə qısa mənzilli qüvvələrin ağlabatanlığı nəhəng məsafələrdə hərəkət edən uzaqmənzilli qüvvələrin mövcudluğuna inamı təmin edirmi? Günəşlə yer arasındakı cazibə qüvvəsini nəzərdən keçirək: bu qüvvə təxminən yüz milyon mil məsafədə hərəkət etməlidir. Konseptual nöqteyi-nəzərdən daha da pis olanı günəşlə Saturn arasında minlərlə milyon mil məsafədə olan qüvvədir. Nəhayət, Nyuton kometaların bir növ planet olduğu və nəticədə günəşin cazibə qüvvəsinin uzanması lazım olduğu qənaətinə gəldi. İsaak Nyuton

G[redaktə]

  • Göyün və planetlərin qüvvələrinin öz içimizdə olduğunu araşdırıb kəşf edəndə, həqiqətən də tanrıların arasında yaşadığımızı hiss edirəm. Leon Battista Alberti
  • Günəş qızıl taxtın üstündə oturur, uşaqlarını, onun ətrafında fırlanan planetləri idarə edir. Nikolay Kopernik
  • Günəşin, planetlərin və kometaların bu ən gözəl sistemi yalnız ağıllı və qüdrətli bir Varlığın məsləhəti və hökmranlığından irəli gələ bilərdi. Əgər sabit ulduzlar digər oxşar sistemlərin mərkəzləridirsə, bunların hamısı eyni hikmətli nəsihətdən əmələ gələrək, hamısı bir olanın hökmranlığına tabe olmalıdır. İsaak Nyuton
  • Günəşlər sönür və ya korlanır, planetlər məhv olur və səmanın tullantılarına səpələnir; başqa günəşlər alovlanır, öz inqilablarını etmək və ya yeni orbitləri təsvir etmək üçün yeni planetlər əmələ gəlir və qlobusun sonsuz kiçik bir hissəsi olan və özü də böyük bütövlükdə yalnız görünməz bir nöqtə olan insan kainatın özü üçün yaradıldığına inanır. Pol Anri Holbax

H[redaktə]

  • Həyatlarımıza şahidlik edəcək birinə ehtiyacımız var. Bu planetdə milyardlarla insan var. Söyləmək istədiyim budur, hansımızın həyatının gerçək bir mənası var? Lakin evliliklərdə hər şeyə diqqət yetirəcəyinə söz verirsən. Yaxşı şeylər, pis şeylər, qorxunc şeylər, sıravi şeylər... Hamısına, həmişə, hər gün. Belə deyirsən: "Həyatın xəbərdarlıqsız olmayacaq, çünki mən xəbərdar edəcəyəm. Həyatın şahidsiz keçməyəcək çünki mən sənin şahidin olacağam. (Beverli Klark) Eşqə dəvət (film)

K[redaktə]

  • Keplerin qanunları qəti şəkildə doğru olmasa da, həqiqətə kifayət qədər yaxındır ki, Günəş sisteminin cisimlərinin cazibə qanununun kəşfinə səbəb olub. Tam dəqiqlikdən yayınma faktlarla bağlıdır ki, planetlər ölçüyəgəlməz kütləyə malik deyillər, nəticədə onlar bir-birlərinin Günəş ətrafında orbitlərini pozurlar və Günəşin özünə təsir edərək hər birinin dövri vaxtını yaradırlar. Günəşin kütləsinin Günəş və Planetin kütlələrinin cəminə subduplikat nisbətində Günəşin sabit cisim olmasından daha qısa olması; Bu səhvlər çox kiçik olsa da nəzərə çarpır, çünki planetlərin ən böyüyü olan Yupiterin kütləsi Günəşin kütləsinin 1/1000-dən azdır. İsaak Nyuton
  • Kometaların hərəkəti son dərəcə nizamlıdır və planetlərin hərəkəti ilə eyni qanunlara tabedir. İsaak Nyuton
  • Kopernikin Yer kürəmizin Günəş ətrafında yerləşən bir planet olduğu və bütün digərləri kimi Günəşlə işıqlandırıldığı qənaətini qəbul edən bir insan üçün, digər planetlərin də Yer kürəmiz kimi bəzədildiyi və mövcud olduğu təəssüratına qarşı çıxmaq çətindir. Amma biz həmişə belə bir axtarışın sona çatacağına ümid etməyin mənasız olduğunu görərək, təbiətin orada nə edəcəyini araşdırmağın əbəs olduğunu düşünməyə meylli olmuşuq. Lakin bu yaxınlarda bu mövzuda dərindən düşündükcə (özümü keçmişin böyük adamlarından daha ağıllı hesab etmədim, amma əksəriyyətindən sonra sağ olduğum üçün şanslı idim), zehni axtarışımın o qədər də praktik olmadığı qənaətinə gəldim, çünki ehtimal olunan təxminlər üçün kifayət qədər yer olmadığından hədəfə gedən yol çətinliklərlə qapanır. Xristian Hüygens

Q[redaktə]

  • Qravitasiya planetlərin hərəkətini izah edir, lakin planetləri kimin hərəkətə gətirdiyini izah edə bilməz. İsaak Nyuton

M[redaktə]

  • Mars planetinə çatmaq, adamın özü-özünə çatmağından daha asandır. Karl Qustav Yunq
  • Müdriklərin bütün bilikləri hisslərə nəzarət etməyi öyrətmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu biliklərə məhəl qoymayan, öz hislərinə nəzarət edə bilməyən hökmdar, hətta bütün planeti idarə etsə belə, məhkum edilmişdir. Çanakya/Hökmdar
  • Mükəmməl əsərlər nadirdir, çünki zövq və dahinin birləşdiyi xoşbəxt anlarda istehsal edilməlidir; və bu nadir bağlılıq, müəyyən planetlər kimi, yalnız bir neçə dövrənin inqilabından sonra baş verir və yalnız bir anlıq davam edir. Fransua-Rene de Şatobrian

P[redaktə]

  • Planetimizdə təqribən 6 milyard insan yaşayır. Əksəriyyət hər şeydən əvvəl maddi rahatlıqla maraqlanır, dini və spritual həyatla maraqlananların sayı çox azdır. Yəni inancsızlar əksəriyyəti təşkil edir, onların düşüncə və davranışları isə qaçılmaz olaraq dünyanın formalaşmasında həyati əhəmiyyətli rol oynayır. Şükürlər olsun ki, insan kimi hərəkət etmək üçün dinə ehtiyac yoxdur, sadəcə insan olmaq kifayətdir. Dalay Lama
  • Planetlər və peyklər günəşin olduğu kimi, təhsil də intellektin təbii üstünlüyüdür. Çünki, təhsilli adi adam özünün fikirləşdiyini yox, başqalarının fikirləşdiklərini deyir və özünün edə biləcəyi şeyləri yox, başqalarından öyrəndiyi şeyi edir. Artur Şopenhauer

S[redaktə]

  • Səs hələ heç nəyi sübut etmir.Elə olur ki, yumurtlayan toyuq elə ucadan qaqqıldayır ki, sanki bütov bir planeti yumurtlayıb. Mark Tven

T[redaktə]

  • Təhlükəli planet: idrakın və atomun koordinatlarında meteor çarpıntılarından keçir. Rahid Ulusel

Ü[redaktə]

  • Ümumiyyətlə, oxumaq üçün bir ssenari alanda ona iki ayrı hekayə kimi baxıram: kiçik və böyük. Bunu sizə bir nümunə ilə izah edəcəyəm. Mənə görə "Robot" filmində ən böyük hekayə, robotların üsyan etməsi və dünyanı ələ keçirməyə çalışmasıdır. Treylerlərdən az və ya çox şey öyrənə bilərsiniz. Bunun fonunda daha kiçik bir hekayə baş verir - qəzadan sonrakı travmadan əziyyət çəkən və həyatını yenidən bir araya gətirməyə çalışan bir oğlan haqqında hekayə. Əslində bir filmin dəyərini təyin edən bu kiçik hekayələrdir, ancaq tamaşaçıları teatrlara çəkən daha böyük hekayələrdir. Etiraf edirəm ki, ssenariləri oxuyanda hər şeydən əvvəl bu iki (böyük və kiçik) hekayələrə bir tam kimi baxıram və düşünürəm: belə bir film seçərdimmi? Robotlar dünyanı ələ keçirmək istəyir. Gizli bir hökumət təşkilatı Yer planetinə yadplanetlilərin axınını və insanlarla təmaslarını nəzarətdə saxlayır ... Daha böyük tarix, bir layihənin müvəffəqiyyətə və ya uğursuzluğa məhkum olub-olmadığını müəyyən edir. Amma bütün sənət budur: hekayənin hər iki planının tutarlı, inandırıcı və bir bütöv tamlıq halında olması. Bu ssenari, mənim fikrimcə, filmi daha kompakt və inandırıcı etdi. Robot … Yadıma düşdü: Matrix daha kiçik və daha böyük bir hekayənin mükəmməl nümunəsidir. Ən mühüm nəticə: Böyük hekayə; kompüterin yaratdığı bir dünyada yaşadığımız, kiçik hekayə isə bir adamın bu dünyanı dəyişdirməyə çalışmasıdır. Uill Smit

Y[redaktə]

  • Yaşadığımız dünyaya baxın. Daha doğrusu, bu dünyanı nəyə çeviririk. Ağacları kəsirik, çayları, gölləri quruduruq, neftdən istifadə edirik, fabriklər, atom elektrik stansiyaları tikirik... “İnsan Uca Allahın yaratdığı tacdırmı”?! Bəli, zibillikdəki istənilən çirkli siçovul bizdən mükəmməldir. Ən azından özünü məhv etmək üçün heç nə etmir, hansı mühitdə olursa olsun, ətraf aləmlə harmoniyada yaşayır. Bəs biz? Biz planetimizin bədənində xoradayıq. Planetin çoxdan qurtulmalı olduğu parazitlərik. Corc Karlin

İstinadlar[redaktə]